Ρεπορτάζ από το μέτωπο… της φυγής των Ρώσων στρατεύσιμης ηλικίας δημοσίευσε η Repubblica υπό τον τίτλο: «Η μεσαία τάξη φεύγει, αυτή είναι η πραγματική ρωγμή στο ρωσικό καθεστώς-ζόμπι». Στα σύνορα της Ρωσίας με τη Γεωργία βρέθηκε ο συντάκτης Τζάμπολο Βιζέτι, ο οποίος είχε τα καλύτερα λόγια να πει για τους δραπετεύοντες: «Δραπετεύουν οι καλύτεροι της ρωσικής νεολαίας για να ξεφύγουν από τον πόλεμο του Κρεμλίνου εναντίον της Ουκρανίας». Αυτοί καταφθάνουν στα βουνά του Καυκάσου που χωρίζουν τη Ρωσία από τη Γεωργία χρησιμοποιώντας κάθε μέσο: «Ερχονται με ηλεκτρικά πατίνια, με skateboards, με σκούτερ, με ποδήλατο, ακόμη και με οτοστόπ ή ποδαράτα».
Μίλησε με διαφόρους ο Βιζέτι. «Τα αεροπλάνα και τα τρένα είναι γεμάτα και ελέγχονται από την αστυνομία» του είπε κάποιος Γιούρι, 31ετών, μηχανολόγος μηχανικός και κάτοικος Αγίας Πετρούπολης. «Το κομβόι των οχημάτων προς την Οσετία είναι ακινητοποιημένο εδώ και τρεις ημέρες. Φεύγω για να σωθώ, προτού κλείσουν τα σύνορα».
Ο Ιταλός έκρινε ότι οι περισσότεροι που φεύγουν «ύστερα από τα δημοψηφίσματα-φάρσες» είναι μορφωμένα παιδιά, «πτυχιούχοι» και «κοντά στο Δυτικό όραμα της πραγματικότητας». Αυτοί «είναι έτοιμοι να εργαστούν απ’ οποιαδήποτε σημείο του κόσμου, εξ αποστάσεως, εξοπλισμένοι με κινητά τηλέφωνα που κρατούν στα χέρια και με λάπτοπ που κουβαλούν στο σακίδιο».
Οι ρωσικές αρχές χαρακτήρισαν τη μαζική φυγή των νεαρών «υστερισμό που θα εξανεμιστεί μέσα σε λίγες ώρες», ωστόσο «περισσότερα από 300.000 παιδιά έχουν ήδη καταφέρει να καταφύγουν στο εξωτερικό».
Πού πήγε αυτός ο λαός με τα λάπτοπ; «Δεκάδες χιλιάδες συνωθούνται στα σύνορα της Γεωργίας, του Καζακστάν, της Μογγολίας ή έχουν επιβιβαστεί στις τελευταίες πτήσεις προς χώρες που δεν ζητούν βίζα από τους Ρώσους». Και ο Ιταλός έδωσε και πολιτικό συμπέρασμα: «Σύμφωνα με το κέντρο μελετών Levada, το οποίο δεν αναγνωρίζεται από το Κρεμλίνο, μετά τη μερική επιστράτευση η δημοφιλία του Πούτιν μειώθηκε 6%. Οι Ρώσοι που συμμερίζονται τις επιλογές του είναι τώρα 60%, επτά μονάδες λιγότεροι απ’ ό,τι τον περασμένο Αύγουστο».
Ενας άλλος νεαρός, κάποιος Ρομάν, διευθυντής πλατφόρμας ηλεκτρονικού εμπορίου, είπε στον Βιζέτι ότι οι ρώσοι ελεγκτές στα σύνορα «σου αρπάζουν το διαβατήριο και τσεκάρουν τα στοιχεία σου στο κομπιούτερ με σκοπό να δουν αν έχεις κληθεί στα όπλα – αν βρίσκεσαι στη λίστα, το ταξίδι σου τελείωσε». Στο ρεπορτάζ του ο Ιταλός φιλοξένησε και τη δήλωση κάποιου Λιούμπα, 36 ετών, καθηγητή Ιστορίας από τη Σιβηρία, ο οποίος επιτέθηκε ευθέως στο «καθεστώς Πούτιν». Είπε ο Λιούμπα: «Το Κρεμλίνο θέλει να σταματήσει τη μεγάλη φυγή των νεαρών Ρώσων. Αλλά δεν είναι μόνο οι έφεδροι, είναι και δεκάδες χιλιάδες κανονικοί άνθρωποι που δεν θέλουν να παραμένουν όμηροι ενός καθεστώτος-ζόμπι, το οποίο ανά πάσα στιγμή μπορεί να σου χτυπήσει την πόρτα για να σε στείλει να πεθάνεις πολεμώντας εκείνους που δεν μας απείλησαν ποτέ».
Ο ιταλός δημοσιογράφος αποτόλμησε και μία κρίση δική του: «Είναι σαφές ότι η στρατολόγηση-σοκ της 21ης Σεπτεμβρίου ξεπέρασε ακόμη και το σοκ της εισβολής της 24ης Φεβρουαρίου». Εγραψε επίσης ότι «η λαϊκή υποστήριξη στο Κρεμλίνο κινδυνεύει να γκρεμιστεί». Κατόπιν έδωσε πάλι τον λόγο στους συνομιλητές του. «Είχαν υποσχεθεί», του είπε κάποιος Βάνιας, 34 ετών, προϊστάμενος ΔΟΥ περιοχής της Σιβηρίας, «ότι η ειδική επιχείρηση κατά του Κιέβου θα τελείωνε σε λίγες μέρες, τώρα όμως στρατολογούν με το ζόρι, για μήνες και ίσως και χρόνια». Αυτός ο Βάνιας είπε και τα εξής: «Τρεις συνάδελφοί μου έχουν ήδη σκοτωθεί στην Ουκρανία, αλλά εγώ έχω γυναίκα και δύο μικρά παιδιά, άρα δεν έχω την πολυτέλεια να πεθάνω». Ο Βάνιας προτίμησε τη Γεωργία. Απέφυγε να πάει στο Καζακστάν, επειδή εκεί θα τον έπιαναν και θα τον έστελναν πίσω στη Ρωσία. Και αυτό έχει συνέπειες: «Μόλις επαναπατριστείς, θα φυλακιστείς. Θα κάτσεις στο κελί μία δεκαετία».
Οσοι δεν πηγαίνουν από τα συνοριακά φυλάκια και προτιμούν τη λαθρομετανάστευση, δηλαδή επιχειρούν να ροβολήσουν τα όρη του Καυκάσου προς τη Γεωργία με ντόπιους για οδηγούς τους, βάζουν το χέρι βαθιά στην τσέπη: τέτοια διαφυγή κοστίζει από 1.000 ευρώ μέχρι 4.000 ευρώ – υποτίθεται ότι τα τέσσερα χιλιάρικα εξασφαλίζουν στον φυγάδα το ασφαλέστερο μονοπάτι. Φυσικά, δεν αντιμετωπίζουν μόνο τις καιρικές συνθήκες που άρχισαν να αγριεύουν, αλλά και τον κίνδυνο της σύλληψης. Στόχος πολλών είναι η διαφυγή μέσω Τιφλίδας (Γεωργία) προς το Ερεβάν (Αρμενία) ή προς την Κωνσταντινούπολη.
Το ρεπορτάζ του Ιταλού έκλεισαν οι δηλώσεις ενός δικηγόρου, κάποιου Αντον, φυγάδα επίσης: «Με τον Πούτιν στην εξουσία δύο επιλογές υπάρχουν, πόλεμος ή διαφυγή στο εξωτερικό. Ο λαός τον εγκαταλείπει. Αυτή είναι η πρώτη ρωγμή στο καθεστώς».