Η Ρωσία απέρριψε την Πέμπτη την πρόταση που έκανε ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες για την αποστρατιωτικοποίηση της περιοχής γύρω από τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια στη νότια Ουκρανία, υποστηρίζοντας ότι κάτι τέτοιο θα έκανε τον σταθμό «πιο ευάλωτο».
Ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια, ο οποίος αποτελεί και τον μεγαλύτερο πυρηνικό σταθμό της Ευρώπης, κατελήφθη από τις ρωσικές δυνάμεις τον Μάρτιο, λίγες μέρες αφότου ο Βλαντίμιρ Πούτιν έστειλε δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες στην Ουκρανία για να συμμετάσχουν στην «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» όπως αποκαλείται από τη Μόσχα η ρωσική εισβολή. Τις τελευταίες εβδομάδες οι φόβοι για την ασφάλεια του σταθμού και τους κινδύνους ενός πιθανού ατυχήματος παρόμοιου με της Φουκουσίμα έχουν αυξηθεί, καθώς τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία, κατηγορούν η μία την άλλη ότι βάλλει με πυρά κατά των εγκαταστάσεων του σταθμού.
Οπως μετέδωσε το Reuters, η Ρωσία υποστηρίζει ότι διατηρεί κάποια στρατεύματα στον πυρηνικό σταθμό για να διασφαλίσει την ομαλή λειτουργία και την ασφάλειά του. Το Κίεβο, από την πλευρά του, κατηγορεί την Ρωσία ότι χρησιμοποιεί τον πυρηνικό σταθμός ως ασπίδα, από τον οποίο βάλλει κατά ουκρανικών στόχων.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Γκουτέρες –ο οποίος βρέθηκε στην Ουκρανία την Πέμπτη (βλ. παρακάτω)– είχε ζητήσει την αποχώρηση του στρατιωτικού προσωπικού και του οπλισμού από τον πυρηνικό σταθμό για να υπάρξει «μια ασφαλής περίμετρος αποστρατιωτικοποίηση», πριν λίγες ημέρες.
Ο Ιβάν Νετσάγιεφ, εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, απάντησε λέγοντας ότι η πρόταση αυτή είναι «απαράδεκτη» για την Μόσχα.
Παράλληλα, κατηγόρησε το Κίεβο ότι οργανώνει «προκλήσεις» και ότι είναι ανίκανο να ελέγξει τις εθνικιστικές ένοπλες ομάδες. «Αυτός είναι ο κύριος λόγος που οι προτάσεις (για αποστρατιωτικοποίηση) είναι απαράδεκτες» δήλωσε ο Νετσάγιεφ, προσθέτοντας ότι «η υιοθέτησή τους μπορεί να κάνει τον πυρηνικό σταθμό ακόμη πιο ευάλωτο».
Εξάλλου, ο Νετσάγιεφ δήλωσε ότι μια επίσκεψη στον πυρηνικό σταθμό της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) μπορεί να γίνει στο εγγύς μέλλον και ότι οι εμπειρογνώμονες θα μπορούν να προσδιορίσουν οι ίδιοι, ποιος έχει βάλλει με πυρά κατά του σταθμού.
Νωρίτερα την ίδια ημέρα, η Μόσχα, η οποία ισχυρίζεται ότι δεν έχει βαρέα όπλα στον πυρηνικό σταθμό, κατηγόρησε το Κίεβο και την Δύση ότι σχεδιάζουν μια «προβοκάτσια» στον πυρηνικό σταθμό την Παρασκευή. Το Κίεβο απέρριψε τους ισχυρισμούς αυτούς χαρακτηρίζοντάς τους κυνικούς και αναληθείς.
Οι εγκαταστάσεις του σταθμού βρίσκονται κοντά στην γραμμή του μετώπου, και επανειλημμένα έχουν δεχθεί πυρά κατά τις προηγούμενες εβδομάδες, γεγονός που εγείρει φόβους για μια «πυρηνική καταστροφή», με την Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας –πέραν του ΟΗΕ και πολλών χωρών– να έχει επίσης προειδοποιήσει για τους πιθανούς κινδύνους.
Εκκληση Ζελένσκι στον ΟΗΕ να εγγυηθεί την ασφάλεια του σταθμού
Εκκληση στα Ηνωμένα Εθνη να «εγγυηθούν την ασφάλεια» του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια απηύθυνε ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, τον οποίο ο ουκρανός πρόεδρος υποδέχθηκε την Πέμτπη στο Λβιβ.
Σε ανάρτησή του στο Telegram ο Ουκρανός πρόεδρος κατήγγειλε «τη σκόπιμη τρομοκρατία» εκ μέρους της Ρωσίας, η οποία «θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες για όλο τον κόσμο». «Ο ΟΗΕ πρέπει επομένως να εγγυηθεί την ασφάλεια αυτών των στρατηγικής σημασίας εγκαταστάσεων, την αποστρατιωτικοποίησή τους και την πλήρη απελευθέρωσή τους από τον ρωσικό στρατό», πρόσθεσε.
Σύμφωνα πάντα με την ανάρτηση του Ουκρανού προέδρου, στη συζήτηση που είχε με τον Γκουτέρες συμφωνήθηκε να συνεχιστεί ο συντονισμός για την υλοποίηση του προγράμματος εξαγωγής ουκρανικών σιτηρών.