Η μυστηριώδης συλλογή αρχαίων γλυπτών της οικογένειας Τορλόνια, η μεγαλύτερη ιδιωτική συλλογή του είδους της στον κόσμο, εκτίθεται στο κοινό για πρώτη φορά από τα τέλη του 19ου αιώνα.
Η έκθεση στα Μουσεία του Καπιτωλίου στη Ρώμη αποτελείται από 92 γλυπτά, ένα μικρό μέρος των 620 πολύτιμων αντικειμένων της συλλογής που παρέμενε κρυμμένη και σκονισμένη σε αποθήκες της ιταλικής πρωτεύουσας για δεκατίες.
Στα χνάρια πλούσιων οικογενειών της εποχής (Μποργκέζε, Μπαρμπερίνι κ.λπ.), η οικογένεια του πρίγκιπα Αλεσάντρο Τορλόνια συγκέντρωσε τα αρχαία αγοράζοντας άλλες συλλογές τον 17ο και 18ο αιώνα, καθώς και από ανασκαφές που γίνονταν στα δεκάδες ακίνητα της στη Ρώμη.
Για μερικά χρόνια, από το 1875, η συλλογή βρισκόταν στο ιδιωτικό μουσείο της οικογένειας, στο Τραστέβερε, το οποίο όμως, αργότερα έκλεισε. Οι περισσότεροι αρχαιολόγοι και ακαδημαϊκοί γνώριζαν την ύπαρξή της μόνο μέσα από τις φωτογραφίες ενός καταλόγου του 1884.
Η συλλογή αποτελείται από αρχαία ελληνικά και ρωμαϊκά αγάλματα, προτομές, αμφορείς, σαρκοφάγους και ανάγλυφα, που χρονολογούνται από τον 5ο αιώνα π.Χ. έως τον 4ο αιώνα μ.Χ.
Τη δεκαετία του ’60, η ιταλική κυβέρνηση ξεκίνησε τις διαπραγματεύσεις με την οικογένεια για να αγοράσει ή να εκθέσει τα αντικείμενα, οι οποίες καθυστέρησαν για δεκαετίες.
Το 2016, η κυβέρνηση, που στο μεταξύ κληρονόμησε την περιουσία της οικογένειας, κατέληξε σε συμφωνία με το ίδρυμα το οποίο διαχειρίζεται τα έργα τέχνης των Τορλόνια, για να εκθέσουν τα γλυπτά. Αμέσως ξεκίνησε μία γιγαντιαία επιχείρηση συντήρησης και αποκατάστασής τους για να είναι έτοιμα για τα βλέμματα του κοινού με χορηγό τον οίκο Bulgari.
Στην έκθεση, που εγκαινιάστηκε την περασμένη εβδομάδα, παρουσιάζονται 92 έργα τέχνης από τη συλλογή. «Γράφουμε ένα καινούργιο κεφάλαιο στην μεγάλη ιστορία της Συλλογής Τορλόνια», είπε στους New York Times, ο πρόεδρος του Ιδρύματος Τορλόνια, Αλεσάντρο Πόμα Μουριάλντο, απόγονος της οικογένειας.
Μέρος της συμφωνίας είναι το ταξίδι των γλυπτών και η έκθεσή τους σε άλλες χώρες της Ευρώπης και στις ΗΠΑ, όμως ο κορονοϊός έχει προς το παρόν αναβάλει αυτά τα σχέδια.
Στην έκθεση του Καπιτωλίου παρουσιάζονται αγάλματα και προτομές, το μοναδικό χάλκινο άγαλμα της συλλογής, που ανήκει στον ρωμαίο στρατηγό Ιούλιο Καίσαρα Γερμανικό του 1ου αιώνα μ.Χ., καθώς και ένα διάσημο άγαλμα γίδας του 1ου αιώνα μ.Χ., το κεφάλι της οποίας αποδίδεται στον Τζαν Λορέντζο Μπερνίνι.
Σύμφωνα με τους ΝΥΤ, η συλλογή αποκαλύπτει και πώς έχουν αλλάξει οι μέθοδοι και η νοοτροπία των συντηρητών ανά τους αιώνες. Το άγαλμα του Ηρακλή, με το οποίο τελειώνει η έκθεση, αποτελείται από 125 διαφορετικά κομμάτια δύο αγαλμάτων. «Δεν είναι αρχαίο άγαλμα, αλλά δημιουργία σύγχρονη της εποχής του, και με αυτό θέλουμε να κάνουμε κατανοητά στο κοινό τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αρχαιολόγοι και οι συντηρητές. Αν δεν καθαρίσεις ένα άγαλμα, δεν ξέρεις τι είναι αυτό που βλέπεις μπροστά σου», εξήγησε ο Κάρλο Γκάσπαρι, αρχαιολόγος που ασχολείται με τη συλλογή από το 1976 και επιμελητής της έκθεσης.
