Αίσθηση έχουν προκαλέσει όσα βγήκε ανοικτά να δηλώσει ο καθηγητής (και τέως υφυπουργός Εξωτερικών) Χρήστος Ροζάκης* περί του καθεστώτος συνδιαχείρισης στο Αιγαίο και των περιθωρίων διαπραγμάτευσης της Ελλάδας με την Τουρκία για μία σειρά από θέματα (που δεν περιορίζονται μόνο σε αυτό της υφαλοκρηπίδας, κατά πάγια θέση της ελληνικής πλευράς).
Οι απόψεις Ροζάκη όπως τις διατύπωσε τόσο κατά τη συμμετοχή του την περασμένη Τρίτη σε εκδήλωση – δημόσια συζήτηση του ΕΛΙΑΜΕΠ, όσο και σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ, προκάλεσαν θύελλα αντιδράσεων, δίνοντας ταυτόχρονα τροφή σε συνωμοσιολογικές θεωρίες και καταγγελίες περί προδοτικών σχεδίων σε βάρος των κυριαρχικών συμφερόντων της χώρας.
Στην γείτονα πάντως, ο Ταγίπ Ερντογάν εργαλειοποίησε αμέσως δηλώσεις όπως αυτές του καθηγητή Ροζάκη, και σε ομιλία του την Τετάρτη στην Αγκυρα, θριαμβολόγησε ενώπιον των βουλευτών του κόμματός του, ότι «στην Ελλάδα έχουν αρχίσει σιγά – σιγά να αποδέχονται την κατάσταση που έχει δημιουργήσει η Τουρκία στη Μεσόγειο» (περισσότερα εδώ).
Μιλώντας στην εκδήλωση του ΕΛΙΑΜΕΠ υπό τον τίτλο: «Μας συμφέρει η Χάγη;», με τον πρώην πρωθυπουργό, Γιώργο Παπανδρέου, και την πρώην υπουργό Εξωτερικών, Ντόρα Μπακογιάννη, επίσης στο πάνελ (συμμετείχε εξ αποστάσεως και ο τραυματίας λόγω ατυχήματος πρώην ΥΠΕΞ της κυβερνησης Τσίπρα, Γιωργος Κατρούγκαλος), ο Χρήστος Ροζάκης υποστήριξε πως η Ελλαδα έχει τηρήσει μαξιμαλιστική θέση σε όλα τα ζητήματα των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
«Εχει θεωρήσει ότι μπορεί να έχει ΑΟΖ μέχρι την Κύπρο, πράγμα αδύνατον. Εχει θεωρήσει ότι μπορεί να έχει 12 ναυτικά μίλια παντού. Εχει θεωρήσει ότι μπορεί να έχει εναέριο χώρο μεγαλύτερο από την αιγιαλίτιδα ζώνη της», ήταν μερικές μόνο από τις επισημάνσεις του που «ερέθισαν» ιδαίτερα.
Αλλά και στην παρέμβασή του στην εκπομπή «10» της δημόσιας τηλεόρασης, ο καθηγητής σημείωσε πως η άμβλυνση των διαφορών με την Τουρκία και η προοπτική εξεύρεσης μίας αμοιβαία αποδεκτής λύσης, προϋποθέτει και κάποιους (σ.σ. ενδεχομένως οδυνηρούς) συμβιβασμούς.
«Δεν μπορούμε να έχουμε τα πάντα με το μέρος μας. Θα πρέπει να δώσουμε και κάτι. Για να πάμε στη Χάγη χρειάζεται συνυποσχετικό. Αν για κάποιους λόγους εμείς δεν συμφωνούμε επί όλων των θεμάτων δεν θα φθάσουμε στην υπογραφή, άρα δεν θα πάμε στο δικαστήριο», ανέφερε μεταξύ άλλων.
«Υπάρχουν διερευνητικές επαφές που έχουν σκοπό τη λείανση των διαφορών πριν πάμε στο Δικαστήριο. Αν επανέλθουν οι διερευνητικές όπως το 2016 , θα μπορούσε, ενδεχομένως να βρεθεί μια λύση η οποία να ικανοποιεί εμάς και τους Τούρκους. Πέρα από το θέμα της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ, τα υπόλοιπα που βάζει η Τουρκία, ίσως να μπορούν να λυθούν βαθμιαία μέσα από τις διερευνητικές επαφές» εκτίμησε.
Οσο για την σκέψη που διατύπωσε ο ίδιος, να προσφύγει η Ελλάδα κατά της Λιβύης για το τουρκολυβικό σύμφωνο και το κατά πόσο είναι ευνοϊκό το περιβάλλον για τη χώρα μας ώστε να επιχειρήσει κάτι τέτοιο, ο κ. Ροζάκης απάντησε:
«Αν εξαντλήσουμε όλες τις δυνατότητες στις διερευνητικές επαφές και εφόσον δεν υπάρξει αποτέλεσμα, τότε μπορούμε να πάμε στο Δικαστήριο με τη Λιβύη. Βεβαίως και έχουμε πολλές πιθανότητες να κερδίσουμε, δηλαδή να κριθεί παράνομη η συμφωνία Λιβύης – Τουρκίας και παράλληλα να μας δοθεί η δυνατότητα να έχουμε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ που τώρα δεν μπορούμε να διεκδικήσουμε. Μιλάμε φυσικά μόνο για τα νησιά που είναι συνυφασμένα με την περιοχή».
Εκεί όμως που «ενόχλησε» περισσότερο ο πρώην αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, ήταν όταν κλήθηκε να μιλήσει για το πόσο ώριμη είναι η ελληνική κοινωνία και κυρίως τα πολιτικά κόμματα να δεχθούν συμβιβασμούς προκειμένου να υπάρξει λύση σε μια διαπραγμάτευση με τη Τουρκία.
«Φοβάμαι», είπε, «ότι η ελληνική κοινωνία γαλουχήθηκε μέσα από αρχές και αξίες που δεν είναι απαραίτητα σωστές, δηλαδή συνυφασμένες με το Διεθνές Δίκαιο. Εκεί θα βρούμε δυσκολίες. Ορισμένες διεκδικήσεις μας είναι μαξιμαλιστικές και ως εκ τούτου δύσκολα θα μπορέσει η ελληνική ηγεσία να πείσει τον ελληνικό λαό να υποχωρήσει απ’αυτές», σε μία δήλωση που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων στο Διαδίκτυο και όχι μόνο.