Μολονότι αναμενόμενο –στη Γερμανία οι δημοσκοπήσεις σπάνια πέφτουν έξω– το αποτέλεσμα στις εκλογές της 1ης Σεπτεμβρίου στα κρατίδια της Θουριγγίας και της Σαξονίας συνιστά ένα σοκ, ικανό να προκαλέσει έντονες αναταράξεις σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο: η μετεωρική άνοδος της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για την Γερμανία (AfD) και της ακροαριστερής Συμμαχίας Ζάρα Βάγκενκνεχτ (BSW) επιβεβαίωσε όχι μόνο μια στροφή των Γερμανών –έστω αυτών των Γερμανών των ανατολικών περιοχών της χώρας, που νιώθουν πιο έντονο τον κοινωνικό αποκλεισμό από την ακρίβεια και τις επιπτώσεις του Μεταναστευτικού–, προς τα άκρα, αλλά και την αποδοκιμασία του κυβερνητικού συνασπισμού των Σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων και Φιλελευθέρων. Είναι σαφές ότι ήταν μια πολύ κακή βραδιά για τον καγκελάριο Ολαφ Σολτς, που ήδη από την ανακοίνωση των exit poll είδε πολλά στελέχη της κυβέρνησής του να αλληλοσπαράσσονται για το ποιος φταίει.
«Ο σεισμός στην Θουριγγία θα προκαλέσει μετασεισμό στο Βερολίνο», προεξόφλησε η εφημερίδα Handelsblatt , κρίνοντας τα εκλογικά αποτελέσματα ως «δραματικά» και επισημαίνοντας ότι η κατάσταση για την ομοσπονδιακή κυβέρνηση «γίνεται χειρότερη σε κάθε εκλογές» και ότι οι κρατιδιακές κάλπες θα έχουν αναπόφευκτα συνέπειες στην ουσία της ομοσπονδιακής πολιτικής από την τρικομματική κυβέρνηση Σολτς.
«Σύμφωνα με μετεκλογικές έρευνες, κυριάρχησαν τα θέματα της μετανάστευσης και της εσωτερικής ασφάλειας. Εάν η κυβέρνηση θέλει να ανακτήσει μέρος της υποστήριξης που απώλεσε μετά την εκλογή της το 2021, θα πρέπει να προσφέρει κάτι σε αυτούς τους τομείς. Τα εκλογικά αποτελέσματα στη Σαξονία και τη Θουριγγία είναι ακραία με την πραγματική έννοια. Οι ομοσπονδιακοί πολιτικοί δεν θα πρέπει να τα απορρίψουν ως καθαρά ανατολικογερμανικό φαινόμενο, αλλά μάλλον να τα εκλάβουν ως προειδοποίηση και να τα λάβουν σοβαρά υπόψη», συμπλήρωσε η οικονομική εφημερίδα.
Το πρόβλημα είναι ότι ήδη έχουν προκληθεί τριγμοί στον κυβερνητικό συνασπισμό. Μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, ο αντιπρόεδρος του FDP, Βόλφγκανγκ Κουμπίκι, δήλωσε ότι ο συνασπισμός με τους Σοσιαλδημοκράτες και του Πράσινους έχασε την νομιμοποίησή του, τονίζοντας ότι «όταν ένα τόσο μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος ψηφίζει κατ’ αυτόν τον τρόπο, πρέπει να υπάρξουν συνέπειες».
Ο εκπρόσωπος του κόμματος για θέματα οικονομίας, Φρανκ Σέφλερ, έκανε λόγο για «αποτέλεσμα – καταστροφή» για την κυβέρνηση Σολτς, ενώ ο γενικός γραμματέας του SPD Κέβιν Κύνερτ επέρριψε την ευθύνη στους κυβερνητικούς εταίρους του κόμματός του, τους Πράσινους και το FDP. «Θα υπάρξουν συζητήσεις για το μελλοντικό έργο της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. «Το θέμα είναι το SPD να μην επιτρέπει να τον ξεγελούν κόμματα τα οποία οι ψηφοφόροι πέταξαν έξω από τα κοινοβούλια συντρίβοντάς τα», υπογράμμισε. Από την πλευρά του CDU, ο γενικός γραμματέας Κάρστεν Λίνεμαν επιτέθηκε στην Ζάρα Βάγκενκνεχτ χαρακτηρίζοντάς την «κομμουνίστρια».
Είναι χαρακτηριστικό ότι στη Θουριγγία, το SPD έχασε το 25% της ούτως ή άλλως ισχνής πολιτικής του δύναμης, οι Πράσινοι έχασαν δύο ποσοστιαίες μονάδες και το FDP ουσιαστικά δεν βρήκε την ψήφο του (μόλις 1,1%). Συνολικά, τα τρία κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού μόλις που ξεπέρασαν αθροιστικά το 10%.
Στον αντίποδα, το BSW της Ζάρα Βάγκενκνεχτ, ένα εθνικιστικό-αριστερό κόμμα με μόλις 11 μήνες ζωής, βρέθηκε στην τρίτη θέση στη Θουριγγία, με ποσοστά άνω του 15%, ενώ και στη Σαξονία είναι τρίτη κοινοβουλευτική δύναμη πλέον.
«Οι εκλογές συνιστούν μεγάλη αποτυχία για τον κυβερνητικό συνασπισμό, αλλά και για την φιλελεύθερη δημοκρατία – κέρδισαν η AfD και η BSW, δύο κόμματα που δεν έχουν απολύτως καμία σχέση με την φιλελεύθερη άποψη», υποστήριξε το περιοδικό Der Spiegel προσθέτοντας ότι η εκλογική βραδιά στα δύο κρατίδια αντανακλά «την κρίση της φιλελεύθερης δημοκρατίας».
Ειδικά για τους ψηφοφόρους της AfD και της BSW, αρθρογράφος του περιοδικού σημείωσε ότι «οι φιλελεύθερες ιδέες τούς είναι άγνωστες» και θα απαιτείτο πολύς χρόνος για να τους ξανακερδίσουν άλλα κόμματα.
«Δεν υπάρχει κακό εκλογικό αποτέλεσμα», σχολίασε πάντως η Bild, θυμίζοντας ότι πολλές δημοσκοπήσεις «είχαν προθερμάνει την Γερμανία» για αυτό που συνέβη. «Αυτό είναι και δεν γίνεται αλλιώς (…) Ένα πραγματικά οδυνηρό χαστούκι. Εκλογές σημαίνουν ανταγωνισμό. Ανοιχτές συγκεντρώσεις. Πρέπει να πείσεις τους ανθρώπους με πράξεις και επιχειρήματα. Αν δεν πείθεις, πρέπει να ψάξεις το λάθος (…) Οι εκλογές δεν μπορούν ποτέ να είναι κακές: δεν πρέπει να φοβόμαστε τις εκλογές. Εκτός αν δεν κάνουμε σωστά τη δουλειά μας», πρόσθεσε.
«Η AfD γράφει ιστορία στην Θουριγγία – αλλά όχι καλή», τονίστηκε στον ιστότοπο του ιδιωτικού ειδησεογραφικού σταθμού n-tv. «Είναι η πρώτη φορά μετά το τέλος της ναζιστικής διακυβέρνησης που ακροδεξιοί εξτρεμιστές θα σχηματίσουν ξανά τη μεγαλύτερη κοινοβουλευτική ομάδα σε γερμανικό κοινοβούλιο. Κι όσο κι αν η AfD προσπαθεί να το υποβαθμίσει, το Ομοσπονδιακό Γραφείο Προστασίας του Συντάγματος την κατατάσσει ως ‘εξακριβωμένα δεξιά εξτρεμιστική’ (παράταξη). Ο κορυφαίος υποψήφιός (της) Μπγερν Χέκε είναι επίσης ο πολιτικός της AfD του οποίου ο τόνος θυμίζει περισσότερο τη ναζιστική εποχή», προστίθεται στο σχόλιο.
Η Frankfurter Allgemeine Zeitung είδε «ιστορική νίκη» της AfD στην Θουριγγία, ενώ η Süddeutsche Zeitung «σοβαρή οπισθοδρόμηση» και «ανησυχητικό αποτέλεσμα για τους δημοκράτες – και κυρίως για τον Ολαφ Σολτς». Για «κύματα σοκ στα κόμματα του κέντρου» έκανε λόγο σε σχόλιό του το ZDF.
Ανησυχία για τις συνέπειες του εκλογικού αποτελέσματος εκφράστηκαν επίσης από φορείς της οικονομίας. Ο πρόεδρος του ινστιτούτου DIW Μαρσέλ Φράτσερ προέβλεψε μετανάστευση του εργατικού δυναμικού από την Σαξονία και την Θουριγγία. Η πρόεδρος της Οικονομικής Επιτροπής Μόνικα Σνίτσερ προειδοποίησε εναντίον πολιτικού αδιέξοδου σε ομοσπονδιακό επίπεδο.
Από την πλευρά της, η επικεφαλής της Ισραηλιτικής Πολιτιστικής Κοινότητας Γερμανίας, η Σαρλότε Κνόμπλοχ, έκρινε ότι η Γερμανία κινδυνεύει να γίνει τώρα πιο «ασταθής», «ψυχρή», και «φτωχή».