Νέα επεισόδια στο σκάνδαλο Qatargate που συγκλόνισε την Ευρώπη έρχονται στο φως δια του Τύπου που συνεχίζει να ερευνά την υπόθεση. Η ιταλική Corriere della Sera αναφέρεται σε ένα email του Μπορέλ στην Εύα Καϊλή για τη σύσφιγξη των σχέσεων με τον Κατάρ και οι FT παρουσιάζουν έγγραφο που δείχνει ότι η η βελγίδα ευρωβουλευτής Μαρί Αρενά, που παρουσιάστηκε αρχικά ως βασική ύποπτη και πρόσωπο-«κλειδί», δεν έχει εξεταστεί ακόμη από τις αρχές.
Ας τα πάρουμε με τη σειρά.
Ο ύπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, που έγινε «διάσημος» στην Ελλάδα το 2020 για την επαμφοτερίζουσα στάση του στα Eλληνοτουρκικά, έστειλε σύμφωνα με την Corriere della Sera στην Εύα Καϊλή email τον Οκτώβριο του 2022 με το οποίο της υποδείκνυε την πολιτική γραμμή της «ενισχυμένης συνεργασίας» με το Κατάρ.
Μεταξύ άλλων ο Μπορέλ ζητούσε «ενίσχυση της αμοιβαίας κατανόησης και των ανταλλαγών» μεταξύ της ΕΕ και του εμιράτου μέσω της «ενισχυμένης συνεργασίας», στην οποία «προτεραιότητα» θα έπρεπε να έχουν οι «διαπροσωπικές επαφές».
«Λιγότερο από δύο εβδομάδες αργότερα η Καϊλή θα συλλαμβανόταν, κατηγορούμενη ότι πήρε χρήματα για να προωθήσει τη γραμμή υπέρ του Κατάρ, η οποία στην πραγματικότητα ήταν η γραμμή της ΕΕ. Πρόκειται για μια έρευνα που περιβάλλεται από αμφιβολίες που δεν είναι μόνο μια» γράφει η ιταλική εφημερίδα.
«Βρισκόμαστε στα μέσα του 2022, ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται και το Παγκόσμιο Κύπελλο θα διεξαχθεί στο Κατάρ τον Νοέμβριο. Η χώρα είναι βασικός προμηθευτής φυσικού αερίου προς την ΕΕ εν μέσω ενεργειακής κρίσης, λόγω της σύγκρουσης στην Ουκρανία, δέχεται επικρίσεις για την έλλειψη σεβασμού των δικαιωμάτων των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που συμμετέχουν στις εργασίες του Παγκοσμίου Κυπέλλου (…) ενώ το Κατάρ ζητά να μπορούν οι πολίτες του να εισέρχονται στην Ευρώπη χωρίς βίζα» γράφει η Corriere.
«Επικροτούμε τις μεταρρυθμίσεις που ανέλαβε το Κατάρ, ιδίως σε εργασιακά θέματα και σας ενθαρρύνουμε να συνεχίσετε σταθερά σε αυτή την πολλά υποσχόμενη πορεία μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο της FIFA, το οποίο είμαστε βέβαιοι ότι θα είναι επιτυχές» προσθέτει ο Μπορέλ στο ίδιο email σύμφωνα με το έγγραφο που διέρρευσε.
Κληθείς από την Corriere να σχολιάσει το έγγραφο, ο εκπρόσωπος του Μπορέλ, Πίτερ Στάνο, ανέφερε ότι «στην ΕΕ υπάρχει σαφής καταμερισμός εργασίας και αρμοδιοτήτων και η Ύπατη Εκπρόσωπος δεν μπορεί και δεν έχει δώσει καμία οδηγία ή “εντολή” στο Κοινοβούλιο της ΕΕ ή στα μέλη του». Στη συγκεκριμένη περίπτωση, συνέχισε ο ίδιος, «το γραφείο του Υπατου Εκπροσώπου ανταποκρίθηκε σε ένα τυπικό αίτημα του γραφείου του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να παράσχει στοιχεία για την ενημέρωση σχετικά με την επίσκεψη ενός ευρωβουλευτή στο Κατάρ» και «παρείχε μια τεκμηριωμένη περίληψη των πάγιων θέσεων της ΕΕ».
Υπενθυμίζεται ότι η ανεξάρτητη, σήμερα, ευρωβουλευτής Εύα Καϊλή συνελήφθη από τη βελγική αστυνομία τον Δεκέμβριο του 2022 κατηγορούμενη μαζί με άλλα άτομα για το σκάνδαλο Qatargate και συγκεκριμένα για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, ξέπλυμα χρήματος και διαφθορά. Καθαιρέθηκε από τη θέση της αντιπροέδρου του Ευρωκοινοβουλίου, ενώ διεγράφη από το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, καθώς και από την Ομάδα Σοσιαλιστών και Δημοκρατών. Η ίδια δήλωνε από την πρώτη στιγμή αθώα και επέρριπτε τις ευθύνες για οποιαδήποτε αξιόποινη πράξη στους ιταλούς συγκατηγορούμενούς της.
Αφέθηκε ελεύθερη με καθεστώς ηλεκτρονικής επιτήρησης των κινήσεών της στις 12 Απριλίου. Για την αποφυλάκισή της φέρεται να έπαιξε ρόλο το γεγονός ότι στις δεσμίδες των χρημάτων που κατασχέθηκαν στο πλαίσιο της υπόθεσης δεν εντοπίστηκαν δικά της δακτυλικά αποτυπώματα, αλλά του Παντσέρι –ο οποίος θεωρείται «εγκέφαλος» της υπόθεσης– και του Τζόρτζι, του συντρόφου της. Το μέτρο της ηλεκτρονικής επιτήρησης έπαψε στις 25 Μαΐου, καθώς ικανοποιήθηκε το σχετικό αίτημα των δικηγόρων της. Τον Ιούνιο προσέφυγε στο Ευρωκοινοβούλιο για παραβίαση της κοινοβουλευτικής της ασυλίας.
Η περίπτωση της Αρενά
Ερευνώντας μια άλλη διάσταση της υπόθεσης οι Financial Times επισημαίνουν ότι η βελγίδα eυρωβουλευτής Μαρί Αρενά που κρίθηκε ύποπτη για το Qatargate ήδη από το 2022 δεν έχει ακόμη ανακριθεί από τις αρχές. Οι Βέλγοι αξιωματούχοι που ερευνούν την υπόθεση ισχυρίστηκαν ότι ήταν μέλος «εγκληματικής οργάνωσης» που λάμβανε δωροδοκίες για πολιτικές χάρες. Κατονομάστηκε ως βασική ύποπτη στην έρευνα για την υπόθεση, ωστόσο οι εισαγγελείς δεν την έχουν ανακρίνει ακόμη όπως δείχνουν έγγραφα που διέρρευσαν και επικαλούνται οι FT.
Η οικία της Αρενά, πρώην προέδρου της επιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ήταν ένα από τα πολλά σημεία που ερευνήθηκαν από τις βελγικές αρχές την περασμένη Τετάρτη, 19 Ιουλίου. Ωστόσο οι έφοδοι έγιναν έναν χρόνο αφότου η ευρωβουλευτής των σοσιαλιστών παρουσιάστηκε ως μέλος «εγκληματικής οργάνωσης» σύμφωνα με την αρχική έρευνα των μυστικών υπηρεσιών του Βελγίου και με μια περίληψη αναφοράς της αστυνομίας που στάλθηκε στους εισαγγελείς.
Το πόρισμα των βελγικών μυστικών υπηρεσιών το οποίο χρονολογείται από τον Ιούλιο του 2022 αναφέρει ότι η βελγίδα ευρωβουλευτής έπαιξε «ιδιαίτερα σημαντικό» ρόλο στο κύκλωμα διαφθοράς, λαμβάνοντας πολύτιμα δώρα από το Κατάρ με αντάλλαγμα την υποστήριξη προτάσεων πολιτικής που «υπαγορεύονταν» από το κράτος του Περσικού Κόλπου.
Σύμφωνα με τους Financial Times, «oι αποκαλύψεις εγείρουν περαιτέρω ερωτήματα σχετικά με τη διεξαγωγή της έρευνας για ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα δωροδοκίας στην ΕΕ εδώ και δεκαετίες».
Η Αρενά αναγκάστηκε να παραιτηθεί από πρόεδρος της επιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Ευρωκοινοβουλίου τον Ιανουάριο. Υπήρξε στενή συνεργάτης του Παντσέρι, προκατόχου της στην προεδρία της επιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο οποίος, φτάνοντας πρώτα σε συμφωνία με τους εισαγγελείς, παραδέχτηκε ότι ήταν ο επικεφαλής της υπόθεσης. Αποχαρακτηρισμένο έγγραφο των βελγικών μυστικών υπηρεσιών με την ένδειξη «επείγον» ανέφερε το περασμένο καλοκαίρι ότι η Αρενά έπαιζε «ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο» στο κύκλωμα διαφθοράς στο πλαίσιο του οποίου φέρεται να συνεργάστηκε «στενά με τον Παντσέρι, για λογαριασμό του Κατάρ».
«Η Αρενά επωφελείται από τις συμβουλές και την επιρροή του Παντσέρι και εκείνος χρησιμοποιεί τη θέση της ως προέδρου της επιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να ασκήσει την επιρροή του», σημειώνεται στο έγγραφο. Επίσης τονίζεται ότι οι δύο πολιτικοί ταξίδεψαν μαζί στο Κατάρ και το Μαρόκο πολλές φορές και ότι «κάποια μικρότερα χρηματικά ποσά ελήφθησαν απευθείας στο Κατάρ από τον Παντσέρι και την Αρενά, καθώς και πολύτιμα δώρα». Το έγγραφο αναφέρει επίσης ότι το έργο της Αρενά «δεν περιοριζόταν απλώς σε επαφές που θα μπορούσαν να δικαιολογηθούν από τον κοινοβουλευτικό της ρόλο» κάνοντας λόγο για μια κατάσταση «όπου το Κατάρ υπαγορεύει τις προτάσεις πολιτικής που θα υποστηρίξει (η Αρενά) ως πρόεδρος της επιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Οπως αναφέρουν οι FT, το γραφείο του εισαγγελέα Μισέλ Κλεζ που ερευνούσε έως τις 19 Ιουνίου την υπόθεση, αρνήθηκε να σχολιάσει το θέμα όταν αυτό του ζητήθηκε από την εφημερίδα, νωρίτερα, τον περασμένο μήνα.
Την Δευτέρα, 19 Ιουνίου, ο εισαγγελέας Μισέλ Κλεζ ανακοίνωσε ότι παραιτείται από την έρευνα με τα διεθνή ΜΜΕ να μιλούν για πιθανή σύγκρουση συμφερόντων. Ο λόγος σύμφωνα με τα δημοσιεύματα (εδώ) ήταν ότι ο μεγαλύτερος γιος του Κλεζ, Νικολά, είναι συνέταιρος με τον γιο της ευρωβουλευτού Μαρί Αρενά, ονόματι Ούγκο.
Μαζί με άλλους πέντε επενδυτές ίδρυσαν την εταιρεία BRC & Co, που ειδικεύεται στην πώληση CBD, δηλ. κάνναβης που πωλείται νόμιμα επειδή είναι απαλλαγμένη από την ψυχοτρόπο ουσία της. Η βελγική εφημερίδα Le Soir ανέφερε τον Ιούνιο ότι ο γιος του ανακριτή Κλεζ και ο γιος της ευρωβουλευτού Μαρί Αρένα προχώρησαν στη σύσταση της εταιρείας το 2018. Αυτό προφανώς περιήλθε σε γνώση του συνηγόρου του (επίσης κατηγορούμενου) βέλγου ευρωβουλευτή Μαρκ Ταραμπέλα, ο οποίος και προέβη στη σχετική καταγγελία.