Το 2016, μαχητές του Ισλαμικού Κράτους (ΙΚ) κατέστρεψαν την αρχαία Πύλη Μάσκι στη Μοσούλη. Ηταν μια από τις μνημειώδεις πύλες της Νινευής, της παλαιότερης και πολυπληθέστερης πόλης της ασσυριακής αυτοκρατορίας, η οποία υπήρξε αυτοκρατορική πρωτεύουσα και μεγάλο σταυροδρόμι μεταξύ της ανατολικής Μεσογείου και του ιρανικού οροπεδίου.
Ο χώρος έχει ανασκαφεί από διεθνείς ομάδες αρχαιολόγων και τα τεχνουργήματα βρίσκονται τώρα σε μουσεία σε όλο τον κόσμο. Η Πύλη Μάσκι ήταν ένα εμβληματικό σημείο του ορίζοντα της Μοσούλης, σύμβολο της μακράς ιστορίας της πόλης, και το μόνο μέρος του αρχαιολογικού χώρου που ανασκάφηκε πλήρως και ανακατασκευάστηκε από την ιρακινή ομάδα τη δεκαετία του 1970. Και το Ισλαμικό Κράτος την κατέστρεψε με μπουλντόζα, ακριβώς επειδή ήταν ιστορικό σύμβολο του Ιράκ.
Και τώρα, μια ομάδα αμερικανών και ιρακινών αρχαιολόγων, σε συνεργασία του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια των ΗΠΑ με το Πανεπιστήμιο της Μοσούλης και το Κρατικό Συμβούλιο Αρχαιοτήτων και Κληρονομιάς του Ιράκ, εργάζεται για την ανακατασκευή της ιστορικής Πύλης Μάσκι, όπως ήταν πριν από την καταστροφή της.
Στο πλαίσιο των εργασιών της ομάδας, η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως μια σειρά από μαρμάρινες πλάκες με ανάγλυφο διάκοσμο, ηλικίας περίπου 2.700 ετών, όπως αναφέρει σε δημοσίευμα του BBC η Τίφανι Γουέρθχαϊμερ.
Να σημειωθεί ότι το Ιράκ φιλοξενεί μερικές από τις αρχαιότερες πόλεις του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της Βαβυλώνας. Ομως, χρόνια συνεχών αναταραχών είχαν ως αποτέλεσμα πολλοί αρχαιολογικοί χώροι να λεηλατούνται και να έχουν υποστεί ζημιές από μαχητές και στρατιωτικές ενέργειες.
Τα οκτώ μαρμάρινα ανάγλυφα παρουσιάζουν άριστα σκαλισμένες πολεμικές σκηνές, αμπέλια και φοίνικες. Χρονολογούνται από την εποχή του ασσύριου βασιλιά Σενναχειρείμ, ο οποίος κυβέρνησε την αρχαία πόλη της Νινευής από το 705 π.Χ. έως το 681 π.Χ.
Ο ισχυρός βασιλιάς ήταν γνωστός για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του, συμπεριλαμβανομένης της εκστρατείας του κατά της Βαβυλώνας και την επέκταση της Νινευής, την οποία μετέτρεψε σε τεράστια μητρόπολη με πάρκα και τεχνητή άρδευση.
Πιστεύεται ότι τα ευρήματα κοσμούσαν κάποτε το παλάτι του και στη συνέχεια μεταφέρθηκαν στην Πύλη Μάσκι, όπως είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Φαντέλ Μοχάμεντ Κοντρ, επικεφαλής της ιρακινής αρχαιολογικής ομάδας.
Η Πύλη Μάσκι ήταν μια από τις μεγαλύτερες πύλες της Νινευής, δίνοντας μια εικόνα του μεγέθους και της δύναμης της πόλης. Η τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους την κατεδάφισαν το 2016 με μπουλντόζα, ενώ λεηλάτησαν και κατέστρεψαν αρκετές αρχαίες τοποθεσίες στο Ιράκ, που χρονολογούνται πριν από το Ισλάμ, καταγγέλλοντάς τες ως σύμβολα «ειδωλολατρίας».
Οπως αναφέρει το δημοσίευμά του BBC, ο κ. Κοντρ είπε ακόμη ότι όταν οι μαρμάρινες πλάκες τοποθετήθηκαν στην πύλη, ήταν εν μέρει θαμμένες. Αυτά τα υπόγεια τμήματα διατηρήθηκαν και φέρουν ακέραιες τις ανάγλυφες παραστάσεις που εξακολουθούν να είναι ορατές σήμερα. Ο,τι ήταν πάνω από το έδαφος, λειάνθηκε και χάθηκε με το πέρασμα των αιώνων.
Η ανασκαφική ομάδα, που αποτελείται από ιρακινούς και αμερικανούς εμπειρογνώμονες, εργάζεται τώρα για να αποκαταστήσει την Πύλη Μάσκι όπως ήταν πριν περάσουν οι μπουλντόζες του ΙΚ από τον αρχαιολογικό χώρο.
Στο Ιράκ έχουν βρεθεί περισσότεροι από 10.000 αρχαιολογικοί χώροι. Η γειτονική Συρία φιλοξενεί, επίσης, πολύτιμα αρχαία ερείπια, μεταξύ άλλων και της αρχαίας πόλης της Παλμύρας, όπου το 2015, οι τζιχαντιστές του ΙΚ ανατίναξαν τον μεγάλο ναό του Βάαλ – Δία.
Ωστόσο, δεν ευθύνονται μόνο οι τζχαντιστές, οι βάνδαλοι και οι λαθρέμποροι για τις καταστροφές των αρχαιολογικών χώρων στο Ιράκ. Τα αμερικανικά στρατεύματα και οι σύμμαχοί τους κατέστρεψαν τα ερείπια της Βαβυλώνας, όταν ο εύθραυστος αρχαιολογικός χώρος χρησιμοποιήθηκε σαν στρατόπεδο μετά την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ το 2003.
Σύμφωνα με έκθεση της Unesco του 2009, ο πολιτιστικός οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών διαπίστωσε ότι τα στρατεύματα και οι εργολάβοι τους «προκάλεσαν μεγάλη ζημιά στην πόλη σκάβοντας, κόβοντας, ξύνοντας και ισοπεδώνοντας»…