Αυτοσχέδιος χώρος επεξεργασίας πετρελαίου από το Ισλαμικό Κράτος | REUTERS/Khalil Ashawi
Επικαιρότητα

Πώς το Ισλαμικό Κράτος φτιάχνει κράτος

Μια μοναδική ματιά στη γραφειοκρατία του Ισλαμικού Κράτους προσφέρουν έγγραφα που έπεσαν στα χέρια των ΗΠΑ, μετά την εξόντωση σημαντικού στελέχους του, και δείχνουν με σαφήνεια πόσο επενδύει στην εικόνα του
Protagon Team

Είναι κάτι πολύ περισσότερο από άτακτους πολεμιστές που δολοφονούν, βιάζουν και επιτίθενται σε άμαχους πληθυσμούς στις ερημικές εκτάσεις του Ιράκ και της Συρίας: Το Ισλαμικό Κράτος έχει αρχίσει πλέον να οργανώνεται εσωτερικά με «υπουργεία», γραφειοκρατία και ιεραρχίες με σκοπό όχι μόνο να παρέχει – κάποιες τουλάχιστον – από τις βασικές λειτουργίες ενός κράτους, αλλά και να διαχειρίζεται την πολεμική λεία και όσα πέφτουν στα χέρια του.

Σε μια σειρά εγγράφων, τα οποία επικαλείται το Reuters, που έπεσαν στα χέρια των αμερικανικών Αρχών μετά τη δολοφονία τον περασμένο Μάιο του βασικού υπεύθυνου οικονομικών του Κράτους, Αμπού Σαγιάφ, ξεδιπλώνεται η εσωτερική δομή, ακόμα και οι μικροαντιπαλότητες, των αξιωματούχων του ΙΚ. Οι αποκαλύψεις έρχονται σε συνέχεια εγγράφων που είχε φέρει στο φως ο Guardian στα οποία επίσης φαινόταν η μεθοδικά προετοιμασμένη γραφειοκρατική δομή του Κράτους.

Διατάγματα, φετφάδες και άλλα έγγραφα περιγράφουν τη λειτουργία ενός σύγχρονου κράτους και ρυθμίζουν από σοβαρά μέχρι καθαρά πρακτικά – ακόμα και πολιτικά ασήμαντα ζητήματα της καθημερινότητας

Κράτος χωρίς γραφειοκρατία δεν νοείται και έτσι το Ισλαμικό Κράτος χτίζει από τώρα στην δική του επικράτεια ένα (όχι εντελώς σύγχρονο αλλά πάντως) όσο το δυνατόν περισσότερο αποτελεσματικό μηχανισμό. Αυτός είναι καταρχάς προσανατολισμένος στην αξιοποίηση της λείας από τις επιχειρήσεις του ΙΚ, στην εξασφάλιση εσόδων από διάφορες πηγές και σε κάποιας μορφής κοινωνικό κράτος.

Το ΙΚ έχει, λοιπόν, υπουργεία, τα diwan, με κατανεμημένες αρμοδιότητες, μεταξύ των οποίων τα πρόσωπα τα οποία αιχμαλωτίζει και κρατά περίπου σε συνθήκες δουλείας. Πολλά θέματα ρυθμίζονται από φετφάδες, θρησκευτικά διατάγματα που εκδίδει το ΙΚ για ζητήματα όπως ο βιασμός των γυναικών κρατουμένων (υπάρχουν πάμπολλες μαρτυρίες για το πόσο συστηματική είναι η τακτική) ακόμα και η εμπορία οργάνων. Αναφορές υπάρχουν και σε θέματα της καθημερινότητας όπως η ίδρυση νηπιαγωγείων και σχολείων, μέχρι και προστασίας των εργαζομένων από ατυχήματα.

Τα έγγραφα αποκαλύπτουν, σε άλλες περιπτώσεις, διαφωνίες και εντάσεις στο εσωτερικό του ΙΚ. Ιδιαίτερα γλαφυρή είναι η περίπτωση ενός εγγράφου στο οποίο αναφέρεται για κάποιον υπεύθυνο ότι «είναι ένας βλάκας που δεν ξέρει να διοικήσει το υπουργείο»

Ένα σημείο που αποδείχτηκε, τέλος, η αχίλλειος πτέρνα του ΙΚ είναι η εκτεταμένη προσπάθεια να ελέγξει και κα να καταγράψει την ροπή του πετρελαίου από εδάφη τα οποία ελέγχει. Η ανάλυση έδειξε μια μεγάλη, αν και όχι πολύ αποτελεσματική προσπάθεια. Αυτές ακριβώς τις δυναμίες χτύπησαν σε αεροπορικές επιδρομές τους οι ΗΠΑ, αποδυναμώνοντας το ΙΚ. Και στον ίδιο τομέα χτυπά και η Ρωσία, η οποία επιπλέον διακηρύττει σε όλους τους τόνους ότι η Τουρκία και η ίδια η οικογένεια Ερντογάν σχετίζονται με το λαθρεμπόριο.

Πέρα από τους πρακτικούς λόγους που έχουν να κάνουν με την διαχείριση της επικράτειάς του, το ΙΚ, αναφέρει στο Reuters ο ειδικός στη δομή του Αϊμέν Αλ-Ταμίμι, επενδύει πολλά στην καλλιέργεια και προβολή της εικόνας μιας αξιόπιστης κρατικής οντότητας, η οποία μπορεί να προσελκύσει περισσότερους υποστηρικτές κοντά του. Ωστόσο οι συνεχιζόμενες επιδρομές έχουν αποδυναμώσει σημαντικά τις υποδομές του ΙΚ, ειδικά σε ό,τι αφορά την διαχείριση του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Το αν και κατά πόσο αυτό θα χτυπήσει καίρια μια σχετικά εμπεδωμένη κρατική οντότητα, μένει να αποδειχτεί στο μέλλον.