Τρόπους για να διορθωθούν οι συνέπειες της «κακοσχεδιασμένης» Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) μελετά η κυβέρνηση, που φαίνεται να επικεντρώνεται σε τέσσερα σενάρια. Στόχος είναι, από 1ης Ιανουαρίου 2025, με την αύξηση των συντάξεων να μην υπάρξουν περιπτώσεις που η τελική σύνταξη παρά την αύξηση θα βγει μειωμένη λόγω της ΕΑΣ (όπως συνέβη τις δύο προηγούμενες χρονιές μετά το ξεπάγωμα των συντάξεων).
Η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί το 2025 κανένας συνταξιούχος που δικαιούται αύξηση στη σύνταξή του αν μην αδικηθεί, λόγω της εισφοράς αλληλεγγύης. Το ζήτημα αφορά περίπου 400.000 συνταξιούχους οι οποίοι έχουν πάνω από 1.400 ευρώ κύρια σύνταξη και πάνω από 300 ευρώ επικουρική.
Οπως γράφει την Παρασκευή η εφημερίδα «Καθημερινή» τα σενάρια που συζητούνται αυτή τη στιγμή είναι:
• «Πάγωμα» της ΕΑΣ, στην περίπτωση που ο συνταξιούχος βλέπει μείωση αντί για αύξηση στη σύνταξή του. Πρόκειται για το σενάριο με το μικρότερο κόστος για το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.
• Μεγαλύτερη μείωση της ΕΑΣ στις επικουρικές και μικρότερη στις κύριες συντάξεις.
• Καθολική κατάργηση της ΕΑΣ στις επικουρικές.
• Δικαιότερη κλίμακα, αντίστοιχη με αυτήν που ισχύει στη φορολογία, ώστε η κράτηση να είναι αναλογικότερη και όχι οριζόντια, σε όλη τη σύνταξη.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «Καθημερινής», για την ώρα δεν έχει ληφθεί οριστική απόφαση. Εφόσον κάτι τέτοιο οριστικοποιηθεί ο τρόπος της διόρθωσης, θα υπάρξει νομοθετική παρέμβαση η οποία εμμέσως θα οδηγήσει σε αύξηση των συντάξεων –ανάλογα με το σενάριο που θα επικρατήσει– από λίγα ευρώ έως και πάνω από 50 ευρώ τον μήνα. Οι όποιες αλλαγές θα συνδυαστούν με την τρίτη κατά σειράν αύξηση των συντάξεων που σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα στοιχεία, δεν πρόκειται να ξεπεράσει το 2,5%.
Να σημειωθεί ότι σε μηνιαία βάση τα έσοδα από τις κρατήσεις της ΕΑΣ ανέρχονται σε περίπου 40 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 30 εκατ. προέρχονται από την εισφορά στις κύριες συντάξεις και τα υπόλοιπα από τις επικουρικές.
Τι ισχύει σήμερα
Σήμερα ισχύει ΕΑΣ από 3% έως 14% σε κύριες συνάξεις από 1.400 ευρώ και επικουρικές από 300 ευρώ, και από το πρώτο ευρώ. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, μετά τις αυξήσεις, τα τελικά ποσά για ορισμένους συνταξιούχους -κυρίως όσους παίρνουν σύνταξη μεταξύ 1.400 και 1.700 ευρώ- να βγαίνουν μειωμένα.
Για παράδειγμα, αναφέρει η Καθημερινή, νέος συνταξιούχος με σύνταξη 1.395 ευρώ δεν είχε κράτηση ΕΑΣ έως το 2023. Με την αύξηση κατά 3% που έλαβε λίγο πριν από τα Χριστούγεννα, η σύνταξη Ιανουαρίου ανήλθε σε 1.436,85 ευρώ. Σε αυτό το ποσό επιβλήθηκε η κράτηση της ΕΑΣ ύψους 3% που αντιστοιχεί στην πρώτη κλίμακα. Ετσι, κι ενώ η ονομαστική αύξηση ανήλθε σε 41,85 ευρώ, λόγω της ΕΑΣ η σύνταξή του περιορίστηκε στα 1.400 ευρώ, με όφελος μόλις 5 ευρώ.
Συνταξιούχος που μέχρι το 2023 λάμβανε σύνταξη 1.695 ευρώ μεικτά με ΕΑΣ της τάξης του 3%, είχε κράτηση 50,85 ευρώ με τη σύνταξή του να περιορίζεται στα 1.644,15 ευρώ τον μήνα. Με την αύξηση κατά 3% για το 2024 (στα μεικτά) η σύνταξη ανέβηκε στα 1.745,85 ευρώ. Ομως, αυτόματα, η κράτηση της ΕΑΣ από 3% έγινε 6%, καθώς ο συνταξιούχος ανέβηκε στη δεύτερη κλίμακα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα όχι μόνο να μηδενίζεται η αύξηση, αλλά και να μειώνεται το ποσό της σύνταξης, στα 1.641,09 ευρώ.