Υπάρχει ασφαλιστική δικλείδα για τις προκλήσεις που φέρνει το 2019 στον ελληνικό τουρισμό; Ναι, αλλά δεν αφορά αποκλειστικά στον τουρισμό. Συνδέεται με το ευρύτερο περιβάλλον στο οποίο αναπτύσσεται.
«Να επικεντρωθούμε στη διαχείριση προορισμών και όχι μόνο στην προβολή τους», τόνισε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) Γιάννης Ρέτσος σε συνέντευξη Τύπου την Πέμπτη. Κάνοντας τον απολογισμό της χρονιάς και μια πρώτη εκτίμηση για τη νέα χρονιά, ο κ. Ρέτσος έθεσε ως προτεραιότητα την ανάπτυξη συνεργειών, σε επίπεδο αυτοδιοίκησης, φορέων, κράτους, για την αντιμετώπιση βασικών λειτουργιών των περιοχών και τη βελτίωσης της ποιότητας ζωής σε αυτές _ μια και οι προορισμοί, είναι κυρίως τόποι όπου ζουν και εργάζονται πολίτες.
«Οι προορισμοί πρέπει να είναι κατ’ αρχάς όμορφοι για τους κατοίκους και μετά για τους τουρίστες», υπογράμμισε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ. Και συνέχισε: «H ποιότητα του τόπου, των προϊόντων και των υπηρεσιών μας, οφείλει να συμβαδίζει με την ποιότητα ζωής που θέλουμε για εμάς τους ίδιους. Γιατί η ποιότητα της ζωής των κατοίκων, συνδέεται άμεσα με την ικανοποίηση των τουριστών. Επάρκεια σε βασικές υποδομές όπως ηλεκτροδότηση, υδροδότηση και σωστή διαχείριση των απορριμμάτων, αποτελούν ζήτημα για κάποιους από τους προορισμούς που κινούνται στα όριά τους στην αιχμή της σεζόν».
Πλέον, «δεν μπορούμε να μιλάμε μόνο για την προβολή ενός προορισμού, αλλά οφείλουμε να αγγίζουμε θέματα ολιστικής βιώσιμης ανάπτυξης και διαχείρισης προορισμών, με απώτερο στόχο την αποφυγή φαινομένων εμπορευματοποίησης του προϊόντος. Από τον στόχο της τουριστικής ανάπτυξης περιοχών, έχουμε περάσει στην εποχή που ο τουρισμός μπορεί να αποτελέσει και εν μέρει – ήδη – αποτελεί μέσο βελτίωσης ενός τόπου», υπογράμμισε. «Χρειάζεται η δέσμευση και υποστήριξη της κεντρικής κυβέρνησης και τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και ο ενεργός διάλογος με τους ίδιους τους πολίτες».
Πόσο αυτά αποτελούν προτεραιότητες ή στόχο για τις αρμόδιες αρχές της αυτοδιοίκησης ή της κεντρικής κυβέρνησης;
Το καλοκαίρι που πέρασε, τα σκουπίδια στην Κέρκυρα έκαναν τον γύρο των διεθνών δικτύων, με τους πελάτες πολυτελών καταλυμάτων να μεταφέρονται δια θαλάσσης στην πόλη της Κέρκυρας για να μη δουν τα «βουνά» κατά μήκος των περιφερειακών δρόμων.
Ελλείψεις υπάρχουν στην καθαριότητα και στον ελεγκτικό μηχανισμό στη Σαντορίνη, η οποία επίσης πάσχει από έλλειψη πολεοδομικού σχεδιασμού, εκτεταμένη άναρχη δόμηση, υπέρογκο αριθμό οχημάτων για την κλίμακα του νησιού. Αυτά με ένα εκατομμύριο αεροπορικές και 700.000 ακτοπλοϊκές αφίξεις.
Οι διακοπές νερού και ρεύματος ήταν συχνό φαινόμενο στη Μύκονο και σε άλλα νησιά των Κυκλάδων.
Πώς και πόσο επηρεάζεται λοιπόν η τουριστική εμπειρία;
Ολα τα παραπάνω σε μια χρονιά που υπολογίζεται ότι επισκέφθηκαν τη χώρα περισσότεροι από 30 εκατ. τουρίστες (σχεδόν 33 εκατ. μαζί με τις αφίξεις επισκεπτών από κρουαζιέρα). Οι άμεσες ταξιδιωτικές εισπράξεις κινήθηκαν κοντά στα 16 δισ. ευρώ. Το ερώτημα είναι «πού αντέχεις να φθάσεις», τόνισε ο κ. Ρέτσος. Γιατί «κινδυνεύουμε, από την κακή εικόνα μας, να οδηγηθούμε στην απομάκρυνση από την Ελλάδα».
Ο κίνδυνος είναι υπαρκτός, παρότι «η δυναμική της Ελλάδας συνεχίζεται». Αλλά «για πρώτη φορά έχουν αυξηθεί οι προκλήσεις. Όπως και ο πήχης».
«Υπάρχει μία σειρά αστάθμητων παραγόντων και προβλημάτων που θα παίξουν ρόλο στην τελική διαμόρφωση των βασικών τουριστικών μεγεθών» για το 2019, εκτίμησε ο κ. Ρέτσος. Οι προκλήσεις έχουν να κάνουν με το διεθνές περιβάλλον: η Τουρκία ανακάμπτει και η Ισπανία ήδη προσδοκά απώλειες στο μερίδιο που είχε κερδίσει τα τελευταία χρόνια. Και το Brexit, με την «εξέλιξή του, που δεν είναι καλή», ένας ακόμα «αστάθμητος παράγοντας» για την ψυχολογία των Βρετανών και τις διακοπές τους.
Ο ΣΕΤΕ εστιάζει επίσης στην επίλυση θεσμικών ζητημάτων που επηρεάζουν εξακολουθητικά τις τουριστικές επιχειρήσεις, όπως η υψηλή φορολογία που έχει αντίκτυπο στην ανταγωνιστικότητα του προϊόντος, η δημιουργία νέου χωροταξικού πλαισίου για τον τουρισμό που θα συνδυάζει ανάπτυξη και αειφορία, το ζήτημα των βραχυχρόνιων μισθώσεων που δεν έχει ακόμα επιλυθεί σε επίπεδο φορολογίας και θέσπισης κανόνων λειτουργίας.
Ο κ. Ρέτσος υποστήριξε επίσης την ανάγκη θέσπισης ενός μισθού «εισαγωγής» στην αγορά εργασίας, για τη δημιουργία κινήτρων απασχόλησης και μείωσης της ανεργία στη χώρα, «έχοντας ως γνώμονα την πραγματικότητα στην οικονομία μας», καθώς και τη διατήρηση των ρυθμισμένων σχέσεων εργασίας με έμφαση στον ξενοδοχειακό κλάδο.
Στους στόχους του Συνδέσμου για τη χρονιά που έρχεται παραμένουν η αναβάθμιση της ποιότητας του προϊόντος, με τη διασύνδεση του τουρισμού με τον αγροδιατροφικό τομέα και τον πολιτισμό, η αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών που είναι συνδεμένη με τον ανθρώπινο παράγοντα, περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας και η εκπαίδευση/κατάρτιση για εργαζόμενους και επιχειρηματίες µικρών και µεσαίων επιχειρήσεων.
Ακόμα και η διασύνδεση με τις Βρυξέλλες, σε συνέχεια της πρώτης επαφής που έγινε το 2017. Στο πρώτο τρίμηνο του 2019 θα δρομολογηθεί νέα σειρά συναντήσεων στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, με αιχμή τον υπερτουρισμό και την παρουσίαση στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι σχετικής έκθεσης που θα έχουν διαμορφώσει ο ΣΕΤΕ με αντίστοιχους Συνδέσμους της Γερμανίας, της Νορβηγίας και της Ιταλίας.