Από τις πρώτες μέρες της μείζονος κρίσης με το «Oruc Reis», τον Αύγουστο, οι Ευρωπαίοι έπεσαν πάνω στον Ταγίπ Ερντογάν, ώστε να αποκλιμακώσει την ένταση. Η Αθήνα, άλλωστε, ήταν εξ ορισμού πιο διαλλακτική και έστελνε με κάθε τρόπο το μήνυμα ότι εφόσον η Αγκυρα αποστεί των προκλήσεων, είναι διαθέσιμη για έναν ειλικρινή διάλογο στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών, τις οποίες τώρα η Τουρκία τορπιλίζει.
Ο Ερντογάν, όμως, έπαιζε ένα παιχνίδι νεύρων με τους Ευρωπαίους. Μίλησε αρκετές φορές, επισήμως τε και ανεπισήμως με τη Μέρκελ, ενώ από πλευράς ΕΕ, τον ρόλο του διαμεσολαβητή ανέλαβε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, ο οποίος επίσης μίλησε αρκετές φορές με τον Ερντογάν. Η Μέρκελ, δε, έστειλε ακόμα και τον υπουργό Εξωτερικών της, τον Χάικο Μαας, σε Αθήνα και Τουρκία, προκειμένου να «πάρει τη θερμοκρασία» των δύο πλευρών και να δρομολογήσει την επιστροφή στο τραπέζι του διαλόγου. Ηταν, μάλιστα, ξανά ο Χάικο Μαας, ο οποίος ανέλαβε πριν από μερικές μέρες να δρομολογήσει και μια συνάντηση Δένδια – Τσαβούσογλου στην Μπρατισλάβα, η οποία ολοκληρώθηκε με την τουρκική δέσμευση να δοθεί ημερομηνία για τις διερευνητικές επαφές. Αντ’ αυτού, τα μεσάνυχτα ο Τσαβούσογλου έγραφε στο Τwitter «Oruc Reis».
Την ίδια ώρα, η Ανγκελα Μέρκελ, σε συνεννόηση και με τον Μισέλ, είχε αναλάβει τις προηγούμενες εβδομάδες και μια άλλη πρωτοβουλία: να «τελειώσει» την ιστορία των κυρώσεων εις βάρος της Τουρκίας στη Σύνοδο Κορυφής. Μάλιστα, το Βερολίνο διεμήνυσε και στην Κύπρο, που είχε μπλοκάρει στο επίπεδο των υπουργών Εξωτερικών τις κυρώσεις έναντι Λευκορώσων αξιωματούχων, σε μια προσπάθεια να πετύχει κυρώσεις για φυσικά πρόσωπα για τα όσα τεκταίνονται στην ΑΟΖ της, ότι το αίτημα δεν θα είχε καμία τύχη. Οι ευρωπαϊκές υπηρεσίες παρέδωσαν στην αρχή της Συνόδου ένα απαράδεκτο για την Ελλάδα και την Κύπρο πρώτο draft κειμένου συμπερασμάτων, το οποίο στη συνέχεια τροποποιήθηκε. Αναφορά στα άρθρα των κυρώσεων έγινε, αλλά όχι στις κυρώσεις τις ίδιες και η Ευρωπαϊκή Ενωση δεσμεύθηκε να επανέλθει τον Δεκέμβριο. Βεβαίως, η Τουρκία επανήλθε νωρίτερα.
Σημειωτέον και κατόπιν της γερμανικής παρότρυνσης, ο Σαρλ Μισέλ φρόντισε να ζυμώσει, παράλληλα με την ιδέα του για μια «πολυμερή διάσκεψη για την Ανατ. Μεσόγειο», και τα κράτη-μέλη για την ιδέα μιας «θετικής ατζέντας» απέναντι στην Τουρκία. Ξανά στο τραπέζι μπήκαν η τελωνειακή ένωση, η βίζα, αλλά και η συμφωνία για το Μεταναστευτικό, όλα ενότητες που ενδιαφέρουν άμεσα την Αγκυρα.
Η έκβαση; Λίγες μέρες μετά τη Σύνοδο Κορυφής, που παρήλθε χωρίς συνέπειες για την Τουρκία, ο Ερντογάν επικοινώνησε με τη Μέρκελ και φρόντισε να διαρρεύσει ότι τα αποτελέσματα της Συνόδου «δεν είναι επαρκή» για να αποκατασταθούν οι ευρωτουρκικές σχέσεις. Προσέθετε, δε, ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση υπέκυψε στους εκβιασμούς της Ελλάδας και της Κύπρου. Εκ των υστέρων, ο Τσαβούσογλου στη Μπρατισλάβα έκανε…τον καλό, προς τέρψιν του «μεσολαβητή» Χάικο Μαας και λίγο πριν τα μεσάνυχτα της Κυριακής η Τουρκία επέστρεψε στο πεδίο των προκλήσεων.
Τραγική ειρωνεία: ο Χάικο Μαας πηγαίνει το πρωί της Τρίτης στη Λευκωσία, στη συνέχεια έρχεται στην Αθήνα και το πρωί της Τετάρτης στην Αγκυρα. Το ερώτημα, πλέον, είναι, τι θα βρει να πει…
ΥΓ. Τελικά ο Μάας αναπροσάρμοσε το πρόγραμμά του. Σύμφωνα με το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών, την Τρίτη ο επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας θα μεταβεί σε Λευκωσία και σε Αθήνα (στις 19.00 θα έχει συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη) αλλά την Τετάρτη δεν θα ταξιδέψει στην Τουρκία, όπως είχε ανακοινωθεί. Από το Βερολίνο δεν διευκρινίστηκαν οι λόγοι για την αιφνίδια αυτή αλλαγή του προγράμματος του κ. Μάας…