Ενας προϋπολογισμός που πρέπει να ισορροπήσει ανάμεσα σε δύο άκρα: από τη μία στον στρατηγικό-εθνικό στόχο για ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας και από την άλλη στις τεράστιες ανάγκες της για κονδύλια ώστε να αντιμετωπιστούν οι τρομακτικές καταστροφές από το πέρασμα των θεομηνιών «Daniel» και «Elias» από την Κεντρική Ελλάδα. Με αυτές τις δύο παραδοχές κατατίθεται στη Βουλή το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2024, σε μια προσπάθεια, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, «να επανέλθει οικονομία στην κανονικότητα μετά από τέσσερα δύσκολα χρόνια που τα σημάδεψαν η πανδημία, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ακρίβεια».
Οπως ανέφερε το ΑΠΕ-ΜΠΕ και σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, τόσο από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, όσο και από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη, η χώρα θα τηρήσει «στο ακέραιο» τις υποχρεώσεις και έτσι οι δημοσιονομικές της επιδόσεις θα κινούνται εντός των πλαισίων του Προγράμματος Σταθερότητας.
Βασική πρόβλεψη θα είναι η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 2,1% του ΑΕΠ για το 2024, ενώ για εφέτος, δηλαδή το 2023, φαίνεται –παρά τις σημαντικές δυσκολίες που προέκυψαν λόγω των φυσικών καταστροφών– αναμένεται να καταγραφεί πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 0,7%.
Στο προσχέδιο του προϋπολογισμού θα περιλαμβάνονται σημαντικές ενέσεις ρευστότητας σε περίπου 3 εκατ. νοικοκυριά συνολικού ύψους 2,5 δισ. ευρώ. Από αυτά ξεχωρίζουν οι αυξήσεις στους δημοσίους υπαλλήλους μετά από 14 χρόνια, οι αυξήσεις για δεύτερη συνεχή χρονιά στους συνταξιούχους και βέβαια η καταβολή έκτακτων και μόνιμων επιδομάτων.
Η κυβέρνηση έχει το βλέμμα στραμμένο στις δύο επόμενες αξιολογήσεις της ελληνικής οικονομίας. Η μία είναι προγραμματισμένη για τις 20 Οκτωβρίου από τη Standard & Poor Ratings και η δεύτερη, στις 2 Δεκεμβρίου, από την Fitch Ratings. Υπάρχουν βάσιμες προσδοκίες ότι μία εκ των δύο, αν όχι και οι δύο θα δώσουν στην Ελλάδα την πολυπόθητη επενδυτική αξιολόγηση, που θα προσφέρει τη δυνατότητα σε πιο φθηνό δανεισμό (αν και με υψηλότερα επιτόκια λόγω διεθνών τάσεων).
Στο πλαίσιο αυτό και παρά τις δυσκολίες που έχουν ενσκήψει η κυβέρνηση θέλει να στείλει ένα σαφές μήνυμα προς τις αγορές και τους επενδυτές ότι θα τηρήσει στο ακέραιο τις δεσμεύσεις της και δεν πρόκειται να αποκλίνει στο ελάχιστο.
Ας δούμε αναλυτικά όλο το πρόγραμμα ενισχύσεων της κοινωνίας, αρχής γενομένης από σήμερα που εκτείνεται μέχρι και την προσεχή άνοιξη.
Ετσι λοιπόν σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα:
1. Παρεμβάσεις το 2023
– Market Pass: Ξεκίνησαν ήδη από την Παρασκευή οι πρώτες πληρωμές για την έκτακτη ενίσχυση στους δικαιούχους για τους μήνες Αύγουστο, Σεπτέμβριο και Οκτώβριο. Η δεύτερη πληρωμή προγραμματίζεται για τις αρχές Νοεμβρίου ενώ οι πληγέντες της Θεσσαλίας και του Εβρου θα λάβουν επίδομα και για τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο, το οποίο θα είναι διπλάσιο.
– Αγροτικό πετρέλαιο: Οι αγρότες θα εισπράξουν την επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης για το 2023.
– Youth Pass: Περίπου 200.000 νέοι και νέες 18 και 19 ετών θα λάβουν το επίδομα των 150 ευρώ.
– Επίδομα προσωπικής διαφοράς: Θα χορηγηθεί εφάπαξ σε 750.000 συνταξιούχους όλων των ταμείων με προσωπική διαφορά άνω των 10 ευρώ θα καταβληθεί έκτακτο επίδομα από 100 έως 200 ευρώ ανάλογα με το ύψος των συντάξιμων αποδοχών.
– Ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα: Αναπροσαρμόζεται κατά 8% το ποσό που θα λάβουν 225.000 ευάλωτα νοικοκυριά. Τα νέα αυξημένα ποσά θα κυμαίνονται από 216 έως και 432 ευρώ.
– Επίδομα θέρμανσης: Θα ξεκινήσει η καταβολή της ενίσχυσης από 100 – 1.000 ευρώ στα νοικοκυριά που πληρούν τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.
2. Παρεμβάσεις το 2024
– Αυξήσεις στους δημοσίους υπαλλήλους: Μετά από 14 χρόνια 660.000 δημόσιοι υπάλληλοι θα λάβουν από την 1η Ιανουαρίου 2024 αυξήσεις που κατά μέσον όρο κυμαίνονται από 6,5% έως 10,5% στους βασικούς μισθούς και τα επιδόματα θέσης ευθύνης ενώ εκατοντάδες χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι με παιδιά θα λάβουν πρόσθετες αυξήσεις λόγω της αύξησης των οικογενειακών επιδομάτων. Έτσι ο κάθε δημόσιος υπάλληλος θα λάβει επιπλέον 1.292 ευρώ μικτά ή 800 ευρώ καθαρά το χρόνο. Αν συνυπολογιστούν η κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, της εισφοράς 1% υπέρ του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων, η αύξηση του αφορολόγητου για κάθε παιδί και άλλες παρεμβάσεις τότε το μέσο ετήσιο όφελος ανά υπάλληλο ανεβαίνει σε 2.084 ευρώ μικτά ή 1.476 ευρώ καθαρά.
– Αυξήσεις στους συνταξιούχους: Περίπου 1,8 εκατ. συνταξιούχοι χωρίς προσωπική διαφορά ή με προσωπική διαφορά κάτω από 10 ευρώ θα δουν αυξήσεις τουλάχιστον 3% στις μηνιαίες αποδοχές τους.
– Αύξηση ειδικών επιδομάτων: Για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες το επίδομα μητρότητας από τους 4μήνες θα διαμορφωθεί στους 9 μήνες και στο ύψος του κατώτατου μισθού από 150 έως 200 ευρώ που είναι σήμερα.
– Αύξηση αφορολόγητου ορίου: Αυξάνεται κατά 1.000 ευρώ και αφορά περίπου 1,3 εκατ. μισθωτούς και συνταξιούχους με παιδιά. Η ελάφρυνση σε ετήσια βάση κυμαίνεται από 90 ευρώ έως 220 ευρώ ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών ενώ αντίστοιχη μείωση θα έχουν και οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες αλλά αυτή θα φανεί στο εκκαθαριστικό που θα λάβουν το 2025 μετά την υποβολή της φορολογικής δήλωσης για τα εισοδήματα του 2024.
– ΕΝΦΙΑ: Εκπτωση 10% στον ΕΝΦΙΑ του 2024, για πάνω πάνω από 1 εκατ. φυσικά πρόσωπα που έχουν ασφαλίσει την κατοικία τους έναντι φυσικών καταστροφών (πυρκαγιά, σεισμός, πλημμύρες).
– Δωρεάν φάρμακα: Μονιμοποιείται η απαλλαγή των πρώην δικαιούχων Ε.Κ.Α.Σ. από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη.
– Κεφαλαιαγορά: Μειώνεται ο φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίων από 0,5% στο 0,2% και κατά 50% ο φόρος χρηματιστηριακών συναλλαγών.