Η χαλκογραφία «Γαλλικό Κρεβάτι» του Ρέμπραντ, με το σεξουαλικής φύσης περιεχόμενο | CHRISTIE’S
Επικαιρότητα

Νέος πουριτανισμός; «Προειδοποίηση περιεχομένου» σε χαλκογραφία του Ρέμπραντ

Συνήθως χρησιμοποιείται σε ταινίες και σε δίσκους με προκλητικό περιεχόμενο. Τώρα, για πρώτη φορά, τοποθετείται προειδοποιητικό σήμα από τον οίκο δημοπρασιών Christie's σε έργο τέχνης με ερωτικό θέμα
Protagon Team

Οι αναγνώστες του Σαίξπηρ, οι θεατές του «Οσα παίρνει ο άνεμος» και οι ακροατές των δίσκων του Eminem είναι απόλυτα εξοικειωμένοι με τη χρήση της στάμπας προειδοποίησης περιεχομένου. Η παρουσία της σημαίνει ότι το βιβλίο, η ταινία ή ο δίσκος που ετοιμάζονται να απολαύσουν περιέχει υλικό που ενδέχεται να θεωρηθεί προσβλητικό.

Οι παραδοσιακοί οίκοι δημοπρασίας δεν χρησιμοποιούσαν μέχρι σήμερα τέτοιου είδους προειδοποιήσεις στις πωλήσεις των κλασικών έργων τέχνης, ακόμη και αν το περιεχόμενό τους ήταν βίαιο ή ακραίας σεξουαλική φύσης. Τώρα, ο οίκος Christie’s συμφώνησε να πουλήσει ένα χαρακτικό του Ρέμπραντ που το θεωρεί τόσο ακατάλληλο ώστε να απαιτεί μια προειδοποίηση.

Το «Γαλλικό Κρεβάτι» του ολλανδού δασκάλου είναι θαμμένο στον διαδικτυακό κατάλογο του οίκου και απαιτεί από τους χρήστες να κάνουν κλικ σε ένα μήνυμα με την ένδειξη «αυτή η παρτίδα περιέχει ακατάλληλο περιεχόμενο και ώριμο θέμα». Η χαλκογραφία, που εκτιμάται ότι κοστίζει μεταξύ 292.000 και 467.000 ευρώ, απεικονίζει ένα ζευγάρι σε ένα κρεβάτι, ντυμένο μεν αλλά ξεκάθαρα σε στιγμή πάθους.

Το θέμα φαίνεται ότι είχε οδηγήσει τον ίδιο τον Ρέμπραντ σε φρενίτιδα – η χαμογελαστή γυναίκα στην εικόνα έχει τρία χέρια. Σύμφωνα με ρεπορτάζ των Times του Λονδίνου, ο Μπέντορ Γκρόσβενορ, ιστορικός τέχνης και ραδιοτηλεοπτικός σχολιαστής, ισχυρίζεται ότι δεν είχε ξαναδεί τέτοιου είδους προειδοποίηση σε καταλόγους δημοπρασιών.

«Πιστεύω ότι ο Ρέμπραντ θα προτιμούσε να βρίσκεται κανονικά στο “επάνω ράφι” της δημοπρασίας, αλλά καταλαβαίνω γιατί είναι καλύτερο να είναι κανείς προσεκτικός με το διαδικτυακό περιεχόμενο αυτές τις μέρες» εξηγεί ο Γκρόσβενορ. Ο κατάλογος αποκαλεί το «Γαλλικό Κρεβάτι» «ένα από τα ελάχιστα ερωτικού περιεχομένου έργα του Ρέμπραντ και μια από τις πιο σπάνιες χαλκογραφίες του».

Παρ’ όλα αυτά, δεν αποκλείεται η συγκεκριμένη προειδοποίηση να οφείλεται σε λάθος, καθώς δεν παρουσιάζεται στους χρήστες του ιστοτόπου από τις ΗΠΑ. Από την άλλη, οι υπεύθυνοι της δημοπρασίας ίσως προσπαθούν να καλύψουν τις ευαισθησίες πιθανών αγοραστών από τη Μέση Ανατολή, οι οποίοι ομαδοποιούνται στην ίδια κατηγορία με τους ευρωπαίους και τους αφρικανούς αγοραστές.

Ο διαδικτυακός κατάλογος διαθέτει επίσης λιγότερο «ακατάλληλα» έργα από την έντυπη έκδοσή του, η οποία περιέχει εικόνες από έργα άλλων καλλιτεχνών που μπορεί να επηρέασαν τον Ρέμπραντ όταν δημιούργησε το σκίτσο του, το 1646 – όπως ο «Εναγκαλισμός ενός Σατύρου και μιας Νύμφης» του Αγκοστίνο Καράτσι (περίπου 1590-95) και «Η Νύχτα» του Σέμπαλντ Μπέχαμ (1548), που διαθέτουν περισσότερες… ανατομικές λεπτομέρειες.

Το δοκίμιο του οίκου που συνοδεύει το έργο σημειώνει ότι ο Ρέμπραντ απεικονίζει «ένα νεαρό ζευγάρι να κάνει έρωτα σε ένα μεγάλο κρεβάτι με ουρανό», υποδεικνύοντας ότι ζούσαν στην πολυτέλεια. Προσθέτει: «Φαίνεται να έχουν μόλις πέσει στο κρεβάτι, χωρίς παντελόνια και φούστες, αλλά φορώντας ακόμα τα πουκάμισα. Η γυναίκα κοιτάζει τον εραστή της με ένα χαμόγελο και το περίεργο γεγονός ότι έχει τρία χέρια προσθέτει στη ζωντάνια της σκηνής».

Οι καλλιτέχνες εμφάνιζαν ερωτικού περιεχομένου πίνακες από τις αρχές του 16ου αιώνα, παρά τον κίνδυνο δίωξης από την Εκκλησία, μεταμφιέζοντας τα λάγνα έργα τους ως «σκηνές της κλασικής μυθολογίας, παραπτώματα του Ασώτου Υιού ή προειδοποιητικές απεικονίσεις της αμαρτίας».

«Είναι προς τιμή του Ρέμπραντ –και σε μεγάλο βαθμό σύμφωνο με τον ανθρωπιστικό και ελαφρώς ανατρεπτικό χαρακτήρα του– ότι δεν προσπάθησε να κάνει το έργο του πιο κλασικίζον, να ηθικολογήσει ή να το εξυψώσει με κάποιον άλλον τρόπο» αναφέρεται χαρακτηριστικά στον κατάλογο.