Στο Λονδίνο τα νέα ήταν καλά. Η ζήτηση για διακοπές στην Ελλάδα από Βρετανούς είναι αυξημένη και για το 2018. Αυτά σε μια πρώτη ανάγνωση. Γιατί ακόμα έχουμε πέντε μήνες ωσότου να ξεκινήσει η σεζόν.
Οι τουριστικοί παράγοντες κάνουν λόγο για ένα διψήφιο μικρό ποσοστό ανόδου (10%-12%) στο περιορισμένο δείγμα των προκρατήσεων που έχουν ήδη ξεκινήσει με εκπτώσεις στα πακέτα 15%-20%.
Στο ελληνικό περίπτερο της World Travel Market ο κόσμος ήταν πολύς και ευδιάθετος. Οικοδεσπότες και επισκέπτες. Στο πλαίσιο της περιρέουσας θετικής ατμόσφαιρας η τοπική αυτοδιοίκηση είχε την τιμητική της, με Περιφερειάρχες, Δημάρχους και άλλους αξιωματούχους να πλαισιώνουν τα περίπτερα των περιοχών τους με χαμόγελα, για να βγάλουν τις παραδοσιακές φωτογραφίες. Λιγότεροι αναλογικά εφέτος ήταν οι επαγγελματίες. Στην εποχή του last minute και των online κρατήσεων η διεθνής έκθεση τουρισμού του Λονδίνου, παρότι έχει παγκόσμια εμβέλεια, πραγματοποιείται πλέον αρκετά νωρίτερα από την εποχή που ενισχύεται ο κύριος όγκος των κρατήσεων. Εν τω μεταξύ, τα συμβόλαια έχουν υπογραφεί από το καλοκαίρι, οι προκρατήσεις έχουν ήδη αρχίσει, οπότε η έκθεση χρησιμεύει περισσότερο για δικτύωση, επαφές και κάποιες συμφωνίες. Για όσους έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα.
Στην παρουσίαση του 2017 World Travel Market Industry Report που επιμελήθηκε η Euromonitor International, η Ιταλία, η Ελλάδα και Τυνησία είναι οι τρεις χώρες που ευνοούνται από την αισιόδοξη προοπτική της ταξιδιωτικής αγοράς για την ερχόμενη χρονιά. Η Ελλάδα συνεχίζει τη δυναμική της πορεία ως κορυφαίος προορισμός διακοπών, καθώς από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει ότι το Ηράκλειο έχει τη μεγαλύτερη αύξηση σε διεθνείς αφίξεις στην Ευρώπη (!) το 2017, με ποσοστό 11%, ενώ η Αθήνα ακολουθεί με 10%.
Η τρομοκρατία εξακολουθεί να είναι ο νούμερο ένα πονοκέφαλος της ταξιδιωτικής αγοράς. Όσο και η οικονομική ασφάλεια, μετά την πρόσφατη χρεωκοπία της αεροπορικής εταιρίας Monarch, αλλά και τις ακυρώσεις πτήσεων στις οποίες έχει προβεί η Ryanair.
Με την αστάθεια σε Αίγυπτο και Τουρκία μεγάλος όγκος της δυναμικότητας μεταφέρθηκε σε Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα, ως ασφαλέστερους προορισμούς. Η Ιταλία και η Ελλάδα γίνονται αντιληπτές ως ασφαλείς προορισμοί. Η Τυνησία; «Στην Τυνησία αίρονται πια οι αυστηρές ταξιδιωτικές οδηγίες, οπότε μπαίνει πλέον στα προγράμματα των Tour Operators», απαντά η επικεφαλής Ταξιδίων και Τουρισμού της Euromonitor International Καρολάιν Μπρένερ. Και σε μία εποχή που οι τιμές στους μεσογειακούς προορισμούς έχουν αυξηθεί, η Τυνησία αποτελεί μια φθηνή εναλλακτική, με μεγάλες προσφορές. Με αυτή τη λογική θα ακολουθήσουν η Αίγυπτος και η Τουρκία.
Η ανάπτυξη λοιπόν είναι θετική, αλλά αναμένεται να υπάρξουν ποιοτικές μεταβολές. Γιατί οι ενδεχόμενοι κλυδωνισμοί του Brexit ελλοχεύουν. Στη σχετική έρευνα το 40% των Βρετανών που ερωτήθηκαν, απάντησαν ότι το Brexit θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ταξιδιωτική τους συμπεριφορά. Και η υποτίμηση της στερλίνας θα επηρεάσει τον εξερχόμενο τουρισμό. Ενισχύοντας αντίστοιχα τον εισερχόμενο, καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο γίνεται πιο προσιτό για τους ξένους επισκέπτες. Συνεπώς οι Βρετανοί μπορεί να συνεχίσουν να ταξιδεύουν, επιλέγοντας όμως ξενοδοχεία χαμηλότερης κατηγορίας, τριών αστέρων αντί τεσσάρων, κάνοντας περικοπές στη δαπάνη του φαγητού, ή ακόμα και προτιμώντας έναν εγχώριο προορισμό, αντί το εξωτερικό.
Στο ελληνικό περίπτερο της διεθνούς έκθεσης που ολοκληρώθηκε την Τετάρτη, παράλληλα με την ευφορία, εκφράζονταν και φόβοι. Για το «πόσο θα διαρκέσει αυτή η θετική τροχιά». Όπως εξηγούσαν παράγοντες του τουρισμού, οι κύκλοι ανόδου διαρκούν συνήθως μια τριετία. Η Ελλάδα διανύει ήδη τη δεύτερή της ανοδική χρονιά, με παράλληλη αύξηση τιμών στα συμβόλαια. Για κάποιους ίσως οι αυξήσεις αυτές είναι μεγαλύτερες απ’ ό,τι μπορεί να «αντέξει» η διεθνής αγορά σε ό,τι αφορά την Ελλάδα. Χωρίς αυτές να περιλαμβάνουν ακόμα τον φόρο διαμονής, ο οποίος θα ισχύσει από την 1η Ιανουαρίου. Το πρώτο ερώτημα λοιπόν είναι αν η αγορά θα «αντέξει» τελικά αυτή την αύξηση και μετά τον Δεκέμβριο, όταν θα αρχίσει η ροή των περισσότερων κρατήσεων.
Γιατί αν ο ρυθμός επιβραδυνθεί, τότε θα αρχίσουν πάλι οι προσφορές. Και το δεύτερο: πώς διασφαλίζεται η αύξηση των τιμών μεσοπρόθεσμα, χωρίς να έχει γίνει αναβάθμιση του προϊόντος, όταν «ανοίξει» ο ανταγωνισμός; Απαντήσεις δεν δόθηκαν, οι φόβοι όμως υπάρχουν.
Αυτά την ώρα που τα ακίνητα που μισθώνονται σε ηλεκτρονικές πλατφόρμες αυξάνονται διαρκώς. Στη Σαντορίνη υπολογίζονται σε 15.000 επιπλέον κλίνες, ενώ πια και οι πιο κλασικοί προορισμοί μπαίνουν στο παιχνίδι. Στη Ρόδο προστέθηκαν 6.000 κλίνες στην Airbnb μέσα σ’ έναν χρόνο.
Στην εποχή που τα ταξίδια βασίζονται στις εμπειρίες, το «παιχνίδι» του ανταγωνισμού παίζεται στο συναίσθημα, αλλά και στη συνέπεια προορισμών και επιχειρήσεων απέναντι στην αειφορία. Κάνοντας μια βόλτα στην έκθεση και στον μικρόκοσμο που είχαν φτιάξει οι περισσότερες χώρες στο περίπτερό τους, τα συνθήματα έβγαζαν ενθουσιασμό, ζεστασιά, όνειρο. Για να κεντρίσουν την προσοχή του επισκέπτη.
Το να γίνεις προορισμός 365 μέρες τον χρόνο (Greece 365 – Day destination) είναι ζητούμενο. Για όλους. Δεν είναι όμως κάλεσμα, αν κάποιος γνωρίζει την Ελλάδα για τον ήλιο και τη θάλασσα τις 120 μέρες του καλοκαιριού. Τις υπόλοιπες 245 χρειάζεται ερείσματα και απτές λύσεις για το πού θα πάει και τι θα βρει να κάνει εναλλακτικά, με τα περισσότερα ξενοδοχεία, εστιατόρια, μαγαζιά των παραθεριστικών προορισμών, αλλά και τους αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία, κλειστά.
Αλλιώς είναι σαν να «εφημερεύεις»…