Η απαγωγή του Ρόμαν Προτάσοβιτς που ενορχήστρωσε και εξετέλεσε η Λευκορωσία αποτελεί επικίνδυνο παγκόσμιο προηγούμενο το οποίο δεν πρέπει να μείνει ατιμώρητο, αλλιώς ο κόσμος θα γίνει αρένα χωρίς κανόνες – ο Γκίντεον Ράχμαν γράφει στους (συνδρομητικούς) Financial Times ότι η Δύση (Ευρώπη και ΗΠΑ) πρέπει να σπεύσει να σταματήσει τη διεθνή ανομία και να υπερασπιστεί εμπράκτως το διεθνές δίκαιο και την παγκόσμια τάξη, προτού να είναι πολύ αργά.
Αν και παραδέχεται ότι οι Αμερικανοί ξεκίνησαν τέτοιες πρακτικές –«κυνηγητό τρομοκρατών» εκτός της επικρατείας τους, αλλά με ισχυρή δικαιολογία μετά το 2001–, ο βρετανός αρθρογράφος τούς αναγνωρίζει πίστη στον θεσμό της Δικαιοσύνης και δέσμευση υπέρ της ελευθερίας του λόγου, κάτι που σχετίζεται με το δεύτερο σκέλος της κριτικής του προς τον λευκορώσο πρόεδρο Λουκασένκο, αφού ο συλληφθείς Προτάσοβιτς είναι «διακεκριμένος δημοσιογράφος».
Ο Ράχμαν δηλώνει πιστός της «διεθνούς τάξης που διέπεται από κανόνες», για αυτό και μέμφεται τον βρετανό πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον που απεχθάνεται την παραπάνω φράση και την απορρίπτει σαν διπλωματικό κλισέ. Πιθανώς και να είναι ένα κλισέ, αλλά τι άλλο μπορεί να υπάρξει για τη διακρατική επικοινωνία και την ειρηνική συνύπαρξή μας. Μόνο άνομα πράγματα, όπως η απαγωγή του νεαρού «που έχει καταγράψει τη βάναυση καταστολή στη χώρα του».
Δεδομένου ότι η Λευκορωσία είναι μικρή χώρα ωστόσο μπορεί και τα κάνει αυτά, σκέψου, παρατηρεί ο Ράχμαν, τι είναι δυνατόν να κάνουν οι μεγάλες χώρες έτσι και τη μιμηθούν, η Ρωσία και το Ιράν. Διότι αυτές και αν θέλουν να καταδιώξουν τους εχθρούς τους στο εξωτερικό… Κανένα ταξίδι σκάφους που, απογειωμένο από τη Δύση, πετάει πάνω από χώρες της Ανατολής δεν θα είναι πλέον το ίδιο: «Τι θα εμποδίσει τους Ιρανούς ή τους Ρώσους να μην επιχειρήσουν προσγείωση κάποιου αεροπλάνου στην Τεχεράνη ή στη Σιβηρία;» Και τους Κινέζους να μην παρενοχλούν πλοία και αεροπλάνα στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, αν και δεν της ανήκει βέβαια.
Ο Ράχμαν αναφέρει την περίπτωση γνωστού του –«Ευρωπαίος που υφίσταται κινεζικές κυρώσεις»–, ο οποίος του εκμυστηρεύτηκε ότι φοβάται μήπως οι Κινέζοι τον πιάσουν σε τρίτη χώρα. Οι μεγάλες δυνάμεις ξερογλείφονται για τέτοια πράγματα, αφού «η Αμερική έχει ενθαρρύνει την ιδέα ότι οι ισχυρές χώρες μπορούν να αρπάζουν ανθρώπους εκτός συνόρων τους». Και αυτή είναι η «συνταγή για έναν πιο επικίνδυνο κόσμο», ιδίως όταν μιλάμε όχι για τις δημοκρατικές ΗΠΑ, αλλά για «μονοκομματικά κράτη, δικτατορίες και διάφορους ισχυρούς ηγέτες σε όλο τον κόσμο».
Και η Τουρκία στο παιχνίδι
Σύμφωνα με όσα επισημαίνει σε έκθεσή της η έχουσα έδρα στις ΗΠΑ οργάνωση Freedom House, ψωμοτύρι έχουν γίνει «οι δολοφονίες, οι παράνομες απελάσεις και οι απαγωγές στο εξωτερικό για τις Κίνα, Τουρκία, Ρουάντα, Σαουδική Αραβία, Ρωσία και Ιράν». Πρωταθλήτρια σε αυτό το σπορ της «διακρατικής καταστολής», όπως λέγεται, είναι η Κίνα.
Η συγκεκριμένη δράση της Λευκορωσίας, σχολιάζει ο βρετανός αρθρογράφος, συνιστά κατάφωρη κλιμάκωση αυτής της τάσης που έχουν οι προαναφερθείσες χώρες. Ωστόσο αυτή η επικίνδυνη στιγμή είναι και ευκαιρία να υπάρξει απάντηση από όσους ενδιαφέρονται για τη διεθνή νομιμότητα.
«Η Ευρωπαϊκή Ενωση, οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλοι πρέπει τώρα να δράσουν από κοινού ώστε να διασφαλιστεί ότι η κίνηση της Λευκορωσίας θα έχει συνέπειες για την ίδια. Για παράδειγμα, να ανακοινωθεί ότι ο εναέριος χώρος της Λευκορωσίας δεν είναι ασφαλής για την αεροπορία. Κατόπιν, να απαγορευτούν οι διεθνείς πτήσεις προς και από το Μινσκ. Εφ’ όσον ο Λουκασένκο συμπεριφέρεται σαν διεθνής παράνομος, πρέπει να αντιμετωπίζεται και ως τέτοιος. Είναι καιρός να υπερασπιστούμε το διεθνές δίκαιο και τάξη, προτού να είναι πολύ αργά».
(σσ: Το άρθρο δημοσιεύθηκε λίγες ώρες πριν η ΕΕ ανακοινώσει τον αεροπορικό αποκλεισμός της Λευκορωσίας και άλλες κυρώσεις)