Και ξαφνικά μία πολωνική ταινία που αγγίζει πολύ ακανθώδη θέματα σπάει τα ταμεία στην Πολωνία. Η ταινία «Kler» του Βόιτσεκ Σμαρζόφσκι ισοδυναμεί με μία πολύ δυνατή γροθιά στο στομάχι της Καθολικής Εκκλησίας, αλλά και ολόκληρης της πολωνικής κοινωνίας, που απεικονίζεται να ζει επί δεκαετίες μέσα στην ένοχη σιωπή.
Βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα, σημείωσε ρεκόρ εισιτηρίων καθώς την είδαν περίπου τρία εκατομμύρια Πολωνοί μέσα στο πρώτο Σαββατοκύριακο προβολής της, στα τέλη Σεπτεμβρίου, όπως αναφέρει δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας Guardian.
Το φιλμ απεικονίζει τους πολωνούς κληρικούς ως διεφθαρμένους, μέθυσους και παιδόφιλους. Εχει προκαλέσει ήδη πολύ έντονες αντιδράσεις, αλλά και ένα ντόμινο αποκαλύψεων σχετικά με παλιότερες και νεότερες υποθέσεις σεξουαλικής κακοποίησης μέσα στους ερμητικά κλειστούς κόλπους της Καθολικής Εκκλησίας.
Περιλαμβάνονται καταθέσεις θυμάτων κακοποίησης, αλλά και διάφορες περιπτώσεις ανθρώπων που έχουν καταχραστεί την εξουσία τους: ένας αλκοολικός ιερέας που παροτρύνει την ερωμένη του να κάνει έκτρωση -ενώ κάνει κήρυγμα κατά των εκτρώσεων-, ένας άλλος που κατηγορείται ότι κακοποίησε σεξουαλικά ένα νεαρό αγόρι, ένας γηραιότερος που μπλέκεται σε υποθέσεις διαφθοράς και εκβιασμών, μία εντελώς γκροτέσκα φιγούρα, ενός αθυρόστομου αρχιεπισκόπου που κλείνει συμφωνίες με πολιτικούς και ανθρώπους του υποκόσμου.
Και όλα αυτά φαίνονται να συμβαίνουν με φόντο μία παθητική και ευκολόπιστη κοινωνία, που τελικά, με το να μην αντιδρά, καταλήγει να είναι συνένοχη σε όσα συμβαίνουν.
Η πρεμιέρα της ταινίας ήρθε λίγες μόλις εβδομάδες ύστερα από μία πολύ σημαντική δικαστική απόφαση στη βορειοδυτική Πολωνία. Ο δικαστής όρισε σε ένα θρησκευτικό τάγμα στην πόλη Πόζναν να πληρώσει εκατοντάδες χιλιάδες ζλότι (το πολωνικό νόμισμα) για όσα φριχτά υπέστη μία γυναίκα από την ηλικία των 13 ετών.
Το κορίτσι είχε απαχθεί και βιαστεί επί δέκα μήνες από έναν ιερέα. Ο συγκεκριμένος ιερέας είχε συλληφθεί το 2008, πέρασε τέσσερα χρόνια στη φυλακή, αλλά το τάγμα στο οποίο ανήκε τον καθαίρεσε μόλις πριν από έναν χρόνο.
Το σχόλιο ενός συντηρητικού σχολιαστή στα μίντια ότι «ο ιερέας απλά έβαλε το χέρι του μέσα από τη φούστα της» και ότι «ακόμα και οι πόρνες κερδίζουν πολύ λιγότερα χρήματα» από αυτά που θα εισπράξει η συγκεκριμένη γυναίκα από την Εκκλησία, προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων. Η γυναίκα σκοπεύει να κινηθεί νομικά και εναντίον του.
Μέλη του πολωνικού κλήρου έχουν αντιδράσει πολύ έντονα εναντίον της ταινίας, τονίζοντας ότι έχει σκοπό να προκαλέσει μαζικό φόβο απέναντι στην Εκκλησία. Υπήρξαν και κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις ιερέων, όπως εκείνη του Αντρέι Τσάζα, ο οποίος είπε: «Στρεφόμαστε στον Θεό για συγχώρεση και ζητάμε να ευλογήσει όσους υποφέρουν εξαιτίας μας».
Το μόνο σίγουρο, είναι ότι αυτή τη φορά, η πολωνική κοινή γνώμη φαίνεται αποφασισμένη να ανοίξει υποθέσεις παιδοφιλίας, είτε πολύ παλιότερες είτε πρόσφατες. Γεγονός που απαντά στη συχνά αναπάντητη ερώτηση για το αν «η τέχνη μπορεί να αλλάξει τον κόσμο».