Η καλή φήμη αλλά και η κεφαλαιοποίηση της ελβετικής τράπεζας Credit Suisse, άλλοτε «ναυαρχίδας» του ελβετικού τραπεζικού συστήματος, έχουν συρρικνωθεί ύστερα από τα αλλεπάλληλα σκάνδαλα που έχουν αποκαλυφθεί, τα οποία αφορούν είτε τη μη συνετή τραπεζιτική διαχείριση είτε το ίδιο το πελατολόγιό της. Η τελευταία από τις πομπές της συγκεκριμένης τράπεζας είναι, βέβαια, η μαζική διαρροή λογαριασμών ανθρώπων του διεθνούς υποκόσμου, ποινικού και πολιτικού, η οποία έγινε γνωστή την περασμένη Δευτέρα, ωστόσο τα Δυτικά media επικέντρωσαν και σε άλλα γεγονότα.
Λόγου χάρη, η εφημερίδα Le Temps της Γενεύης αναφέρθηκε σε πρόστιμο 475 εκατ. δολαρίων που η τράπεζα αναγκάστηκε να πληρώσει το περασμένο φθινόπωρο εξαιτίας καραμπινάτου σκανδάλου δωροδοκίας αξιωματούχων στη Μοζαμβίκη, αφού η τράπεζα είχε εμπλακεί στη χρηματοδότηση ενός έργου εκεί, που αφορά την αλιεία τόνου. Και η Repubblica, υπερθεματίζοντας, έγραψε για «ασυνειδησία» των στελεχών της τράπεζας, σε διάφορα επίπεδα.
Να, ο πορτογάλος τραπεζίτης Αντόνιο Χόρτα-Οζόριο, ο λαμπερός πρώτος ξένος πρόεδρος στην ιστορία της τράπεζας, παραιτήθηκε από το αξίωμα του προέδρου τον περασμένο Ιανουάριο επειδή παραβίασε την καραντίνα δύο φορές, και τον διαδέχθηκε ο (Ελβετός) Αξελ Λέμαν. Ετσι ο Οζόριο απέτυχε να συνδέσει το όνομά του με την επανεκκίνηση της τράπεζας, τουλάχιστον από την άποψη της εικόνας της – αντιθέτως, συνέβαλε στην περαιτέρω αμαύρωσή της. Αλλά και ο Λέμαν, προτού καλά καλά αναλάβει, έπεσε πάνω στο τσουνάμι των «Suisse Secrets» με τις καταθέσεις των 30.000… σεσημασμένων μεγαλοκαταθετών.
Καθώς ο σάλος που ξέσπασε ήταν τεράστιος, η τράπεζα απάντησε μάλλον αφ’ υψηλού, λέγοντας περίπου ότι πρόκειται για ιστορία με «παλιά, ξινά σταφύλια», δηλαδή για ποσά που αφορούν τη δεκαετία του ’40, κ.λπ. Τη βλάβη, όμως, στην εικόνα της δεν μπορεί να την αποτρέψουν τέτοιες ανακοινώσεις: «Είναι αλήθεια ότι οι συγκεκριμένες αποκαλύψεις αφορούν και παλιά στοιχεία, ωστόσο διακυβεύεται η εικόνα της τράπεζας, μπορεί να κλονιστεί η εμπιστοσύνη των πελατών» δήλωσε ο Πέτερ Κουντζ του Πανεπιστημίου Βέρνης στην εφημερίδα Blick της Ζυρίχης.
Θυμίζει Λίστα Λαγκάρντ
Η ιστορία των «Suisse Secrets» θυμίζει ό,τι είχε γίνει στη Γενεύη το 2009, όταν ο γάλλος επιστήμονας Πληροφορικής Ερβέ Φαλτσιανί, υπάλληλος της τράπεζας HSBC, είχε υποκλέψει στοιχεία πελατών της και τα είχε δώσει στη νυν πρόεδρο της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ, τότε υπουργό Οικονομικών της Γαλλίας. Εκείνο το σκάνδαλο αφορούσε 127.000 ύποπτους λογαριασμούς κεφαλαίων από φοροδιαφυγή 79.000 ατόμων από 180 κράτη (στη λίστα περιλαμβάνονταν και Ελληνες). Πρέπει να σημειωθεί ότι σήμερα υπάρχει συμφωνία περί αυτόματης ανταλλαγής φορολογικών στοιχείων μεταξύ της Βέρνης, της ΕΕ και των ΗΠΑ, και δεν υπάρχει απόρρητο.
Υστερα από το τελευταίο επεισόδιο αποκάλυψης τραπεζικών λογαριασμών, ένα ερώτημα που τίθεται από τους ειδικούς, έγραψε η Repubblica, είναι το εξής: γιατί τα «Suisse Secrets», σε αντίθεση με τα «Pandora Papers» ή με τα «Panama Papers», στόχευσαν μόνο έναν συγκεκριμένο στόχο, ενώ η Ελβετία είναι γεμάτη από τράπεζες με παγκόσμια πελατεία. Είναι πιθανό, όπως σημείωσε η ίδια η Credit Suisse, να έχει γίνει επίθεση και σε άλλες τράπεζες, ωστόσο γεγονός είναι ότι απειλείται η φήμη μόνο μίας, εκείνης που έχει κατά καιρούς δώσει την εντύπωση ότι κλείνει τα μάτια στην προέλευση των χρημάτων που καταλήγουν στο ταμείο της: είτε μιλάμε για κεφάλαια ναζιστών που ήρθαν από την Αργεντινή είτε για χρήμα της Μαφίας, κ.ά.
Κανόνια, δίκες, μαφιόζοι
Τα σκάνδαλα στην Credit Suisse αναδείχθηκαν και με την υπόθεση του γαλλοαφρικανού τραπεζίτη Τιτζάν Τιάμ, CEO της τράπεζας από τον Μάρτιο του 2015 έως τον Φεβρουάριο του 2020, ο οποίος ενεπλάκη σε αστυνομικού τύπου πολυήμερη καταδίωξη του επικεφαλής του τμήματος διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων της τράπεζας, την οποία τελικώς σταμάτησε η αστυνομία της Ζυρίχης! Ηταν μία υπόθεση ανταγωνισμού μεταξύ τραπεζών (το άλλο σκέλος ήταν η UBS). Μετά τη φυγή του Τιάμ, τα σύννεφα επέστρεψαν στην Credit Suisse με τα κανόνια δισεκατομμυρίων που βρόντηξαν δύο επενδυτικά ταμεία, το Archegos στις ΗΠΑ και το Greensill Capital στη Βρετανία και στην Αυστραλία.
Ολα τα παραπάνω είχαν ως αποτέλεσμα η μετοχή της τράπεζας να χάσει 23% της αξίας της το 2021. Και την περασμένη Δευτέρα, μετά την αποκάλυψη του τελευταίου σκανδάλου με τις ύποπτες καταθέσεις, έχασε περίπου ένα 3%. Εν τω μεταξύ στην Ελβετία εξελίσσεται και η διαδικασία μίας δίκης που αφορά την τράπεζα: σε ομοσπονδιακό ποινικό δικαστήριο δικάζεται ένας σύμβουλος της Credit Suisse με κατηγορίες που αφορούν ξέπλυμα μαύρου χρήματος (από διακίνηση ναρκωτικών) της βουλγαρικής μαφίας.
Οι ειδικοί περί τα χρηματοοικονομικά με τους οποίους συνομίλησε η Repubblica είπαν ότι σήμερα η Credit Suisse έχει στην κορυφή της ανθρώπους που είναι σε θέση να επαναφέρουν την ηρεμία στην τράπεζα και ότι οι ίδιοι ελπίζουν ότι δεν υπάρχουν άλλοι «σκελετοί» κρυμμένοι στις θυρίδες της.