Υποτίθεται ότι τα βρετανικά λιοντάρια είναι άγρια, δυνατά και αδάμαστα, κύριοι των πάντων. Αλλά αυτά τα τρία πλάσματα στην παραλία του Ντόβερ φαίνονται άρρωστα, αδύναμα και εξαντλημένα, σαν να σέρνονται προς το τέλος τους.
Πρόκειται για το έργο «The Pride of Brexit» του γλύπτη Τζέισον ντεΚερς Τέιλορ το οποίο εγκαταστάθηκε πρόσφατα κάτω από το Γουάιτ Κλιφς: «Μεταφέρουν την αίσθηση της βαθιάς απώλειας την οποία νιώθουμε πολλοί από εμάς τους Remainers», λέει στον Guardian ο βρετανός καλλιτέχνης, η εγκατάσταση του οποίου προορίζεται να είναι «μνημείο ενός από τα πιο μη πατριωτικά γεγονότα που έχει δει ποτέ η Βρετανία».
Γιατί λιοντάρια; Επειδή είναι «σύμβολο της εραλδικής τέχνης μας, που αναπαριστά τη δύναμη του έθνους», απαντά ο βρετανός καλλιτέχνης. Πράγματι τα τρία λιοντάρια απεικονίζονται στο Βασιλικό Εθνόσημο του Ηνωμένου Βασιλείου.
Και γιατί στη συγκεκριμένη ακτογραμμή; «Το Γουάιτ Κλιφς είναι κατ’ εξοχήν βρετανικό. Η Βέρα Λιν (θρυλική αγγλίδα τραγουδίστρια που ενδυνάμωνε τους στρατιώτες), ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Αλλά η υπερηφάνειά μας βουλιάζει στην παλίρροια του Brexit». Υπάρχει, όμως, ακόμη ένας λόγος: ο Τέιλορ γεννήθηκε το 1974 στο Ντόβερ, την πύλη της Βρετανίας στην Ευρώπη.
Υπάρχουν κι άλλα δικά του γλυπτά λιοντάρια, επίσης ετοιμοθάνατα, στο Λονδίνο. Στον Τάμεση, έξω από το Κοινοβούλιο, έχουν τοποθετηθεί θλιμμένα τέρατα που «σέρνονται» και πάνω τους είναι γραμμένα συνθήματα του Brexit: «Ξαναπάρτε τον έλεγχο», «Brexit σημαίνει Brexit», «Εχθροί των ανθρώπων», «Τελειώστε το».
Τα συνθήματα, λέει ο Τέιλορ, «επινοήθηκαν για να μας χωρίσουν και να μας υποτάξουν. Τα γλυπτά παραμορφώθηκαν από τα γκράφιτι, η κακή τους υγεία αντιπαραβάλλεται σαφώς με το μεγαλείο του Κοινοβουλίου, θεσμού ο οποίος καταστρέφεται από τις ίδιες τις δυνάμεις που υποστηρίζουν ότι “αναλαμβάνουν πάλι τον έλεγχο”».
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Τέιλορ «τρίβει» τα γλυπτά θηρία του στα μούτρα των πολιτικών του Γουεστμίνστερ. Η πρώτη του μεγάλη βρετανική παραγγελία ήρθε το 2015 όταν το ετήσιο φεστιβάλ του Τάμεση, «Totally Thames», του ανέθεσε την εγκατάσταση «The Rising Tide», μια αλληγορία με τους τέσσερις ιππείς της Αποκάλυψης, στις όχθες του ποταμού κοντά στο Κοινοβούλιο, στοχεύοντας τη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων.
Τα κεφάλια των ζώων -εκμαγεία πετρελαιοπηγών- αποκαλύπτονται πλήρως μόνο κατά την άμπωτη. «Προσπαθώ να είμαι πολύ συγκεκριμένος», λέει ο γλύπτης, «Ελπίζω ότι μερικές από τις δουλειές μου θα βοηθήσουν στην αποκάλυψη της δύναμης».
Γιατί κάνει στρατευμένη τέχνη; «Η τέχνη είναι πάντα πολιτική, γιατί επιδιώκει να εκφράσει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Υπάρχει ένα ισπανικό ποίημα, που πάνω κάτω λέει: “Περιφρονώ την τέχνη που δεν παίρνει μέρος, μέχρι να μουλιάσει στο αίμα, περιφρονώ την τέχνη που θεωρείται πολυτέλεια, ουδέτερη για τα ουδέτερα”».
Ο Taylor είναι ίσως πιο γνωστός για τα υποβρύχια γλυπτά του, τα οποία ξεκίνησε το 2006, όταν έβαλε το Vicissitudes, έναν κύκλο από γλυπτά – μαθητές, στην άκρη ενός ωκεάνιου ύφαλου στον κόλπο Μολινιέρ της Γρανάδας. Η σημασία του υπήρξε καθοριστική για τη δημιουργία ενός προστατευόμενου θαλάσσιου πάρκου, το οποίο είναι τώρα ένα από τα 25 θαύματα του κόσμου, σύμφωνα με το National Geographic.
Και το 2009, δημιούργησε στο Κανκούν, μια παραλιακή πόλη στο νοτιοανατολικό Μεξικό, το πρώτο υποβρύχιο μουσείο του κόσμου με περίπου 500 γλυπτά. Επτά χρόνια αργότερα, ο βρετανός καλλιτέχνης δημιούργησε το πρώτο ευρωπαϊκό μουσείο, το Museo Atlantico στο Λανθαρότε, το τέταρτο μεγαλύτερο νησί των Καναρίων όπου, 15 μέτρα κάτω από τη θάλασσα, εγκατέστησε τη «Σχεδία της Λαμπεντούζα».
Με το γλυπτό -βάρκα, που μεταφέρει 13 πρόσφυγες (μια σύγχρονη εκδοχή του αριστουργήματος του Ζερικό «Η Σχεδία της Μέδουσας» που παρουσιάζει το ναυάγιο της γαλλικής φρεγάτας «Μέδουσα» στις ακτές της Αφρικής το 1816) ο Τέιλορ σχολίασε τον αριθμό των αφρικανών προσφύγων οι οποίοι έφθασαν στα Κανάρια Νησιά με βάρκες.
Τοποθέτησε και άλλα αγάλματα στον θαλάσσιο βυθό: ένα απρόσωπο ζευγάρι που βγάζει selfie, ανθρώπους κολλημένους στα κινητά τους, και άλλους που χρησιμοποιούν iPads ή κάμερες.
Η «Σειρήνα του Ωκεανού» είναι το ύψους πέντε μέτρων γλυπτό μιας νεαρής ιθαγενούςΑπόφοιτος του Camberwell College of Arts και φανατικός δύτης, ο Τζέισον ντεΚερς Τέιλορ δουλεύει τώρα το project για ένα νέο υποβρύχιο μουσείο στο Γκρέιτ Μπάριερ Ριφ (Μεγάλο Κοραλλιογενές Φράγμα), στο Κουίνσλαντ της Αυστραλίας, με έργα, που βυθίζονται και αποκαλύπτονται κατά τη διάρκεια της παλίρροιας και της άμπωτης, και «αλλάζουν ανταποκρινόμενα στις περιβαλλοντικές συνθήκες». Η πρώτη εγκατάσταση, που πρόκειται να αποκαλυφθεί σύντομα, είναι η «Σειρήνα του Ωκεανού». Πρόκειται για ένα γλυπτό ύψους πέντε μέτρων μιας νεαρής ιθαγενούς, το οποίο θα αλλάζει χρώμα ανάλογα με τις θερμοκρασίες που θα επικρατούν στον ύφαλο.
Ακόμη, το «Θερμοκήπιο των Κοραλλιών» θα είναι ένα υποβρύχιο γλυπτό ύψους 12 μέτρων σχεδιασμένο ως χώρος τέχνης, και ταυτόχρονα επιστημονικό εργαστήριο και τόπος όπου θα ανθίσει η θαλάσσια ζωή. Με το έργο αυτό ο Τέιλορ ελπίζει ότι «η μαγευτική φυσική ομορφιά του Μεγάλου Κοραλλιογενούς Φράγματος θα εμπνεύσει τους επισκέπτες να ζήσουν με πιο οικολογικό τρόπο».
Ο Τέιλορ βρίσκεται πλέον πολύ μακριά από το Brexit. Έχει άραγε επηρεάσει η Αυστραλία τα συναισθήματα του βρετανού καλλιτέχνη για την πατρίδα του; «Υπάρχουν πολλά για τα οποία πρέπει να είμαστε περήφανοι», λέει στον Guardian, «Η καταπληκτική μας δημιουργικότητα και εφευρετικότητα στην τέχνη, τη λογοτεχνία, τη μουσική και την επιστήμη. Η όμορφη γλώσσα, η διπλωματία, τα πανέμορφα τοπία μας. Η ανοχή μας, η μοναδική μας αίσθηση του χιούμορ και του σαρκασμού, τα απίστευτα επιτεύγματά μας στη βιομηχανία, την επιστήμη, τον αθλητισμό, τα ασύγκριτα πανεπιστήμια, το μοναδικό μας NHS (Εθνικό Σύστημα Υγείας της Αγγλίας), το BBC … ο κατάλογος συνεχίζεται ».
Το Brexit, όμως, κάνει αυτόν τον μοναδικό «υποβρύχιο καλλιτέχνη» να νιώθει πνιγηρά._ «Η νεολαία μας δεν θα έχει πλέον την ελευθερία να εργάζεται οπουδήποτε στην Ευρώπη και η ευρωπαϊκή μας κληρονομιά θα ελαττωθεί. Η ένωσή μας θα απειληθεί, αν οι λαοί της Σκωτίας και της Βόρειας Ιρλανδίας αποφασίσουν ότι τους συμφέρει περισσότερο να παραμείνουν στην ΕΕ αντί να ευθυγραμμιστούν με τον νησιωτικό χαρακτήρα του Brexit», λέει και προσθέτει: «Ο μόνος σκοπός του Brexit είναι να επιτρέψει στους υπερ-πλούσιους να μεταφέρουν τα χρήματά τους σε όλο τον κόσμο, αποφεύγοντας τους κανονισμούς και τη φορολογία που επιδιώκει να επιβάλει η ΕΕ. Ετσι εκείνοι γίνονται πλουσιότεροι, κι εμείς φτωχότεροι».