Βαβυλωνιακή πήλινη πλάκα στην οποία απεικονίζεται ένα ζευγάρι που κάνει έρωτα και φιλιέται | humanities.ku.dk
Επικαιρότητα

Το φιλί είναι πιο παλιό από όσο νομίζουμε

Μια νέα μελέτη υποστηρίζει ότι τα πιο παλιά στοιχεία για τη συνήθεια του φιλιού μεταξύ ανθρώπων χρονολογούνται περίπου 4.500 χρόνια πριν στην αρχαία Μεσοποταμία, δηλαδή 1.000 χρόνια νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα
Protagon Team

Το πιο παλιό στοιχείο της ανθρωπότητας για το φιλί χρονολογείται πριν από περίπου 4.500 χρόνια στην αρχαία Μέση Ανατολή, δηλαδή 1.000 χρόνια νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε μέχρι τώρα, σύμφωνα με ερευνητές.

Οπως γράφει η Μέιμπελ Μπάνφιλντ Νουάτσι στη βρετανική εφημερίδα Guardian, επιστήμονες έχουν επισημάνει στοιχεία που υποδηλώνουν ότι το φιλί συνηθιζόταν σε μερικές από τις πρώτες κοινωνίες της Μεσοποταμίας και τεκμηριώνεται σε αρχαία κείμενα του 2500 π.Χ., τα οποία είχαν σε μεγάλο βαθμό παραβλεφθεί.

Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science και υπογράφουν οι Τρόελς Πανκ Αρμπολ, ειδικός στην Ιστορία της Ιατρικής στη Μεσοποταμία στο πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, και η βιολόγος Σόφι Λουντ Ρασμούσεν του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, αναφέρονται επίσης στοιχεία που δείχνουν ότι το φιλί μπορεί να συνέβαλε στην εξάπλωση ασθενειών που μεταδίδονται από το στόμα, όπως ο επιχείλιος έρπης.

Οι ερευνητές έκαναν την υπόθεση ότι το φιλί μεταξύ φίλων ή μελών μιας οικογένειας είναι μια συμπεριφορά που συνηθίζεται μεταξύ των ανθρώπων διαχρονικά και γεωγραφικά, το ερωτικό-σεξουαλικό φιλί, όμως, δεν θεωρήθηκε ότι είναι πολιτιστικά καθολικό. Δήλωσαν ότι τα ευρήματα δείχνουν πως τα φιλιά θεωρούνταν συνηθισμένο μέρος της ερωτικής οικειότητας στην αρχαιότητα σε πολλούς πολιτισμούς και δεν προέρχονταν από μια συγκεκριμένη περιοχή, όπως είχε προτείνει παλαιότερη έρευνα, σύμφωνα με την οποία οι πρώτες ενδείξεις φιλιού προέρχονταν από τη σύγχρονη Ινδία το 1500 π.Χ.

Τα αρχαία κείμενα της Μεσοποταμίας υποδηλώνουν ότι το φιλί ήταν κάτι που συνηθιζόταν στα παντρεμένα ζευγάρια, αν και θεωρούνταν επίσης μέρος των επιθυμιών ερωτευμένων που ήταν ανύπαντροι.

Ο δρ Τρόελς Πανκ Αρμπολ είπε: «Στην αρχαία Μεσοποταμία, την περιοχή των πρώιμων ανθρώπινων πολιτισμών, μεταξύ των ποταμών Ευφράτη και Τίγρη, εκεί όπου σήμερα είναι η Συρία και το Ιράκ, οι άνθρωποι έγραφαν με σφηνοειδή γραφή σε πήλινες πλάκες».

»Πολλές χιλιάδες από αυτές τις πήλινες πλάκες έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα και περιέχουν ξεκάθαρα παραδείγματα ότι το φιλί θεωρούνταν μέρος της ερωτικής οικειότητας στην αρχαιότητα, καθώς ότι το φιλί μπορούσε να σχετίζεται με φιλικές και των οικογενειακές σχέσεις. Ως εκ τούτου, το φιλί δεν θα πρέπει να θεωρείται έθιμο που προήλθε αποκλειστικά από κάποια περιοχή και στη συνέχεια εξαπλώθηκε αλλού, αλλά ότι συνηθιζόταν σε πολλούς αρχαίους πολιτισμούς για αρκετές χιλιετίες».

Μελέτες έχουν δείξει ότι οι μπονόμπο φιλιούνται με ερωτικό-σεξουαλικό σκοπό και οι χιμπατζήδες επιδίδονται σε πλατωνικά φιλιά για να διαχειριστούν τις κοινωνικές σχέσεις. Καθώς πρόκειται για τους πλησιέστερους συγγενείς του ανθρώπου, οι επιστήμονες συμπέραναν ότι αυτές οι πρακτικές υπονοούν την αρχαία παρουσία και την εξέλιξη της συγκεκριμένης συμπεριφοράς στο ανθρώπινο είδος.

Οι ερευνητές είπαν επίσης ότι το φιλί μπορεί να έπαιξε ακούσια ρόλο στη μετάδοση παθογόνων παραγόντων, όπως ο ιός του απλού έρπητα 1 (HSV-1), που προκαλεί έρπητα και διφθερίτιδα, μια εξαιρετικά μεταδοτική βακτηριακή λοίμωξη, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε πέρυσι.

Παρομοίως, πιστεύεται ότι το bu’shanu, μια ασθένεια που περιγράφεται σε αρχαία ιατρικά κείμενα, θα μπορούσε να είναι η λοίμωξη HSV-1. Βρέθηκε μέσα και γύρω από το στόμα, που είναι ένα από τα κύρια σημάδια του ιού του έρπητα.

Οπως σημείωσε ο δρ Αρμπουλ, «υπάρχει ένα σημαντικό σύνολο ιατρικών κειμένων από τη Μεσοποταμία, μερικά από τα οποία αναφέρουν μια ασθένεια με συμπτώματα που θυμίζουν τον ιό του απλού έρπητα 1». Ωστόσο, οι ερευνητές τονίζουν ότι αυτά τα κείμενα δεν μπορούν να ληφθούν άκριτα υπόψη, επειδή επηρεάστηκαν από μια ποικιλία πολιτιστικών και θρησκευτικών αντιλήψεων της εποχής τους.