Παναγιώτης Λάμπουρας: Πώς ακούγεται μια φωνή από το μέλλον;

«Είναι τόσος καιρός που ανοίγονται κόσμοι μπροστά μου / Κι άλλος τόσος θυμός που το κλείνω βαθιά στη γροθιά μου / Μια ζωή φαντασία να μετρώ βήματα που δε κάνω / Και μια στείρα εμπειρία που με κλείνει ξανά στη φωλιά μου». Κάπως έτσι μπήκε στο μουσικό μου τοπίο ο Παναγιώτης Λάμπουρας. Με ένα τραγούδι, με τίτλο σκοτεινό: «Μεσάνυχτα». Και με «τόσο θυμό που το κλείνει βαθιά στη γροθιά του». Κόλλησα. Το ομολογώ. Όσοι φίλοι βρέθηκαν στην εμβέλεια της μουσικής μου επιμονής, άρχισαν να διακρίνουν ομοιότητες. Λίγο με παλιό Πουλόπουλο. Ίσως και κάτι από τον Βοσκόπουλο των 60s. Μπα. Τίποτε από όλα αυτά. Ο Παναγιώτης Λάμπουρας είναι τραγουδοποιός του 2018 και δεν έχει τίποτα παλιό. Εκτός ίσως από αίσθημα, το οποίο κάποιοι από τη νέα γενιά το αποστειρώνουν στα τραγούδια τους.

Έπειτα άκουσα το «Χίλια περιστέρια» του Γιώργου Ζαμπέτα πάνω στο βιολί του (παιγμένο και εφτά κι οκτώ φορές να ακούγεται ολάκερη ορχήστρα), που με τράβηξε στον παράξενο κόσμο του. Μελαγχολικό και οξύ συνάμα. Γλυκό και δυναμικό. Και την νέα εκδοχή του «Μετανάστη» των Ζουλφού Λιβανελί και Λευτέρη Παπαδόπουλο (που ηχογράφησε για τον «Μελωδία»). Και τον «Φύλακα άγγελο» του Κότσιρα που του άλλαξε σχεδόν αίσθημα, πάνω στο δικό του. Και έψαξα. Κι έμαθα. Ότι τα «Μεσάνυχτα», τραγούδι δικό του και σε στίχους και σε μουσική, πέρα από ερμηνεία (στο οποίο την ενορχήστρωση υπογράφει ο Γιώργος Ανδρέου) είναι το πρώτο έτοιμο δείγμα από την – πρώτη, εν τέλει – ολοκληρωμένη δουλειά του, ως τραγουδοποιού. Και παραγωγού του ίδιου του του έργου. Πολυτεχνίτη, δηλαδή. Όπως και την Κυριακή 22 Απριλίου έχει ορίσει ραντεβού για το πρώτο του προσωπικό – γιατί έχει ήδη αρκετά με άλλους – λάιβ, στο «Σταυρό του Νότου».

Παράξενο; Θέλησα να μάθω πως ξεκίνησαν όλα αυτά.

Εδώ είμαστε, λοιπόν. Στα χνάρια του Παναγιώτη Λάμπουρα, που πρωτοεντοπίζονται πριν από σχεδόν τριάντα χρόνια. Για ένα παιδί που γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Γαρίτσα, στην πόλη της Κέρκυρας, όπου κάθε χρόνο στις 2 Ιουλίου γίνεται η λιτανεία της «Βλαχέραινας», για την εικόνα της Παναγίας των Βλαχερνών. Ένα παιδί που από τα πέντε του αγάπησε το κλασικό βιολί, το οποίο και σπούδασε αργότερα στο ωδείο. «Με ρώτησε απλά ο πατέρας μου αν θέλω να μάθω βιολί και απάντησα, απλά κι εγώ, ναι. Ήταν και η αδελφή μου (σ.σ.: πέντε χρόνια μεγαλύτερή του) που έκανε χρόνια βιολί. Και κόλλησα», μου λέει. «Πρώτα έκανα μαθήματα στην Κέρκυρα. Εκεί ανακάλυψα πως το βιολί είναι μία δεξιότητα και η εκμάθηση μιας δεξιότητας έρχεται από την επανάληψη. Στην αρχή δεν μελετούσα και πολύ. Αργότερα όμως το κατάλαβα. Και έκτοτε δεν σταμάτησα να μελετώ κάθε μέρα. Συστηματικά. Σχεδόν ένα εξάωρο. Και βιολί και τραγούδι, αργότερα. Αυτό μου προσέφερε το βιολί: πειθαρχία».

Στα 11 ήθελε πια, όπως λέει, να κάνει και τα δικά του. Να αλλάζει τα πράγματα. Τις μουσικές. Τις αφετηρίες. «Άλλαξα δασκάλα και έγιναν πιο γλυκά τα πράγματα. Και όλα ήρθαν. Όταν έχεις ανοιχτές τις κεραίες σου και διαβάζεις πράγματα ή βλέπεις θέατρο και σινεμά, όπως εγώ, η καλλιτεχνική επιρροή και η έμπνευση, εν τέλει, βρίσκεται παντού, γύρω». Έτσι, άρχισε και να γράφει. Έπειτα, στο εξωτερικό, όπου βρέθηκε για να συνεχίσει τις σπουδές του στο βιολί (στην Ουτρέχτη και το Ρότερνταμ), ανακάλυψε κάτι ακόμη: «Είδα ότι κλασική μουσική με περιόριζε. Ενέχει δε και την τελειομανία. Το να αποζητώ την τέλεια τεχνική με έφθειρε. Στην τέχνη οφείλεις να βλέπεις πολλά. Πιστεύω πολύ στην αποτυχία. Δεν γίνεται όλα να είναι τέλεια. Οφείλεις, σαν καλλιτέχνης, να έχεις λακκούβες και κορυφές. Αυτή τη διαβάθμιση λοιπόν, την έχει η τραγουδοποιΐα. Και αυτή τη μαγεία».

Βέβαια, ο Παναγιώτης Λάμπουρας πήρε σε κάποια στιγμή της ζωής του, αρχικά, έναν δρόμο προς το Tμήμα Βιομηχανικής Διοίκησης και Tεχνολογίας στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς. Και μετά το στρατό αποφασίσει ότι η Μουσική θα είναι ο οριστικός δρόμος. Το τραγούδι. Εκεί συνειδητοποίησε κάτι ακόμη: «Στην τέχνη σου βάζεις ότι πονάς και ότι θέλεις να εκφράσεις. Και η Μουσική είναι έκφραση. Μπήκα σε αυτήν τυχαία και καθόλου τυχαία μαζί. Ήταν σαν να έθεσα ένα ερώτημα, εκείνη τη χρονική στιγμή, και έκτοτε την απάντηση να την βρίσκω εκεί μέσα. Στη Μουσική. Στο τραγούδι. Ο τρόπος που δημιουργείς κάτι και το εκθέτεις ενέχει πάντοτε έναν φόβο. Δεν έχει ασφάλεια. Εκθέτεις την ψυχή σου και αυτό θέλει συνεχή επαναπροσδιορισμό. Συνεχώς να γεμίζεις και να εκθέτεις και να γεμίζεις ξανά. Σαν μια τελετουργία. Πάνω σε αυτήν βλέπεις πόσο σπουδαία είναι η ελληνική γλώσσα. Όταν την τραγουδάς και είναι πρώτος ο Λόγος».

Με δικό του λόγο και μουσική, διακρίθηκε το 2014, με το τραγούδι του «Ο Βράχος» στους 4ους Αγώνες Δημιουργίας Ελληνικού Τραγουδιού της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών, που οργανώνει ο δραστήριος Δημήτρης Παπαδημητρίου. Και επανήλθε το 2015 και στους 5ους Αγώνες, με το τραγούδι του «Φως», σε ποίηση Κωνσταντίνου Χατζόπουλου. Με σταματάει εδώ. «Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου έδωσε μεγάλο βήμα στην γενιά μας, την καλλιτεχνική. Είμαστε πολύ τυχεροί που παρουσιάσαμε τη δουλειά μας σε ευρύ κοινό».

Κάπως έτσι φτάσαμε στα «Μεσάνυχτα». Ύστερα από αρκετές εμφανίσεις με άλλους, νέους, τραγουδοποιούς, μουσικούς και τραγουδιστές (όπως το Νοέμβριο με τον Ηλία Μαυροσκούφη). Και από ερμηνείες παραδοσιακών τραγουδιών, όπως το «Κόκκιν’ αχείλι» (το είχαν ηχογραφήσει οι Δυνάμεις του Αιγαίου), στο οποίο έφτασε και μέσα από την καταγωγή της μητέρας του, από το Καρπενήσι, που συνδυάστηκε στα ακούσματα με την κερκυραϊκή του πατέρα του. Είμασταν στα «Μεσάνυχτα», όμως. Που για τον Παναγιώτη Λάμπουρα συμβολίζουν, όχι το χθες ή το αύριο, αλλά το πέρασμα από το ένα στο άλλο, όπως μου εξηγεί. «Και την ευκαιρία να αλλάξεις κάτι μέσα σου, για σένα. Αυτό δεν είναι όλη μας η ζωή; Ένα συνεχές πέρασμα. Εκείνο που με παιδεύει είναι αν, πράγματι, μπορείς να αλλάξεις κάτι ή όχι».

Εκείνος, πάντως, ελπίζει. Μέσα από τα λάιβ του, όπου «υπάρχει μια ενέργεια και βράζει η μουσική μέσα μου και ξεσπάει στο βιολί, αλλά θέλει και κορμί για να βγει», όπως μου λέει. Μέσα από τα τραγούδια, που γράφει και θα συνεχίσει να τα γράφει. Διδάσκοντας σε δύο ωδεία και κάνοντας ιδιαίτερα μαθήματα στο βιολί (χώρια η οικογενειακή επιχείρηση). Για να χρηματοδοτεί αυτή του τη μουσική, τραγουδιστική προσπάθεια. Παραγωγός του εαυτού του και ολοκληρωμένος δημιουργός. «Θέλω να είμαι ο παραγωγός του εαυτού μου», καταλήγει. «Να είμαι αισθητικά, καλλιτεχνικά, μουσικά υπεύθυνος για αυτό που κάνω. Και στην επιτυχία. Και στην αποτυχία».