Ήμουν προπονημένος.
Είχα πολλές ώρες πτήσης στο "Άστυ" το '70.
Τότε που κάθε Κυριακή πρωί στις 11 η κυρία Μητροπούλου με το μαύρο γυαλί ηλίου μπροστά απ’ τα μάτια της προλόγιζε ταινίες με γλαφυρά σχόλια. Η αίθουσα ήταν γεμάτη με πολλούς μεσήλικες θεατές. Τότε ακόμα στους δρόμους και στις δημόσιες υπηρεσίες της Αθήνας κυκλοφορούσαν πολλοί άνδρες. Μεσήλικες. Οι νεολαίοι ήταν εξορία στα υπόγεια μπιλιάρδα, τα πνιγμένα στο καπνό συνοικιακά καφενεία, τα κλαμπ και στα υπαίθρια καφεζαχαροπλαστεία της Φωκίωνος Νέγρη. Είχε μόλις ανακαλυφθεί το παγωμένο φραπέ. Τότε η Ταινιοθήκη της Αγλαϊας Μητροπούλου έκανε ό,τι μπορούσε για το σινεμά και όχι μόνο.
Δεν υπάρχει κινηματογραφική παιδεία σε μια χώρα αν δεν υπάρχει μια ζωντανή Ταινιοθήκη. Οι νέοι κινηματογραφιστές πρέπει να φτιάξουν το κινηματογραφικό τους στερέωμα με την βοήθεια της Ταινιοθήκης. Δεν χρειάζονται σχολές κινηματογράφου, ταινιοθήκες χρειάζονται. Όμως ταινιοθήκες ζωντανές και ευέξαπτες. Με ηλεκτρισμό και πάθος. Και το πάθος δεν μεταδίδεται αν κατεβάσεις ταινία απ' το YouTube όπως σήμερα. Για να κρατήσεις μια Ταινιοθήκη ζωντανή και να μεταδόσεις πάθος κι έμπνευση πρέπει να τρέχεις πολύ. Να ξέρεις πολύ σινεμά, να ξέρεις να συνδυάζεις φιλμ, να διαλέγεις ταινίες με κοινά χαρακτηριστικά για να στήσεις κάποιο πρόγραμμα και να διευκολύνεις τη σύγκριση. Πρέπει να ξέρεις να προσφέρεις το “παλιό” με τέτοιο τρόπο ώστε να γίνεται ελκυστικό και ενημερωτικό σε κάθε νέα προβολή.
Αυτή την τέχνη, την ήξεραν πολύ καλά στην Cinemateque Francaise το '70. Σ’ εκείνο το τεράστιο υπόγειο χώρο στο Τροκαντερό κάτω απ το Musee de l' Homme που είχα την τύχη να πηγαίνω κάθε μέρα καθώς έμενα πολύ κοντά. Έπαιζε ταινίες όλη μέρα, μέχρι το τελευταίο metro. Ήταν τότε που είδα αριστουργήματα (σε πραγματικά άριστες συνθήκες προβολής) που μέχρι σήμερα είναι αξεπέραστα, όπως το Εργαστήρι του Δόκτορος Καλιγκάρι, τις ταινίες του Μουρνάου ή του Σάμουελ Φούλερ. Οι συνθήκες προβολής τέλειες. Σε μια τεράστια οθόνη silver screen όπου έβλεπες ακριβώς το κάδρο του σκηνοθέτη κι όχι όσο σου επέτρεπε στις αίθουσες των Αθηνών ο τότε Έλληνας προβολατζής. Εκεί τοποθετήθηκε ο πήχης μέσα μου κι από τότε δεν ξεπεράστηκε ποτέ σε κανένα κινηματογράφο σε καμία προβολή ούτε καν στα δήθεν μοντέρνα Μall με τα dolby surround και άλλα τέτοια ηχηρά παρόμοια.
Γι' αυτό όταν άκουσα πως στήνεται μια καινούργια ταινιοθήκη στη Θεσσαλονίκη πέταξα απ τη χαρά μου κι ενδιαφέρθηκα να μάθω γι' αυτήν. Δεν θα μείνω σε τεχνικές λεπτομέρειες και σχόλια που έχουν να κάνουν με την λειτουργία της, αυτά ας τα πουν άλλοι. Τα τελευταία χρόνια γινόταν η αναγγελία της σε κάθε εναρκτήριο λόγο του Φεστιβάλ. Όμως φέτος αναγγέλθηκε η έναρξη της. Τέλεια! Οι προβολές θα γίνονται σε ένα σπάνιας ομορφιάς χώρο εκεί στις Αποθήκες στο λιμάνι, μέσα στο Μουσείο του Κινηματογράφου. Πρόκειται για ένα πραγματικό ναό του Κινηματογράφου που η Αθήνα με τον υδροκεφαλισμό της και τον εγωισμό της δεν πρόκειται να δει ποτέ. Έξυπνα στημένο, χωρίς αρχοντοχωριατισμούς, χωρίς πεταμένα λεφτά, με minimal αισθητική, διηγείται πανέμορφα την ιστορία του Ελληνικού Κινηματογράφου μέσα απ τα μάτια ενός μικρού παιδιού. Συχνά πυκνά βλέπω σχολεία, νέα παιδιά, φοιτητές μέχρι και προσκόπους να το επισκέπτονται. Δηλαδή πραγματικό εργαλείο πολιτισμού. Το Μουσείο του Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης με ένα θαυμάσιο οπτικοακουστικό και interactive τρόπο, διηγείται την Ιστορία του Σινεμά και σε υποβάλλει θετικά με τη μαγεία του. Μπράβο σε όσους τόλμησαν να φανταστούν κάτι τέτοιο, μπράβο σε όσους είχαν το σθένος να το στηρίξουν, μπράβο σε όσους είχαν το πείσμα να το πραγματοποιήσουν και μπράβο σε όσους το υπηρετούν!
Μια ζωντανή Ταινιοθήκη κι ένα πανέμορφο Μουσείο Κινηματογράφου είναι χειροπιαστές αποδείξεις πως η Θεσσαλονίκη αγαπάει τον Κινηματογράφο ουσιαστικά και όχι υποκριτικά. Δίπλα στο Φεστιβάλ που κάθε χρόνο γίνεται και καλύτερο παρά τις οικονομικές αντιξοότητες, οι Βορειοελλαδίτες έχουν δημιουργήσει ένα δυνατό κινηματογραφικό πόλο που τώρα πια μπορεί να κοιτάζει την Αθήνα με ένα κάποιο κοροϊδευτικό χαμόγελο υπεροψίας…