Πώς θα μπορούσαν άραγε να συνδυαστούν ο χρόνος με τον χώρο; Το βιβλίο «Γη και Χωριό, τα ξωκλήσια της Τήνου», της Μαρίας Βιδάλη, είναι μια απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Επιστρατεύοντας εργαλεία και γνώσεις από την αρχιτεκτονική, την Ιστορία, την ανθρωπολογία, τη λαογραφία αλλά και τη θρησκειολογεία, η αρχιτέκτονας Μαρία Βιδάλη με μεταπτυχιακές σπουδές στην ιστορία και φιλοσοφία της αρχιτεκτονικής, μας κάνει –ή μας προκαλεί να κάνουμε- ένα ξεχωριστό εικονογραφημένο ταξίδι στο νησί, για να γνωρίσουμε με έναν εναλλακτικό τρόπο την ιστορική και όμορφη Τήνο.
Η Τήνος, ένα μικρό νησί καρφωμένο στο σημείο του Αιγαίου που συνδέει την Ανατολή και την Δύση, είναι ουσιαστικά ένα πολιτισμικό και γεωγραφικό «δοχείο», που συναντά κανείς έννοιες και σύμβολα του αρχαίου ελληνικού κόσμου και της κοινωνικής και πολιτικοοικονομικής δομής που εφάρμοσαν αρχικά οιΒυζαντινοί και αργότερα οι δυτικοί, και συγκεκριμένα οι Ενετοί.
Η Τήνος στους αιώνες ενώνει το φυσικό περιβάλλον με τις διαφορετικές κατά καιρούς πολιτισμικές εισροές, διατηρώντας πάντα το ορθόδοξο και καθολικό δόγμα του χριστιανισμού. Σε διακόσια τετραγωνικά χιλιόμετρα, ξεκινώντας από τις νότιες ακτογραμμές και τα βράχια και ανεβαίνοντας προς τον βορρά. περνώντας τους λόφους της ενδοχώρας ξεφυτρώνουν συνολικά επτακόσια πενήντα εξωκλήσια, που όλα μαζί συνθέτουν αιώνες ιστορίας. Έτσι, η Μαρία Βιδάλη εκπονώντας τηνδιδακτορική της διατριβή στο Τμήμα Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας, καταφέρνει έντεχνα μέσα από το βιβλίο της να μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε τη σπουδαιότητα των ναών του νησιού -οι οποίοι προσδιορίζουν την επικράτεια των χωριών αλλά και τη σχέση του ανθρώπου με τον Θεό- ως συμβόλων αναγέννησης και σωτηρίας, στο ευρύτερο πλαίσιο των συνεχών αλλαγών στην Τήνο. Πιο συγκεκριμένα, μέσω της έρευνάς της η Βιδάλη επιχείρησε μια συνδυαστική θεώρηση των τελετών σε σχέση με τη δομή του χωριού, την αρχιτεκτονική του τόπου, τη σχέση του χωριού με το τοπίο, τη θρησκεία με τις παραδόσεις και τη θέση του εξωκλησιού στο τοπίο.
Διαβάζοντας κανείς το βιβλίο δεν νιώθει ότι έχει έναν χάρτη του νησιού, αλλά έναν οδηγό που μας ξεναγεί στα μυστήρια και στα μυστικά ενός ιστορικού χώρου που βρέχεται από θάλασσα. Η οπτική που έχουμε για ένα μέρος είναι διαφορετική και ίσως πιο γοητευτική πριν ακόμα το επισκεφτούμε γιατί δουλεύει περισσότερο η φαντασία μας. Γι αυτό εξάλλου το βιβλίο ίσως αποτελεί το ορεκτικό ενός πραγματικού ταξιδιού για τον καθένα στο νησί της Τήνου και όχι τόσο μια εκ των υστέρων αποτίμηση.
Το βιβλίο (σχεδιασμός Futura, εκδ. Δημοτική Επιχείρηση Ανάπτυξης Δήμου Εξωμβούργου Τήνου, διακίνηση από τον Τζανακάκη Ε. ΜΕΠΕ), είναι εξαιρετικά εύληπτο με πολλές και πλούσιες φωτογραφίες της Μαρίας Βιδάλη, ενώ οι 100 περίπου σελίδες του μπορούν να διαβαστούν ιδανικά και απολαυστικά μέσα στα απογεύματα του Πάσχα.