Ηταν 16 Αυγούστου 1977 όταν στο Μέμφις του Τενεσί ο Ελβις Πρίσλεϊ βρέθηκε νεκρός, θα έμενε για πάντα 42 ετών, αλλά και για πάντα «βασιλιάς».
Ηταν 16 Αυγούστου 2018 όταν στο Ντιτρόιτ θα έφευγε από τη ζωή η Αρίθα Φράνκλιν, στα 76 της χρόνια. Και θα έμενε για πάντα η «βασίλισσα της σόουλ».
Υπό κανονικές συνθήκες, θα μπορούσε να είναι γενικότερα «βασίλισσα» της μουσικής. Μπορεί να είναι γνωστή για τις σόουλ ηχογραφήσεις της, αλλά έχει τραγουδήσει επίσης τζαζ, ροκ, μπλουζ, ποπ, γκόσπελ, μέχρι και όπερα. Και θα μπορούσε να είναι «βασίλισσα» σε όποιο είδος ερμήνευσε, αφού το γεμάτο πάθος ερμηνευτικό της στυλ, αλλά και οι φωνητικές δυνατότητές της ήταν αξεπέραστες.
Η Αρίθα γεννήθηκε στις 25 Μαρτίου 1942 στο Μέμφις του Τενεσί – εκεί, δηλαδή, όπου πέθανε ο Ελβις. Οι γονείς της χώρισαν όταν η Αρίθα ήταν έξι ετών, ενώ η μητέρα της πέθανε όταν ήταν δέκα. Μετά από μετακινήσεις, εγκαταστάθηκαν στο Ντιτρόιτ του Μίσιγκαν όπου ο πατέρας της, ο αιδεσιμότατος Φράνκλιν, απέκτησε φήμη ως κήρυκας. Η Αρίθα τραγουδούσε από μικρή στην ενορία της και γρήγορα χαρακτηρίστηκε παιδί-θαύμα για τη χαρισματική φωνή της και τις ικανότητές της στο πιάνο. Στην ηλικία των δεκατεσσάρων υπέγραψε το πρώτο της συμβόλαιο με την Checker Records, και το 1956 κυκλοφόρησε το «Songs of Faith». Ισχυρότερες επιρροές της, οι μεγαλύτερες φωνές των γκόσπελ, Μαχάλια Τζάκσον και Κλάρα Γουόρντ, που περνούσαν αρκετές ώρες στο σπίτι της.
Δύο ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες σε ηλικία 14 και 16 ετών, όταν η Αρίθα γέννησε τους δύο από τους τέσσερις γιους της, καθυστέρησαν προσωρινά την εξέλιξη της καριέρας της. Με την επιστροφή της στο τραγούδι επέλεξε να συνεχίσει σε πιο ασφαλή ποπ μονοπάτια. Το 1960 υπογράφει συμβόλαιο με την Columbia Records, απορρίπτοντας τη Motown και την RCA. Οι ηχογραφήσεις της από αυτή την περίοδο είναι περισσότερο επηρεασμένες από την τζαζ και όχι από τις γκόσπελ ρίζες της. Τραγούδια που γίνονται επιτυχίες ήταν το «Rock-A-Bye Your Baby (With A Dixie Melody)», «Today I Sing The Blues», «Won’t Be Long» και «Operation Heartbreak».
Στο τέλος του 1966 όμως, και αφού στα έξι χρόνια που έμεινε με την Columbia είχε μικρή εμπορική επιτυχία, υπέγραψε με την Atlantic Records. Οπως είπε και η ίδια αργότερα, «με έβαλαν να κάτσω στο πιάνο, και οι επιτυχίες ήρθαν».
Οι επιτυχίες που ερμήνευσε είναι ακόμα στα αυτιά μας, εδώ και πολλά χρόνια έχουν πάρει τη θέση των κλασικών τραγουδιών στο πάνθεον της παγκόσμιας μουσικής. Η φωνή της αποτελεί μια μονάκριβη κληρονομιά που μας χάρισε. Μάλιστα, το 1985, ο τότε κυβερνήτης του Μίσιγκαν ανακήρυξε τη φωνή της Αρίθα Φράνκλιν «εθνικό αγαθό». Η ίδια, στη ζωή της, κατέκτησε πολλά βραβεία, έχει να επιδείξει μοναδικά επιτεύγματα.
Στις 3 Ιανουαρίου του 1987 έγινε η πρώτη γυναίκα που συμπεριλήφθηκε στο Rock and Roll Hall of Fame.
Τον Σεπτέμβριο του 1999 της αποδόθηκε το βραβείο Εθνικό Μετάλλιο των Τεχνών από τον πρόεδρο Κλίντον.
Το 2004 το περιοδικό Rolling Stone την έβαλε στην 9η θέση στον κατάλογο των 100 Greatest Artists of All Time. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις πιο πάνω θέσεις προηγούνται οι Beatles, ο Μπομπ Ντίλαν, ο Eλβις Πρίσλεϊ, οι Stones, ο Τσακ Μπέρι, ο Τζίμι Χέντριξ, ο Τζέιμς Μπράουν και ο Λιτλ Ρίτσαρντ, ενώ ακολούθησε ο Ρέι Τσαρλς στη 10η θέση. Ανάμεσα στα αστέρια, δηλαδή. Το 2005, απονεμήθηκε στην Αρίθα το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους.
Αντίστοιχα, η Φράνκλιν είναι η δεύτερη πιο πολυβραβευμένη γυναίκα στην ιστορία των βραβείων Γκράμι. Εχει κερδίσει 20 βραβεία, στα οποία συμπεριλαμβάνονται το βραβείο του Ζωντανού Θρύλου και αυτό της Συνολικής Προσφοράς. Μεταξύ του 1968 και του 1975 κέρδισε έξι συνεχόμενα βραβεία, ενώ για το διάστημα αυτό, η κατηγορία «Καλύτερη Γυναικεία R&B Φωνητική Ερμηνεία» πήρε το παρατσούκλι «Το βραβείο της Αρίθα».
Η Φράνκλιν είχε ένα σύνολο είκοσι νούμερο 1 σινκλς στο Billboard R&B Singles Chart. Δύο από αυτά, το «Respect» τη δεκαετία του 1960 και το ντουέτο της με τον Τζορτζ Μάικλ τη δεκαετία του 80, «Ι Knew You Were Waiting (For Me)» ανέβηκαν μέχρι την πρώτη θέση του Billboard Hot 100.
Θα τη θυμόμαστε για τη φωνή της την οποία δεν μπορούσες να μπερδέψεις με καμιάς άλλης τραγουδίστριας και, βασικά, για την απλότητά της. Τόσο σπουδαία γυναίκα, με τόσες επιτυχίες, τέτοια αποδοχή, και όμως συνειδητά θέλησε να μείνει μακριά από τη δημοσιότητα και να εμφανίζεται στα φώτα και στα φλας μόνο όταν είχε κάποιον σημαντικό λόγο.
Για παράδειγμα, η μοναδική ερμηνεύτρια, στα 73 της χρόνια, παρέμενε συγκλονιστική: εμφανίστηκε στο Ιδρυμα Κένεντι και με τη ζωντανή ερμηνεία του κομματιού «(You Make Me Feel Like) A Natural Woman» προκάλεσε ρίγη συγκίνησης. Και όχι μόνο, αφού έκανε τον πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα να δακρύσει.
Η είδηση του θανάτου της έκανες πολλούς από εμάς να δακρύσουμε. Για αυτή τη σπουδαία προσωπικότητα που δεν θα είναι ξανά μαζί μας, για αυτή τη φωνάρα που έβαλε τις νότες στα πάνω και στα κάτω μας, στους έρωτες και στους χωρισμούς μας.
Για εκείνη που όταν μάθαμε ότι αρρώστησε, ακόμα και αν κάποιοι δεν πιστεύουμε σε θεούς και δαίμονες, κάναμε την προσευχή μας να είναι καλά αυτή η γυναίκα με την αγγελική φωνή.
Το ημερολόγιο γράφει 16 Αυγούστου 2018. Από την επόμενη χρονιά και κάθε χρόνο θα θυμόμαστε ότι είναι η ημερομηνία στην οποία η μουσική έχασε δύο κοσμαγάπητους βασιλιάδες. Toν Ελβις και την Αρίθα. Το πιο λογικό είναι πως αυτό αποτελεί, απλώς, μια απίστευτη σύμπτωση.
Ισως… Ομως, σίγουρα, οι υπήκοοι στο βασίλειο της μουσικής θρηνούν.
Η Αρίθα έφυγε και το θέμα είναι ότι σε αυτές τις περιπτώσεις νιώθεις ότι πρέπει να αποχαιρετήσεις και ένα κομμάτι δικό σου, από τα νιάτα σου, τα όσα έζησες με μουσική υπόκρουση τη Φράνκλιν, αφού με εκείνη ξεσάλωσες, με εκείνη έμεινες στο σπίτι να κοιτάς το ταβάνι έπειτα από κάποιο Βατερλό σου. Ετσι, χωρίς εισαγωγικά. Και η βασίλισσα της σόουλ, επίσης, χωρίς εισαγωγικά, ήταν πάντα εκεί για να στρώσει το μουσικό χαλί στη ζήση σου και ας μη βρεθήκατε ποτέ από κοντά.
Αντίο, Αρίθα. Χάρηκα που σε άκουσα και ας μη σε γνώρισα ποτέ…