Protagon A περίοδος

Άνεμος Ψυχής, του Μπένεντεκτ Φλιγκάουφ

Μια ακόμα οικογένεια Τσιγγάνων ξεκληρίζεται στην περιοχή και η άσχημη μυρωδιά του φόνου απλώνεται παντού. Οι εγκληματίες κινούνται ελεύθερα με τη βεβαιότητα ότι δεν θα τους συλλάβει κανείς. Εμείς, ζώντας μαζί τους τον τρόμο και την αβεβαιότητα, παρακολουθούμε το εικοσιτετράωρο μιας οικογένειας Ρομά.

Πάνος Κοκκίδης

Μια ακόμα οικογένεια Τσιγγάνων ξεκληρίζεται στην περιοχή και η άσχημη μυρωδιά του φόνου απλώνεται παντού. Οι εγκληματίες κινούνται ελεύθερα με τη βεβαιότητα ότι δεν θα τους συλλάβει κανείς. Εμείς, ζώντας μαζί τους τον τρόμο και την αβεβαιότητα, παρακολουθούμε το εικοσιτετράωρο μιας οικογένειας Ρομά.

Ο Φλίγκάουφ, που είναι εξαίρετος και τολμηρός σκηνοθέτης, αποφασίζει να παρακολουθήσει τους ήρωές του με την κάμερα στο χέρι.

Πολύ περπάτημα. Αλλά πάρα πολύ περπάτημα.

Πολύ steady cam. Πίσω, μπρος, απ το πλάι, από πάνω, από κάτω, από παντού. Όμως πρέπει να παραδεχθούμε πως εκτός απ' την εμμονή του σκηνοθέτη να δείχνει τους πρωταγωνιστές του σε ατελείωτες βόλτες, έχουμε να κάνουμε με μια βαθιά δουλεμένη ταινία που ξεφεύγει απ' τα κατεστημένα και σκιτσάρει, με τον πιο πειστικό και ρεαλιστικό τρόπο, τη ζοφερή ζωή μιας οικογένειας Ρομά μέσα στο ρατσιστικό περιβάλλον μιας περιοχής της Ουγγαρίας.

Εκεί, μεταξύ του 2008 και του 2009, μια ομάδα κακοποιών επιδόθηκε σε μια σειρά πράξεων βίας ενάντια στην κοινότητα των Ρομά. Αυτά τα εγκλήματα είχαν συνολικά 55 θύματα. Πέντε άνθρωποι τραυματίστηκαν πολύ σοβαρά κι έξι σκοτώθηκαν στις επιδρομές αυτές. Οι ύποπτοι εξετάζονται αυτή την περίοδο για τα εγκλήματα που διέπραξαν και κατηγορούνται. Η ταινία είναι βασισμένη σε αυτά τα συγκλονιστικά γεγονότα.

Με εκπληκτική απλότητα και προφανώς γυρισμένη σε πραγματικούς χώρους, ο σκηνοθέτης κατορθώνει να μας βάλει στο παιχνίδι της καθημερινής και αβέβαιης ύπαρξης των τσιγγάνων απέναντι στην ανελέητη ρατσιστική βία που τους εξασκείται. Ευτυχώς -και δεν θα μπορούσε, άλλωστε- δεν βλέπουμε τσιγγάνικα βιολιά ενδυμασίες με χρυσές λίρες, καπέλα και το υπόλοιπο κλισέ φολκλόρ που συνοδεύει την τσιγγάνικη κουλτούρα. Το αντίθετο, μάλιστα. Βλέπουμε τη Μάρι (που δεν είναι επαγγελματίας ηθοποιός) να παλεύει να αντεπεξέλθει στις δύο δουλειές που κάνει για να φροντίσει τον ανάπηρο πατέρα της και τα παιδιά της. Την έφηβη Άννα που προσπαθεί να συγκεντρωθεί στο σχολείο της. Και τον μικρό Ρίο που του αρέσει να βολτάρει συνεχώς και  αποφεύγει το σχολείο. Μια οικογένεια που ζει ανάμεσα στους βάναυσα περιθωριοποιημένους Ρομά, σε μια κατάσταση που λίγο διαφέρει απ αυτήν ενός παρατημένου ζώου. Ζουν -τρόπος του λέγειν- στο δάσος και στο έλεος οποιουδήποτε θέλει να τους κάνει κακό. Και αυτή η εκκρεμότητα, του πότε θα συμβεί το κακό, ακολουθεί τους ήρωες κι εμάς σε όλη τη διάρκεια της ταινίας, εξ ου και το φιλμάρισμα με το steadycam. Η κάμερα ακολουθεί τους ήρωες, εικονοποιώντας ένα κίνδυνο απ' τη μια και βάζοντάς μας στο παιχνίδι της αγωνίας απ' την άλλη. Αυτή η τεχνική των ταινιών θρίλερ που εφαρμόζει ο Φλιγκάουφ φέρνει αποτέλεσμα. Μας φορτίζει συναισθηματικά, αργά αλλά σταθερά, με μια αγχωτική αναμονή. Σαν να περιμένουμε να σκάσει η χειροβομβίδα που έχει απασφαλισθεί. Κι όταν αυτό γίνει δεν απλώνεται μια ανακούφιση αλλά περισσότερος πόνος που μετατρέπεται σε άκρατο θυμό, καθώς βλέπουμε πως τίποτα δεν μπορεί να γίνει για να μπει ένας φραγμός σ' αυτή τη ρατσιστική κατρακύλα. Ένα sad φιλμ που, καθώς το βλέπεις, βιώνεις την εμπειρία ενός εξαιρετικού ντοκιμαντέρ. Πολύ Kαλός Κινηματογράφος!

Η ταινία Άνεμος Ψυχής παίζεται αυτή την εβδομάδα. Δείτε το τρέιλερ στη section Trailer του Protagon.