Οι επιμελητές ενός ισραηλινού μουσείου ανακάλυψαν τρία, μέχρι πρότινος άγνωστα, σκίτσα του διάσημου καλλιτέχνη του 20ου αιώνα, Αμεντέο Μοντιλιάνι, κρυμμένα κάτω από την επιφάνεια ενός από τους πίνακές του.
Τα ημιτελή έργα του ιταλικής καταγωγής καλλιτέχνη Μοντιλιάνι, που εργάστηκε στο Παρίσι πριν από το θάνατό του, το 1920, ήρθαν στο φως μετά από ακτινογραφία του πίνακα με τίτλο «Γυμνό με Καπέλο» (Nude with a Hat) στο Μουσείο Hecht του Πανεπιστημίου της Χάιφα, ως μέρος μιας σοβαρής μελέτης της δουλειάς του, ενόψει μιας έκθεσης στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, αναφέρει δημοσίευμα του Guardian.
Η Ινα Μπέργκοβιτς, ιστορικός τέχνης στο Μουσείο Hecht, είπε ότι πρόκειται για μία εκπληκτική ανακάλυψη. «Μέσω των ακτίνων Χ, είμαστε πραγματικά σε θέση να κάνουμε αυτό το άψυχο αντικείμενο να μιλήσει», ανέφερε.
Ο Μοντιλιάνι θεωρείται ένας από τους πιο σπουδαίους καλλιτέχνες του Μοντερνισμού του 20ου αιώνα. Εζησε μια σύντομη, ταραχώδη, μποέμικη ζωή στη Γαλλία, όπου το γυμνό στους πίνακές του θεωρήθηκε αμφιλεγόμενο. Το έργο του χαρακτηρίζεται από λεπτούς, επιμήκεις λαιμούς και πρόσωπα, ένα χαρακτηριστικό στυλ επηρεασμένο από την αφρικανική και την κυκλαδίτικη ελληνική τέχνη που ξεκίνησε να γίνεται γνωστή στις αρχές του 20ου αιώνα.
Ο Εβραίος καλλιτέχνης πέθανε σε ηλικία 35 ετών, πάμπτωχος.
Ο πίνακάς του «Ξαπλωμένο γυμνό» πουλήθηκε 143 εκατ. ευρώ σε δημοπρασία το 2015, κάνοντάς τον έναν από τους πιο ακριβοπληρωμένους. Ένας άλλος πουλήθηκε το 2018 για 130 εκατ. ευρώ.
Η υψηλή ζήτηση για αυθεντικά έργα του περίφημου ζωγράφου έχει δημιουργήσει μια ακμάζουσα αγορά πλαστών έργων.
Την τελευταία φορά που η Ιταλία διοργάνωσε μια μεγάλη έκθεση έργων του Μοντιλιάνι, το 2017, οι υπεύθυνοι του μουσείου έβαλαν γρήγορα λουκέτο αφού οι ειδικοί ισχυρίστηκαν ότι πολλά από τα έργα ήταν πλαστά.
Το 2018, η τεχνολογία ακτίνων Χ αποκάλυψε ένα άγνωστο πορτρέτο του Μοντιλιάνι κάτω από έναν από τους πίνακές του στην Tate Gallery του Λονδίνου. Το «Γυμνό με καπέλο» του Μοντιλιάνι ήταν ούτως ή άλλως ένας ασυνήθιστος πίνακας. Τώρα τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο σύνθετα, καθώς και στις δύο πλευρές του καμβά βλέπουμε πορτρέτα, ζωγραφισμένα σε αντίθετες κατευθύνσεις.
Το 2010, ο επιμελητής του μουσείου παρατήρησε τα μάτια μιας τρίτης φιγούρας που «κρυφοκοίταζε» κάτω από το γιακά του Αμπράντες. Αλλά μόνο φέτος ήρθε στο επίκεντρο η κρυφή εικόνα.
«Οταν αποφασίσαμε να περάσουμε από ακτίνες τον πίνακα, θέλαμε απλώς να ανακαλύψουμε λίγα περισσότερα στοιχεία γύρω από την κρυμμένη φιγούρα», αναφέρει η Μπέργκοβιτς. Εκτός, όμως, από μια κρυμμένη γυναίκα με το καπέλο, βρέθηκαν άλλα δύο πορτρέτα στην απέναντι πλευρά, που δεν φαίνονταν καθόλου με γυμνό μάτι. Πρόκειται για τα πορτρέτα ενός άνδρα και μιας γυναίκας, με τα μαλλιά της τραβηγμένα σε κότσο.
Το «Γυμνό με καπέλο» χρονολογείται από τις αρχές της καριέρας του Μοντιλιάνι, το 1908, όταν ακόμη πάλευε να βρει αγοραστές για να πουλήσει τα έργα του. Ο πίνακας αγοράστηκε από τον ιδρυτή του μουσείου, το 1983. Ο καμβάς, όπως αποκαλύφθηκε εμπεριέχει πέντε από τους πίνακές του, πιθανότατα ζωγραφισμένους τον ένα πάνω στον άλλο, από ανάγκη για εξοικονόμηση καμβάδων και χρημάτων.
Η Μπέργκοβιτς ονόμασε το έργο τέχνης «ένα σκίτσο σε καμβά», θέλοντας να δείξει τις προσπάθειες του Μοντιλιάνι και την «ατελείωτη αναζήτηση του για καλλιτεχνική έκφραση».
Η έκθεση στη Φιλαδέλφεια αναμένεται να ανοίξει τις πόρτες της στις 16 Οκτωβρίου και να αποκαλύψει τις μεθόδους και τα υλικά του καλλιτέχνη, μέσα από πληροφορίες που βασίζονται στην σχολαστική μελέτη δεκάδων πινάκων και γλυπτών του Μοντιλιάνι, από συλλογές που βρίσκονται σε όλο τον κόσμο.