Υπογράφεται μια συμφωνία που δεν έγινε!

Όλα όσα παίχτηκαν και εξακολουθούν να παίζονται κινούνται στη λογική της επικοινωνίας.

Γιάννης Παντελάκης

Λίγους μήνες πριν και ενώ είχαν αρχίσει οι διαπραγματεύσεις κυβέρνησης-δανειστών, ένας φίλος με ρώτησε για το πού βρίσκονται αυτές. Βασισμένος σε όσα έλεγε η ελληνική πλευρά, του απάντησα πως είναι θέμα λίγου χρόνου να υπογραφεί η συμφωνία. Ντράπηκα για την απάντησή μου. Λίγες μόλις ώρες μετά, ήρθε η πλευρά των δανειστών για να πει πως «χρειάζεται πολύς δρόμος ακόμα για συμφωνία». Απο τότε, όποιος με ρωτάει κατι ανάλογο, δεν έχω καμία απάντηση να του δώσω. Δεν υπάρχει απάντηση αφού κάθε πλευρά δίνει τις δικές της αλήθειες.

Πριν από μια εβδομάδα, άρχισε να γράφεται η συμφωνία της κυβέρνησης με τους δανειστές. Η αλήθεια ήταν πως δεν πρόκειται για μια τόσο μεγάλη και τεχνικά ιδιαίτερα περίπλοκη συμφωνία ώστε να απαιτείται μια εβδομάδα για τη συγγραφή της. Όταν μάλιστα απασχολούνται τόσοι ειδικοί με το θέμα και για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Απλά η «πληροφορία» ότι άρχισε να γράφεται η συμφωνία, δεν είχε βάση. Τη διοχέτευε το Μέγαρο Μαξίμου στους δημοσιογράφους, την ημέρα που ο πρωθυπουργός έκανε εκείνες τις καθησυχαστικές δηλώσεις για μισθούς, συντάξεις, τραπεζικές καταθέσεις κ.λπ. και τις αναφορές στις «Κασσάνδρες που δεν πρέπει ν' ακούμε…». Οι εξελίξεις έδειξαν πως οι δύο πλευρές απέχουν από μια συμφωνία. Πολύ ή λίγο δεν το ξέρω, σίγουρα πάντως δεν γράφεται μια συμφωνία πριν υπάρξει, αυτό έχει σημασία.

Το συγκεκριμένο περιστατικό συνδέεται με την επικοινωνιακή τακτική, την προπαγάνδα δηλαδή, η οποία παίζει καθοριστικό ρόλο στους μήνες της διαπραγμάτευσης. Μια προπαγάνδα μάλιστα, η οποία έχει παρελθόν σ' αυτούς τους μήνες που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ βρίσκεται στην εξουσία, και έχει και συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Το πιο ενδεικτικό από αυτά τα χαρακτηριστικά, είναι πως σε όλη τη χρονική διάρκεια αυτών των διαπραγματεύσεων υπήρχε μια εντελώς διαφορετική και συγκρουόμενη πληροφόρηση από τις δύο πλευρές. Αν άκουγες και έπαιρνες τοις μετρητοίς την ελληνική πλευρά, ήσουν σίγουρος πως οι διαδικασίες ολοκληρώνονται, όλα οδηγούν σε σύγκλιση και απλά είναι θέμα λίγων ημερών για να τα βρουν. Αν ακουγες την πλευρά της τρόικας, τα πράγματα ήταν εκ διαμέτρου αντίθετα. Δήλωναν έκπληκτοι από τη διοχετευόμενη «αισιοδοξία» για την οποία έκαναν λόγο τα στελέχη της ελληνικής κυβέρνησης και επεσήμαιναν πως υπάρχει πολύς δρόμος για τη συμφωνία.

Αν κάποιος συγκρίνει τις χθεσινές και σημερινές εξελίξεις (της μη συμφωνίας δηλαδή), με όλα άσα είχαν προηγηθεί τους τέσσερις μήνες που πέρασαν, καταλαβαίνει πως καμία συμφωνία δεν άρχισε να γράφεται ποτέ, όπως δεν υπήρξε και καμία σύγκλιση που θα έκανε το θέμα της συνυπογραφής συμφωνίας θέμα ημερών. Όλα όσα παίχτηκαν και εξακολουθούν να παίζονται κινούνται στη λογική της επικοινωνίας, η οποία επαιξε καθοριστικό ρόλο. Διαμόρφωνε συνειδήσεις, καταστάσεις, δημιουργούσε συνθήκες χειραγώγησης της κοινής γνώμης, κατηύθυνε τις απόψεις προ την πλευρά που το επιδίωκαν.

Το πρόβλημα με αυτή την τακτική ωστόσο και με αυτούς που την ακολουθούν, είναι πως δεν μπορεί να έχει διάρκεια. Στην εποχή όπου τα Μέσα ενημέρωσης έχουν την δυνατότητα της άμεσης μετάδοσης μια πληροφορίας, του ελέγχου της, της διασταύρωσης και της αναζήτησης της αλήθειας, μέθοδοι σαν κι αυτές που ακολουθεί το Μέγαρο Μαξίμου, είναι τουλάχιστον ξεπερασμένες. Θυμίζουν παλιές εποχές, τότε που μια πληροφορία για να φτάσει σ' ένα άλλο σημείο της Ευρώπης, χρειαζόταν χρόνο. Τώρα, αυτό δεν υπάρχει. Εκατοντάδες δημοσιογράφοι στις Βρυξέλλες και τις άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, έχουν τη δυνατότητα άμεσης μεταφοράς μιας είδησης η οποία θα φτάσει και στον Έλληνα αποδέκτη. Το Μέγαρο Μαξίμου το γνωρίζει αυτό. Απορώ γιατί εξακολουθεί να επιμένει…