Δεν ήμουν ο μόνος στον οποίο έκανε αλγεινή εντύπωση η έκθεση ιδεών του Αλέξη Τσίπρα, χθες, στο protagon.gr. Πολύς κόσμος σχολίαζε, χθες, πόσο νηπιώδης είναι η πολιτική σκέψη του πολιτικού ηγέτη (τρομάρα του!) της ανανεωτικής και ριζοσπαστικής αριστεράς. Πόσο, απορροφημένος στα τακτοποιημένα τσιτάτα του, χάνει την ευκαιρία να δει την πραγματικότητα με τα μάτια του κανονικού πολίτη.
Αλλά και πόσο τα τακτοποιημένα τσιτάτα του μπορούν να δώσουν πολιτική κάλυψη στη θρυαλλίδα του μίσους και της καταστροφής, που πολλοί καθυστερημένοι, πολλοί ουγκ (ο όρος είναι πολιτικός και να μη διστάζουμε να τον χρησιμοποιούμε) ετοιμάζονται να ανάψουν, με δικαιολογία το φόνο του Αλέξη Γρηγορόπουλου και τη, δήθεν, εξέγερση των απελπισμένων που, πάλι δήθεν, δεν ολοκληρώθηκε πέρυσι (διότι εμφανώς τη νίκησε η βαρυστομαχιά των Χριστουγέννων).
Επί τροχάδην, ορισμένες μόνο χτυπητές αρλούμπες του χθεσινού κειμένου του Αλέξη τσίπρα – που θα ανέμενε κανείς ότι θα αποδοκίμαζαν, τουλάχιστον, ορισμένοι νουνεχείς και όντως ορθολογιστές αριστεροί του κόμματός του και του συνασπισμού συνιστωσών που συσπειρώνει.
1. Ο Αλέξης Τσίπρας έχει τη«βεβαιότητα ότι αυτή η γενιά θα ζήσει τη ζωή της χειρότερα από ότι (sic) έζησαν όλες οι προηγούμενες γενιές μέχρι σήμερα». Ανυπομονώ να μάθω με ποια κριτήρια εκτιμά ο κ. Τσίπρας ότι η γενιά του εμφυλίου, η μετεμφυλιακή γενιά, η γενιά της χούντας, όσοι έζησαν τη μεταπολίτευση πέρασαν καλύτερα από τους σημερινούς εικοσάρηδες.
2. Ο Αλέξης Τσίπρας εκτιμά ότι «τα συσσωρευμένα αδιέξοδα της νέας γενιάς (…) γέμιζαν διαρκώς το ποτήρι, που ξεχείλισε με την δολοφονία του Γρηγορόπουλου». Θα είχε ενδιαφέρον να ξέρουμε με ποιες αξιόπιστες προσεγγίσεις ο κ. Τσίπρας καταλήγει στο συμπέρασμα για τα αδιέξοδα που περιγράφει, αλλά και αν τα αδιέξοδα αυτά είναι αποκλειστικά ελληνικά – διότι, αν δεν είναι, αν υπάρχουν και σε άλλες χώρες με ανάλογα προβλήματα, γιατί εκεί δεν ξεχείλισε το ποτήρι;*
3. «Πολύ γρήγορα η δημόσια συζήτηση σταμάτησε να επικεντρώνει στα εύφλεκτα υλικά και εστιάστηκε στα αποκαΐδια. Και όσοι τολμήσαμε να εστιάσουμε στον ορθό λόγο, μετατραπήκαμε σε ηθικούς αυτουργούς του εμπρησμού», μονοπωλεί εν τη ρύμη του λόγου του τη ratio ο Αλέξης Τσίπρας, σε ρόλο Καρτέσιου. Ξέρει άραγε για τι μιλάει, έχει δηλαδή τόσο μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του ή, απλώς, δεν έχει ιδέα;
4. «Ξέρουμε ότι το να δηλώνεις αριστερά και να μοστράρεις τα σφυροδρέπανα δε σε θέτει κατά ανάγκη απέναντι στο σύστημα εξουσίας», γράφει ο Αλέξης Τσίπρας προσπαθώντας να διασαφηνίσει το μέτωπο με το ΚΚΕ, και στην εκτίμηση για τα γεγονότα του περσινού Δεκέμβρη. Συγνώμη, κύριε Κουβέλη, κύριε Δραγασάκη, που είχατε υπουργική θέση στη συμμαχική κυβέρνηση του 1989, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αντιεξουσιαστικό πολιτικό μόρφωμα – ή απλώς τα έχει μπερδέψει λίγο ο αρχηγός σας;
Μέσα στην έπαρση, στην ημιμάθεια και στον πολιτικό τυχοδιωκτισμό του, ο Αλέξης Τσίπρας, προφανώς, δεν απαντά σε ουσιαστικά ερωτήματα – ποτέ του δεν τα απάντησε, κι έπειτα ελάχιστες φορές του υποβλήθηκαν στα ΜΜΕ «των διαπλεκόμενων» που καταγγέλλει (άλλωστε έχει μάθει πια τα μιντιακά κόλπα και διαλέγει καλά πού θα δώσει συνεντεύξεις).
Μερικά από τα εκκρεμή μετέωρα του λόγου του, όμως, χρειάζονται διευκρινίσεις, ενόψει της πιθανότητας να ξαναγίνει η πρωτεύουσα Γάζα (κατά την προσφιλή του έκφραση) και Βυρηττός μαζί:
*Ωραία, τα έκτροπα και τα αποκαΐδια δεν εκφράζουν τους αγώνες των ονείρων του. Όμως και έκτροπα και αποκαΐδια υπήρξαν, και ζημιές και τραυματίες και φόβος και πλιάτσικο και ερήμωμα της αγοράς και οικονομικές καταστροφές πολιτών. Έχει αναλύσει ποιοι έκαναν τη ζημιά; Έχει σκεφτεί αν και πώς πρέπει να πληρωθεί η ζημιά, χωρίς να επιβαρυνθούν τα συνήθη υποζύγια, οι φορολογούμενοι, οι μόνοι που πληρώνουν τα σπασμένα; Έναντι ποιων, μεθαύριο, οι ειρηνικοί ιδεολόγοι σύντροφοί του που θα τον ακολουθήσουν στους δρόμους του αγώνα, θα θέσουν διαχωριστική γραμμή. Τους ξέρουν; Με ποια οργανωτική συγκρότηση θα περιφρουρήσουν την ειρηνική πορεία τους και πώς θα συμπεριφερθούν στην περίπτωση σπασιμάτων, λεηλασιών και «επαναστατικής» βίας;
*Οι «αγωνιστές του περασμένου Δεκέμβρη» φώναζαν (και συνεχίζουν να φωνάζουν) ορισμένα άκρως χουλιγκανικά συνθήματα, όπως «Μπάτσοι, γουρούνια, δολοφόνοι». Τι γνώμη έχει γι’ αυτά ο κ. Τσίπρας – και ποιο κοινωνικό ιδανικό θεωρεί ότι προάγουν;
*Παρά τις ακρότητες και, κάποιες φορές, την κατάχρηση εξουσίας και την αναίτια χρήση βίας από αστυνομικούς, επιτρέπει άραγε ο κ. Τσίπρας στην αστυνομία να κάνει τη δουλειά της; Και πώς θα ήθελε να συμπεριφέρονται οι «μπάτσοι» αν βλέπουν κάποιους να τους επιτίθενται, να τους πετούν μολότοφ, να σπάνε και να καίνε, τι επιτρέπει σε αυτές τις περιπτώσεις στους «μπάτσους» η «δημοκρατία» του; Να συγχαίρουν τους «εξεγερμένους» που παραφέρονται και να τους πλησιάζουν με λουλούδια στο χέρι;
*Τι γνώμη έχει ο κ. Τσίπρας για την τρομοκρατία; Για την κανονική τρομοκρατία που σκοτώνει, καίει, καταστρέφει, απειλεί; Και για την ιδεολογική τρομοκρατία που ρίχνει αβγά και γιαούρτια σε εκείνους με των οποίων τις απόψεις διαφωνεί, χτίζει τους πρυτάνεις στο γραφείο τους όταν δεν συμμορφώνονται, πετάει διά της βίας δασκάλους και φοιτητές από την αίθουσα των μαθημάτων, βρίζει και απαξιώνει χωρίς επιχειρήματα στα μπλογκ; Δεν οφείλει να εξηγήσει τι καλύπτει αλλά και τι αφήνει ακάλυπτο το περίφημο άσυλο που υπερασπίζεται;
*Αρέσει στον κ. Τσίπρα η προοπτική να χρησιμοποιηθούν τα πανεπιστήμια ως κέντρα εφορμήσεων και καταφυγής των βίαιων «διαδηλωτών»; Αν όχι, τι έχει κάνει το κόμμα του και τι οι φοιτητικές του οργανώσεις για να προασπίσουν τη δημόσια περιουσία – και το δικαίωμα των πανεπιστημίων να κάνουν τη δουλειά τους, δηλαδή μαθήματα, έρευνα και, μεταξύ άλλων και ελεύθερες συζητήσεις;
*Όταν ο κ. Τσίπρας επικαλείται την «αντίσταση» των «εξεγερμένων» έναντι τίνων ακριβώς εννοεί την αντίσταση; Και, επιτέλους, πείτε μας γιατί έχουμε και δουλειές να προγραμματίσουμε, πότε αυτή η αντίσταση θα τελειώσει; Τα Χριστούγεννα της ορθοδοξίας; Όταν κληθεί να κυβερνήσει ο ΣΥΡΙΖΑ; Όταν διαλυθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση; Όταν καταρρεύσει ο καπιταλισμός;
Θα αναρωτηθείτε γιατί κάνω τόσο κόπο. Γιατί διαλέγομαι με έναν άνθρωπο η ιδεολογία του οποίου επικαλείται τη διαλεκτική αλλά αυτός συνομιλεί μόνο επικαλούμενος τη μεταφυσική (και έναν ορθό λόγο που δεν είναι ακριβώς ο ορθός λόγος); Γιατί χάνω αδίκως το χρόνο μου;
Για ένα λόγο και μόνο. Για να υπάρχουν τεκμήρια, μετά τις απόπειρες ορισμένων παραγόντων της δημόσιας ζωής (τρομάρα τους) να τροφοδοτήσουν με βία κι αυτό το Δεκέμβριο, ενδεχομένως και μετά τις απόπειρες βίαιης εκτροπής και των όποιων συνεπειών της, ότι δεν έχει συλλήβδην παραδοθεί ο δημόσιος λόγος στους καθυστερημένους, στους ουγκ, που επικαλούνται μεγάλες ιδέες για να ψαρεύουν πελατεία ανάμεσα σε κάποια νέα παιδιά, τα οποία –λογικό είναι– ζουν αναζητώντας τρόπους να χειραφετηθούν και να αποδείξουν αυτή τους τη χειραφέτηση.
Το δυστύχημα είναι ότι αυτά τα παιδιά ζητούν να χειραφετηθούν από οικογένεια, σχολείο κι ένα σωρό άλλους καταπιεστικούς μηχανισμούς και, απροστάτευτη αθωότητα, κινδυνεύουν να πέσουν θύματα ημιμαθών και επηρμένων διαχειριστών των επαναστατικών ιδεολογιών.
Κύριε Τσίπρα, οφείλετε να συμπεριφερθείτε ως πολιτικός μιας υπεύθυνης αριστεράς κι όχι ως κόλακας και ψηφοσυλλέκτης. Οφείλετε δηλαδή να πάψετε να είστε απλοϊκός, οφείλετε να γίνετε σύνθετος.
*Σημείωση: Ειδικά για το συγκεκριμένο «επιχείρημα» περί αδιεξόδων κ.λπ., δείτε την ανάλυση του καθηγητή στο Γέιλ Στάθη Καλύβα, στην επιθεώρηση Athens Review of Books, #2. Μεταξύ άλλων σημειώνει ο Καλύβας: Ο όρος αδιέξοδο ερμηνεύεται κατά το δοκούν, ανάλογα με τις ιδιαίτερες προτιμήσεις του εκάστοτε ερμηνευτή: για κάποιους το αδιέξοδο είναι πρωταρχικά οικονομικό (ανεργία, «γενιά των 700 ευρώ»), για άλλους ψυχολογικό (στρεβλό σύστημα παιδείας) και για κάποιους άλλους ηθικό (διαφθορά, αξιακό έλλειμμα, αστυνομική αυθαιρεσία, κρίση αντιπροσώπευσης κ.λπ.). Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για όρους όπως «νεολαία» και «νέοι», που χρησιμοποιούνται με τρόπο απόλυτα γενικευτικό, και επομένως αυθαίρετο. Τέλος, η περί αδιεξόδου ερμηνεία αδυνατεί εντελώς να εξηγήσει την απουσία «εξεγέρσεων» σε χώρες με προβλήματα απολύτως συγκρίσιμα με αυτά της Ελλάδας. Είναι χαρακτηριστικό, άλλωστε, πως η μόνη χώρα που έχει να επιδείξει αντίστοιχη «εξέγερση» είναι η Γαλλία. Εκεί, όμως, η «εξέγερση» του 2005 είχε εντελώς διαφορετική κοινωνική βάση: τη δεύτερη γενιά μεταναστών και όχι τα παιδιά της ιθαγενούς μεσαίας τάξης.