Η ευρύτερη πλέον συνειδητοποίηση σε άτομα και ομάδες του αστικού χώρου ότι η παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη -με ή χωρίς μεταρρυθμίσεις- διαιωνίζει τη στασιμότητα και την ύφεση, ίσως να αποτελέσει μια από τις σημαντικότερες εξελίξεις του άμεσου μέλλοντος. Διότι αυτός ο προβληματισμός οδηγεί αυτόματα στην αναγνώριση ότι επείγει ο σχηματισμός ενός νέου κεντροδεξιού πολιτικού σχήματος για το οποίο η παραμονή στην Ευρωζώνη δεν θα είναι «ταμπού». Αντίθετα για αυτό το νέο σχήμα «ταμπού» θα είναι η ανεργία, η ύφεση, η ασφυκτική φορολογία, η συντήρηση ενός σάπιου τραπεζικού συστήματος.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σε αυτές τις ζυμώσεις για την δημιουργία μιας «Κεντροδεξιάς χωρίς ευρώ» δεν πρωτοστατούν ούτε καν συμμετέχουν άτομα με «αντιευρωπαϊκή» προσέγγιση. Αντίθετα συμμετέχουν πρόσωπα με ένθερμο φιλοευρωπαϊσμό που όμως έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη δεν ωφελεί πλέον κανένα.
Ένα από τα πρόσωπα που πρωτοστατούν σε αυτούς τους προβληματισμούς είναι ο επίτιμος αντιπρόεδρος της ευρωπαϊκής τράπεζας επενδύσεων, ο Παναγιώτης Γεννηματάς, γνωστός στο παρελθόν για της «ευρωφονταμενταλιστικές» θέσεις του, στον οποίο είχαμε την ευκαιρία να θέσουμε ορισμένες ερωτήσεις:
Γιατί πιστεύετε ότι επείγει η δημιουργία ενός νέου πολιτικού σχήματος στον χώρο της Κεντροδεξιάς;
Όπως έχουν σήμερα τα πράγματα δεν διακρίνονται κοινωνικές δυνάμεις ικανές να συγκροτήσουν έναν υπερβατικό πολιτικό φορέα, ικανό να αντιτάξει πειστικό εθνικό μεταρρυθμιστικό λόγο απέναντι στις κομφορμιστικές μονεταριστικού χαρακτήρα ευρωσυνταγές αντιμετώπισης της κρίσης, στις οποίες δείχνουν να εμμένουν οι εταίροι. Η διαπίστωση αυτή μας οδηγεί στη σκέψη της αναγκαιότητας ανασυγκρότησης του διαπιστωμένα πλέον αποδιαρθρωμένου κεντροσυντηρητικού χώρου. Ο συντηρητικός χώρος είναι σε κάθε πολιτικό σύστημα ο αξονικός Άτλας της πολιτικής ζωής. Είναι ο χώρος που στερεοποιεί τις ιστορικές μεταρρυθμίσεις μιας κοινωνίας και της διασφαλίζει συνήθως την αναγκαία συνοχή.
Ναι αλλά γιατί ένας νέος φορέας; Πού θα διαφοροποιείται από την ΝΔ, το Ποτάμι ή το ΠΑΣΟΚ;
Έχετε δίκιο. Η ανασυγκρότηση αυτή δεν μπορεί να νοηθεί παρά μόνον στη βάση μιας διαφορετικής από την τρέχουσα «συμβατική» κατανόηση του οικονομικού μας προβλήματος και από την νανουριστική αυταπάτη ότι μπορεί η ελληνική οικονομία να ξαναβρεί το δρόμο προς την ανάκαμψη στα πλαίσια των αγκυλώσεων του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος, εν όσω τουλάχιστον η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν δείχνει να κατανοεί την δική της αυτοπαγίδευση σε μιαν απρόσφορη και μη ολοκληρωμένη θεσμικά νομισματική ένωση.
Πως καταλήγετε σε αυτό το συμπέρασμα;
Στην Ελλάδα στο διάστημα 2008-2015 το πολιτικό σύστημα κατέρρευσε συνολικά. Οι αιτίες για την κατάρρευση αυτή μπορεί να αναζητηθούν σε πολλά αίτια όμως η άμεσα ενεργός αιτία της συνολικής κατάρρευσης πρέπει να αναζητηθεί στην συνολική «ευρωπαγίδευση» των πολιτικών δυνάμεων κατά το διάστημα της κρίσης. Στην εντυπωσιακή με άλλα λόγια αυτοπαγίδευση των πολιτικών δυνάμεων σε μια υστερογενή αλλά αντιπαραγωγική «ευρωνομιμότητα» που ομολογουμένως δεν την περίμενε κανείς. Το αίσθημα όμως μιας απελπισμένης ευρωνομιμότητας οδήγησε τις πολιτικές δυνάμεις στην αυτοδέσμευσή τους σε μια καταστροφική μονομερή πολιτική λιτότητας που κατά βάθος ούτε ήθελαν αλλά και ούτε μπορούσαν να υπηρετήσουν αποτελεσματικά. Έτσι εισέπραξαν μονάχα την καταστροφική πλευρά της.
Αυτή ήταν μια άποψη που συνήθως μέχρι σήμερα ακουγόταν από την Αριστερά. Τι σας κάνει να πιστεύετε ότι ένα κεντροδεξιός φορέας θα μπορούσε να διαχειρισθεί αποτελεσματικά μια τέτοια πολιτική;
Σήμερα η Αριστερά αποτελεί τον πιο στυγνό εκφραστή της αντιαναπτυξιακής πολιτικής. Όσο για το θέμα της διαχείρισης μιας τέτοιας πολιτικής εγώ αντιθέτως πιστεύω ότι ο κεντροδεξιός χώρος μπορεί να την διαχειρισθεί καλύτερα. Ο λεγόμενος κεντροδεξιός χώρος μοιάζει ο πιο ενδεδειγμένος για την άρθρωση μιας εθνικής πολιτικής παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας έξω από το κοινό νόμισμα. Μια τέτοια σοβαρή πολιτική στροφή δεν μπορεί ασφαλώς να τη διαχειριστεί η οποιαδήποτε συγκυριακή Αριστερά. Η ευθύνη για την διαπραγμάτευση μιας αναστολής συμμετοχής στο ευρωνόμισμα, χωρίς αυτονόητα έξοδο της χώρας από το ευρύτερο κοινό ευρωπαϊκό κεκτημένο της ΕΕ, είναι ευθύνη του κεντροσυντηρητικού χώρου. Οι επαρκέστατες τεχνοκρατικές δυνάμεις υποστήριξης που ο χώρος αυτός διαθέτει μπορούν να υποστηρίξουν επαρκώς αποτελεσματικά μιαν οικονομική πολιτική εκτός ευρώ, η οποία όμως θα εμπνέεται από εκτός Eurogroup μοντέλα οικονομιών όπως είναι η Δανία αλλά και πολύ πέραν της ΕΕ, μέχρι την Κορέα και τη Σιγκαπούρη.
Ποια θα είναι η πολιτική αυτού του πολιτικού φορέα απέναντι στις μεταρρυθμίσεις;
Απόλυτα θετική. Η έλλειψη ριζικών μεταρρυθμίσεων, κυρίως περί την λειτουργία της αγοράς και τον σε βάθος εκσυγχρονισμό των δομών και της λειτουργίας του δημόσιου τομέα, αναστέλλει την αναγκαία συνολική αλλαγή της εικόνας της οικονομίας. Η αλλαγή αυτή είναι απολύτως αναγκαία γιατί θα διευκόλυνε αποφασιστικά την επιστροφή σε μια διατηρήσιμη ανάκαμψη, εάν ασφαλώς εκλογικευόταν η φορολογική πολιτική και ανασυγκροτείτο από την αρχή ο ερειπωμένος τραπεζικός τομέας. Για νέο παραγωγικό και λειτουργικό μοντέλο που είναι βεβαίως αυτονόητη στρατηγική προτεραιότητα δεν θέλω έτσι στο γόνατο να συζητήσω. Με την επιμονή πάντως στην ίδια συνταγή βαδίζουμε εκ του ασφαλούς σε άλλα έξη χρόνια εξουθενωτικής ύφεσης που θα θέσει την οικονομία και την κοινωνία μας σε οριστικό knock out.