Από την πρώτη στιγμή της επίθεσης της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, οι ΗΠΑ είχαν ξεκαθαρίσει σε όλους τους τόνους τη στήριξή τους στον έτσι κι αλλιώς μεγαλύτερο σύμμαχό τους στη Μέση Ανατολή. Είκοσι ημέρες μετά από εκείνο το εφιαλτικό Σάββατο, όμως, φαίνεται ότι πολλά έχουν αλλάξει.
Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν και η ομάδα του έχουν μεταβάλει σημαντικά τη ρητορική τους αναφορικά με τον πόλεμο Ισραήλ- Χαμάς τις τελευταίες ημέρες και, ενώ αρχικά υπογράμμιζαν την αμέριστη υποστήριξή τους στο Ισραήλ, πλέον δίνουν έμφαση στην ανάγκη να προστατευθούν οι άμαχοι Παλαιστίνιοι στη Γάζα ενόψει και της χερσαίας επιχείρησης του ισραηλινού στρατού.
Τα παραπάνω σημειώνει το Reuters, ξεκαθαρίζοντας ότι ο Μπάιντεν δεν έχει μετακινηθεί από τη θεμελιώδη αρχή του ότι το Ισραήλ έχει δικαίωμα στην αυτοάμυνα και ευθύνη να υπερασπιστεί τον εαυτό του μετά την επίθεση της Χαμάς που κόστισε τη ζωή σε 1.400 ανθρώπους στο νότιο τμήμα της χώρας.
Ομως ο ταχαίως αυξανόμενος αριθμός των νεκρών Παλαιστινίων, η δυσκολία να απελευθερωθούν οι όμηροι που κρατά η Χαμάς και οι ολοένα και πιο έντονες επικρίσεις των αραβικών χωρών, ευρωπαίων εταίρων και κάποιων Αμερικανών έχουν ωθήσει την ομάδα του Μπάιντεν να στηρίξει την επιβολή ανθρωπιστικής εκεχειρίας στη Γάζα και να επικεντρωθεί στην παροχή βοήθειας στους Παλαιστινίους, όπως επισημαίνουν πολλές πηγές εντός και εκτός της κυβέρνησης.
Αξιωματούχος του Λευκού Οίκου σημείωσε ότι η αλλαγή ρητορικής βασίζεται «στα γεγονότα επί του πεδίου» στη Γάζα, όπου η ανθρωπιστική κρίση επιδεινώνεται, και «στις συζητήσεις με χώρες από όλον τον κόσμο» που έχει η ομάδα του Μπάιντεν.
Εξάλλου, είναι γνωστό ότι μεταξύ των συμβούλων του Μπάιντεν μαίνεται παρασκηνιακά μια αντιπαράθεση σχετικά με τη στάση των ΗΠΑ. Αυτό αποκάλυψε πρώην αξιωματούχος που διατηρεί επαφές με κυβερνητικά στελέχη. «Εχουμε δει μια κάποια αλλαγή, από έναν πλήρη, άνευ όρων εναγκαλισμό του Ισραήλ, προς την προσθήκη λίγων αποχρώσεων» επισήμανε.
Η αμερικανική κυβέρνηση δεν ανέμενε ότι θα αυξανόταν τόσο γρήγορα ο αριθμός των Παλαιστινίων θυμάτων –με περισσότερους από 7.000 ανθρώπους να έχουν σκοτωθεί μέχρι στιγμής στη Γάζα, σύμφωνα με τοπικούς αξιωματούχους–, αλλά ούτε ότι θα επιδεινωνόταν με τέτοια ταχύτητα η ανθρωπιστική κατάσταση, δήλωσε στο Reuters αμερικανός αξιωματούχος που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του.
«Πιστεύω ότι έχει ξεκάθαρα αλλάξει το πλαίσιο, όπως άλλωστε έχουν αλλάξει και οι συνθήκες αναφορικά με αυτό που μοιάζει να είναι μια ακόμα μεγαλύτερη επικείμενη καταστροφή, στην περίπτωση που οι Ισραηλινοί κινηθούν μέσα στη Γάζα στο πλαίσιο μιας μεγάλης επιχείρησης» εκτίμησε ο Ααρον Ντέιβιντ Μίλερ, ειδικός σε θέματα Μέσης Ανατολής στο Carnegie Endowment for International Peace.
Ο 80χρονος Μπάιντεν άλλαξε εξάλλου στάση ενόψει και των εκλογών του 2024, καθώς υποστηρικτές του απειλούν ότι δεν θα τον ψηφίσουν επειδή δεν στηρίζει τους Παλαιστίνιους, αλλά και μετά την προειδοποίηση του πρώην προέδρου Μπαράκ Ομπάμα για τον ενδεχόμενο οι ενέργειες του Ισραήλ να έχουν τα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Ισραηλινοί αξιωματούχοι και αμερικανοί υποστηρικτές τους έχουν εκφράσει ιδιωτικά τις ανησυχίες τους στο Reuters ότι, όσο απομακρυνόμαστε χρονικά από την 7η Οκτωβρίου, τόσο περισσότερο ο κόσμος θα επικεντρώνεται στον θάνατο και στις καταστροφές από τις ισραηλινές επιδρομές στη Γάζα.
Σύμβουλοι του Μπάιντεν ζητούν από τους ισραηλινούς ομολόγους τους να σκεφτούν περισσότερο τη στρατηγική εξόδου τους προτού προχωρήσουν σε χερσαία επιχείρηση στη Γάζα, δήλωσε μια αμερικανική πηγή.
Παράλληλα, αμερικανοί στρατιωτικοί σύμβουλοι στην περιοχή συνιστούν στους Ισραηλινούς να είναι πιο προσεκτικοί, διότι οποιαδήποτε δύναμη εισβολής θα αντιμετωπίσει ένα δύσκολο πεδίο μάχης, καθώς και ένα σύμπλεγμα υπόγειων τούνελ και παγιδευμένων κτιρίων, καταστάσεις που ενδέχεται να αυξήσουν τα θύματα μεταξύ των ισραηλινών στρατιωτών και των αμάχων στη Γάζα, επισήμανε άλλη πηγή που έχει γνώση των συνομιλιών.
Πίεση αράβων ηγετών
Στα ταξίδια τους στο Ισραήλ, τόσο ο υπουργός Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν όσο και ο ίδιος ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δήλωσαν την αμέριστη στήριξή τους στη χώρα, ενώ δεν αναφέρθηκαν στους Παλαιστινίους.
Ομως κατά την εξαήμερη επίσκεψη Μπάιντεν στη Μέση Ανατολή ο αριθμός των Παλαιστινίων που σκοτώθηκαν από τις ισραηλινές επιδρομές σημείωσε κατακόρυφη αύξηση, ενώ εντάθηκαν οι ανησυχίες για τη μη παροχή τροφίμων και νερού στον παλαιστινιακό θύλακα.
Ετσι, όλοι οι άραβες ηγέτες ζήτησαν από τον Μπλίνκεν να βρεθεί άμεσα μια λύση στην επιδεινούμενη κατάσταση στη Γάζα. Ο αμερικανός υπουργός μετέφερε τις ανησυχίες τους στον Μπάιντεν, ενώ άλλοι μίλησαν απευθείας στον αμερικανό πρόεδρο.
Ανθρωπιστική εκεχειρία
Η πιο γρήγορη αλλαγή στην αμερικανική πολιτική σημειώθηκε αυτή την εβδομάδα, με την Ουάσινγκτον να στηρίζει την κήρυξη εκεχειρίας ώστε να επιτραπεί η είσοδος βοήθειας στη Γάζα και η απομάκρυνση κάποιων αμάχων.
Οταν ρωτήθηκε, στις 23 Οκτωβρίου, για τα διεθνή αιτήματα για ανθρωπιστική εκεχειρία, ο εκπρόσωπος ασφαλείας του Λευκού Οίκου Τζον Κίρμπι απάντησε ότι οι ΗΠΑ θέλουν να διασφαλίσουν ότι «το Ισραήλ διαθέτει τα εργαλεία που χρειάζεται για να υπερασπιστεί τον εαυτό του και να κυνηγήσει τη Χαμάς, αλλά και πως συνεχίζει να ρέει η ανθρωπιστική βοήθεια».
Μία ημέρα αργότερα, Κίρμπι και Μπλίνκεν τάχθηκαν δημοσίως υπέρ της εκεχειρίας έπειτα από το αίτημα του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες να προστατευθούν οι άμαχοι και τις απελπισμένες εκκλήσεις υπηρεσιών του ΟΗΕ να επιτραπεί η είσοδος ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.
Οι ΗΠΑ αναθεώρησαν επίσης το προσχέδιο ψηφίσματος που κατέθεσαν στον ΟΗΕ, έτσι ώστε να περιλαμβάνει το αίτημα για ανθρωπιστική εκεχειρία, προκειμένου να εισέρχεται ανεμπόδιστη η βοήθεια στη Γάζα.
Τα σχόλια του Μπάιντεν την Τετάρτη έρχονται σε αντίθεση με αυτά που είχε κάνει στις 7 Οκτωβρίου και δείχνουν τη νέα κατεύθυνση. «Το Ισραήλ πρέπει να κάνει ό,τι μπορεί, όσο δύσκολο και αν είναι, για να προστατεύσει τους αμάχους» υπογράμμισε.
Εξάλλου, σε μια σπάνια κίνηση, επέκρινε τους «εξτρεμιστές εποίκους» στη Δυτική Οχθη, κατηγορώντας τους ότι ρίχνουν λάδι στη φωτιά και ζήτησε να καταβληθούν «συντονισμένες προσπάθειες» μόλις αποσοβηθεί η κρίση, ώστε να υπάρξει συμφωνία για τη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους.
Αλλά ο Μπάιντεν εξέφρασε τις αμφιβολίες του για τον αριθμό των νεκρών που προωθούν οι Παλαιστίνιοι και εξακολουθεί να τονίζει την αμέριστη υποστήριξή του προς το Ισραήλ.