Ευτυχώς, την προηγουμένη –και όπως κάθε χρόνο– θα έχουν ήδη αγιαστεί τα νερά της Ελλάδας, άρα η φώτιση των Φώτων θα είναι με το μέρος μας: ένας σύμβουλος καλός, μία χείρα άνωθεν βοηθείας σε μία δύσκολη συγκυρία. Ετσι θα είναι, ελπίζουμε, ευκολότερη η 7η Ιανουαρίου, η σημαδιακή ημερομηνία που ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα μεταβεί στον Λευκό Οίκο έτοιμος να ακούσει με ψυχραιμία τα πάντα (κυριολεκτικώς) από το τρομερό στόμα του Ντόναλντ Τραμπ.
Βέβαια, η ατζέντα της συνάντησης του Πρωθυπουργού της Ελλάδος με τον πρόεδρο των ΗΠΑ δείχνει βατή: περιλαμβάνει «εορτασμό των ισχυρών δεσμών» μεταξύ των δύο «σημαντικών συμμάχων», δηλαδή στρωτά πράγματα (ή a piece of cake, αν προτιμάτε). Ωστόσο ουδείς δύναται να παραγνωρίζει τον βασικό παράγοντα εκτροπής από την πεπατημένη και ανατροπής της ομαλότητας, δηλαδή τον πρόεδρο Τραμπ αυτοπροσώπως!
Διότι –πώς να το κάνουμε– Τραμπ είναι αυτός, και ποτέ δεν ξέρεις τι θα πράξει. Ιδίως όταν πρόκειται για «σημαντικούς συμμάχους» των ΗΠΑ. Επειδή τους έχει άχτι τους συμμάχους του ο πρόεδρος (ρωτήστε τους Κούρδους της Συρίας, να σας πουν), ενώ την ίδια ώρα δείχνει να μην μπορεί να αποστερηθεί τους γεωπολιτικούς χαριεντισμούς με τους Σι Τζινπίνγκ, Βλαντίμιρ Πούτιν, Κιμ Γιόνγκ-ουν, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν – και αυτό το τελευταίο όνομα είναι που εμάς μας ενδιαφέρει περισσότερο (πάντα στην παρούσα και δύσκολη για τη γειτονιά μας συγκυρία).
Κατά τη διάρκεια του 2019 η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ έγινε όλο και πιο «προσωπική υπόθεση» του Τραμπ, συνεπώς όλο και πιο αλλοπρόσαλλη αφού καθορίζεται από τις ευμετάβλητες προεδρικές διαθέσεις, τις εξαιρετικά ασταθείς και σε τελευταία ανάλυση απολύτως επικίνδυνες. Η βρετανική εφημερίδα Guardian είναι σαφής: «Το 2019 είναι το έτος της διάλυσης της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ» επισημαίνει, και θυμίζει ως ενδεικτική της κατάστασης που επικρατεί στην Ουάσινγκτον την παραίτηση του Τζέιμς Μάτις από τη θέση του υπουργού Αμυνας, παραίτηση η οποία υπεβλήθη έπειτα από τη δήλωση Τραμπ περί απόσυρσης του αμερικανικού στρατού από τη Συρία.
Αγνοώντας τους συμβούλους του και εμπιστευόμενος την προχειρότητα του… Twitter, ο Τραμπ δημιουργεί εντάσεις με φίλους, ενισχύει εχθρούς και συμβάλλει στην αποσταθεροποίηση του πλανήτη.
Αν οι χειρισμοί Τραμπ στη σκακιέρα του Βορειοκορεατικού αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα της προεδρικής ελαφρότητας ή και αφέλειας ακόμη, το Συριακό (το οποίο αφορά και την Ελλάδα με πολλούς τρόπους: ενίσχυση περιφερειακού ρόλου Τουρκίας, Μεταναστευτικό, κ.ά.) απέδειξε ότι ο Λευκός Οίκος άγεται και φέρεται από τυχοδιωκτικά και ρεφορμιστικά στοιχεία όπως ο Ερντογάν: «Επειτα από τηλεφωνική συνομιλία τους, στις 6 Οκτωβρίου, ο τούρκος πρόεδρος έπεισε τον Τραμπ να αφήσει στους Τούρκους τη στρατιωτική εκστρατεία εναντίον του ISIS και να διατάξει την απομάκρυνση όλων των αμερικανικών στρατευμάτων από τη χώρα χωρίς να συμβουλευθεί το Πεντάγωνο ή τους συμμάχους των ΗΠΑ».
Με δεδομένη την εχθρότητα του Ερντογάν προς τους Κούρδους, πλέον το μόνο δεδομένο στο Συριακό είναι η προσωρινότητα των διευθετήσεων που συμφωνήθηκαν μεταξύ Ερντογάν και Τραμπ. Αλλά ο «σουλτάνος» δεν είναι ο μόνος ψευτοδημοκράτης μέσα στους φίλους του Τραμπ: το ίδιο… παραγωγική είναι η εξωτερική πολιτική του αμερικανού προέδρου όταν την ασκεί προσωπικώς ο ίδιος με συνομιλητή του τον ρώσο πρόεδρο ή τον κινέζο πρόεδρο και, όπως είπαμε, τον βορειοκορεάτη τύραννο.
Ενστικτωδώς, λέει η βρετανική εφημερίδα, δείχνει να προτιμά τους δικτάτορες από τους δημοκρατικά εκλεγμένους συμμάχους των ΗΠΑ. Από αυτήν την αλλόκοτη προεδρική προτίμηση στους εχθρούς της Δύσης προκαλείται και ο βαθύς σκεπτικισμός του για το ΝΑΤΟ και τον ρόλο του. Γράφει ο Guardian: «Ο Τραμπ αρνήθηκε να δεσμευτεί ότι οι ΗΠΑ θα υπερασπιστούν τους Ευρωπαίους αν δεχθούν ρωσική επίθεση, αγνοώντας την υποχρέωση της συλλογικής άμυνας, η οποία αποτελεί τον πυρήνα της ιδρυτικής συνθήκης της Ατλαντικής Συμμαχίας. Αν ο Τραμπ κερδίσει την επανεκλογή του, το ΝΑΤΟ τίθεται υπό αμφισβήτηση».
Αλλο παράδειγμα κακής μεταχείρισης συμμάχων από πλευράς ΗΠΑ είναι το «ουκρανικό σκάνδαλο», το οποίο οδήγησε και στην παραπομπή του Τραμπ σε δίκη στη Γερουσία. Επίσης, ύψιστα παραδείγματα παλινωδιών υπήρξαν –πάντα μέσα σε μία μόνο χρονιά, στο 2019– το Αφγανικό και το Ιρανικό. Εκεί ο πρόεδρος των ΗΠΑ πέρασε από το ψυχρό στο θερμό και πάλι στο ψυχρό μέσα σε λίγα λεπτά της ώρας, υπακούοντας στις διαθέσεις του της στιγμής και αδιαφορώντας για το κόστος των συνεπειών των αποφάσεών του.
Επιπλέον ο Λευκός Οίκος παρενέβη για να σταματήσει μέτρα και κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας, της Σαουδικής Αραβίας και της Τουρκίας, «για λόγους που παραμένουν ασαφείς» όπως παρατηρεί ο Guardian υπογραμμίζοντας και τα επιχειρηματικά συμφέροντα της οικογενείας Τραμπ σε όλες αυτές τις χώρες, ομοίως στο Ισραήλ και στην Κίνα.
Κοντολογίς, ο έλληνας πρωθυπουργός πάει να συναντήσει έναν άνθρωπο που δεν μπορείς να τον μετρήσεις από πριν, όσες εκθέσεις των διπλωματικών υπηρεσιών σου κι αν διαβάσεις…