Το τι συνέβη το 2015 το ξέρουμε. Με λίγα λόγια: η πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ οδήγησε τη διαπραγμάτευση στα άκρα αγνοώντας (;) ότι έπαιζε το παιχνίδι του Σόιμπλε, έκανε ο Γιούνκερ μια τελευταία πρόταση για νέα δανειακή σύμβαση, ο Αλέξης Τσίπρας απάντησε με δημοψήφισμα, βγήκε «όχι» –«όχι» σε τι ένας Θεός ξέρει– και έπειτα οι Βρυξέλλες μας έδειξαν την πόρτα. Εμείς αφού χτυπήσαμε μερικές φορές ακόμη το κεφάλι μας σε αυτήν, ευτυχώς δεν την ανοίξαμε, πήραμε το 3ο Μνημόνιο.
Αυτά σε γενικές γραμμές. Σε ειδικές όμως, το τι συνέβαινε εκείνες τις δραματικές ημέρες του καλοκαιριού του 2015 στο Μέγαρο Μαξίμου και στο μυαλό των ανθρώπων που σε μια στροφή της μοίρας είχαν αναλάβει τις τύχες της χώρας, δεν έχει καταγραφεί επαρκώς. Ισως μια Εξεταστική Επιτροπή για το πρώτο εξάμηνο του 2015 θα ήταν τελικά χρήσιμη, διότι προς το παρόν έχουμε μόνο: την παραδοχή του κ. Τσίπρα για αυταπάτες, το πόρισμα-απολογισμό του ΣΥΡΙΖΑ που αποδίδει «ιδιάζουσες» ευθύνες στον Γιάνη –«asset»– Βαρουφάκη, το βιβλίο-ταινία του τελευταίου «Adults in the Room» και τώρα ένα ακόμη βιβλίο δια χειρός Παναγιώτη Λαφαζάνη.
Αυτό το τελευταίο ήρθε στην επικαιρότητα εδώ και λίγες ημέρες. Πρώτα με δηλώσεις του κ. Λαφαζάνη στο φιλικό του iskra.gr, όπου αποκάλυψε τη συγγραφή βιβλίου «για την περίοδο Γενάρη – Σεπτέμβρη 2015, στο οποίο, όπως μας είπε, προβαίνει σε συνταρακτικές αποκαλύψεις και αναφέρεται σε σκληρές αλήθειες που θα πονέσουν και θα ανάψουν φωτιές» και τώρα μέσω περιγραφών του ιδίου, στον «Βηματοδότη» (εδώ) για μια συγκεκριμένη στιγμή της «περήφανης διαπραγμάτευσης», όταν δηλαδή είχαν ανακαλύψει ότι η ΕΚΤ είχε κάποια ακυκλοφόρητα δισ. ευρώ αποθηκευμένα στην Ελλάδα και άρχισαν να συζητούν πώς θα τα εκμεταλλευτούν.
Εκείνη η φάση, με τους έλληνες επιτελείς να συζητούν το αν και πώς θα βάλουν χέρι στα χρήματα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, θα μείνει στην πολιτική ιστορία ως «το ριφιφί στο Νομισματοκοπείο», το οποίο, μολονότι δεν ήταν το πραγματικό επίκεντρο του ενδιαφέροντος, ως ιδέα αποδόθηκε στον κ. Λαφαζάνη. Ο ίδιος άλλωστε το είχε χρησιμοποιήσει ως αστεϊσμό στο προεκλογικό του σποτ στις ατυχείς για τη Λαϊκή Ενότητα εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015. Τώρα ο κ. Λαφαζάνης το αποκηρύσσει και το αποδίδει σε μια επικοινωνιακή εκστρατεία του κ. Τσίπρα αλλά και του κ. Βαρουφάκη για να σπιλώσουν τη φήμη του.
«Ολη αυτή η ιστορία με το δήθεν ριφιφί στο Νομισματοκοπείο, δεν υπάρχει. Την επινόησε ο Τσίπρας και τη διέδωσε για να με συκοφαντήσει. Η πραγματική ιστορία είναι ότι στις συζητήσεις που είχαμε για έξοδο της χώρας από το ευρώ, ο Τσίπρας έλεγε ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση για να φύγουμε από την Ευρωζώνη. Δεν υπάρχει, έλεγε, η δυνατότητα, δεν υπήρχε η κατάλληλη προετοιμασία» είπε στον «Βηματοδότη», τη στήλη μικροπολιτικών από tovima.gr. Ακολούθως o κ. Λαφαζάνης είπε:
«Τότε εγώ πρότεινα: Με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου και με ευρωπαϊκό επιτόκιο να πάρουμε μέρος των 22 δισ. ευρώ που υπάρχουν αποθηκευμένα στο δίκτυο της Τράπεζας της Ελλάδος, σε όλα δηλαδή τα υποκαταστήματα της ΤτΕ. Σαν έκτακτο μέτρο, ώστε να εξασφαλίσουμε τη ρευστότητα. Ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος για να αντιμετωπίσουν τη ρευστότητα έφεραν στην Ελλάδα χρήματα με μεταγωγικά αεροσκάφη. Ενώ εμείς είχαμε τα χρήματα εδώ στην Ελλάδα ώστε να μην ξαναχρειαστεί να τα φέρουμε με μεταγωγικά αεροσκάφη… Η πρότασή μου ήταν να πάρουμε αυτά τα λεφτά που υπήρχαν σε ποικίλα χαρτονομίσματα, ώστε να τα χρησιμοποιούσαμε ως γέφυρα για να περάσουμε στο εθνικό νόμισμα. Τι ανοησίες ήταν αυτές που έλεγαν ότι ήθελα να κάνω ριφιφί στο Νομισματοκοπείο.
»Στο Νομισματοκοπείο δεν υπήρχαν λεφτά. Επρεπε για να βρούμε λεφτά να φτιάξουμε μήτρες και να τυπώσουμε. Αλλά τέτοια πράγματα δεν γίνονταν. Αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι ότι ο Τσίπρας και ο Βαρουφάκης ως υπουργός Οικονομικών αγνοούσαν ότι υπήρχαν στην ΤτΕ αυτά τα χρήματα και εν συνεχεία για να με συκοφαντήσουν είπαν ότι πήγα να κάνω ριφιφί στο Νομισματοκοπείο».
Το ενδιαφέρον είναι ότι ακόμα και γι’ αυτήν τη σχεδιαζόμενη «κλοπή» των δισεκατομμυρίων της ΕΚΤ οι πρωταγωνιστές της ιστορίας διαφωνούν. Ο κ. Λαφαζάνης είπε ότι ο κ. Βαρουφάκης αγνοούσε ότι υπήρχαν αυτά τα χρήματα και ότι σε κάθε περίπτωση ο υπουργός Οικονομικών και ο κ. Τσίπρας δεν ήταν διατεθειμένοι να ακολουθήσουν αυτή τη λύση. Ο κ. Βαρουφάκης όμως έγραψε άλλα στο βιβλίο του: και ότι κ. Τσίπρας ήθελε αρχικά να τα πάρουν τα λεφτά και ότι ήταν ο ίδιος που είχε ενημερώσει πρώτος για την ύπαρξη των συγκεκριμένων χαρτονομισμάτων –ήταν 16 δισ. και όχι 22 δισ. ευρώ, έγραψε ο σημερινός επικεφαλής του ΜέΡΑ25 που θεωρεί ότι ο κ. Λαφαζάνης τον αδικεί.
Αλέξης και Αλέκος «φλέρταραν με την ανόητη ιδέα»
Διαβάζει κανείς στη σελίδα στην 749 του βιβλίου του που στην Ελλάδα, σε μια προσπάθεια να κολακέψει το εγώ του έλληνα αναγνώστη, κυκλοφόρησε με τον τίτλο «Ανίκητοι ηττημένοι» και όχι «Ενήλικοι στο δωμάτιο»:
«Οπως γνώριζα, το καλοκαίρι του 2012, λίγο πριν και λίγο μετά την εκλογή της κυβέρνησης Σαμαρά, και λόγω φημών περί ενός Grexit, οι Ελληνες καταθέτες έτρεξαν στις τράπεζες να σηκώσουν τις καταθέσεις τους. Τότε η ΕΚΤ οργάνωσε κανονική αερομεταφορά με εκατοντάδες πτήσεις αεροπλάνων κάργκο από την Φρανκφούρτη προς το στρατιωτικό αεροδρόμιο της Ελευσίνας, τα οποία μετέφεραν τόνους χαρτονομισμάτων ώστε να αντιμετωπιστεί εκείνο το bank run. Για να μην ξαναχρειαστεί τέτοια αερογέφυρα, αργότερα η ΕΚΤ έστελνε σιγά σιγά χαρτονομίσματα στην Τράπεζα της Ελλάδος, ώστε να δημιουργηθεί ένα στοκ σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Ετσι, κι αυτή ήταν η ενδιαφέρουσα αλλά όχι ιδιαίτερα χρήσιμη ανακάλυψή μου, τον Ιούλιο του 2015, κάτι που μου κρατήθηκε μυστικό κι έπρεπε να το ανακαλύψω μόνος μου, υπήρχαν 16 δισ. ευρώ σε χαρτονομίσματα, ιδιοκτησία της ΕΚΤ, στοιβαγμένα στα θησαυροφυλάκια των υποκαταστημάτων της Τράεπζας σε όλη τη χώρα (εκτός Αττικής, για κάποιον λόγο).
“Μα Γιανη”, διαμαρτυρήθηκε ο Αλέξης, “αν το παιδί μου πεινά και δεν έχω λεφτά, έχω το δικαίωμα να κλέψω ένα μπουκάλι γάλα. Δεν είναι παρόμοια η περίσταση;”
»Εκείνη τη μέρα, κατά τη διάρκεια της καθημερινής μου επίσκεψης στο Μαξίμου, βρήκα τον Αλέξη στο γραφείο του παρέα με τον Αλέκο Φλαμπουράρη. Ως συνήθως, ενημέρωσα τον Πρωθυπουργό για τα σημαντικά ζητήματα της ημέρας, κυρίως για τον ρυθμό με τον οποίο τα χρήματα διέρρεαν από τα ΑΤΜ. Κάποια στιγμή ανέφερα επίσης τα καταχωνιασμένα 16 δισ. Τα μάτια του έλαμψαν. “Τι; Υπάρχουν 16 δισ. που κάθονται χωρίς να κάνουν τίποτα και δεν χρησιμοποιούμε για να γεμίσουμε τα ΑΤΜ ώστε να λειτουργούν κανονικά” ρώτησε.
»Εξήγησα πως δεν μπορούσαμε να ακουμπήσουμε τα χρήματα αυτά. Η κατάσχεσή τους θα ισοδυναμούσε με κλοπή, καθώς δεν ήταν δικά μας αλλά στοκ χαρτονομισμάτων ιδιοκτησίας της Φρανκφούρτης που η ΕΚΤ τα είχε παρκάρει εκεί για μελλοντική, κατά το δικό της δοκούν, χρήση.
»Α.Τ.: “Μα Γιανη”, διαμαρτυρήθηκε ο Αλέξης, “αν το παιδί μου πεινά και δεν έχω λεφτά, έχω το δικαίωμα να κλέψω ένα μπουκάλι γάλα. Δεν είναι παρόμοια η περίσταση;”
»Γ.Β.: “Ετσι είναι σε προσωπικό επίπεδο και σε επίπεδο ηθικών επιλογών ενός πατέρα. Οχι όμως σε πολιτικό επίπεδο. Από πότε η κλοπή έγινε μέρος του πολιτικού οπλοστασίου της Αριστεράς;” τον ρώτησα.
» Ο Φλαμπουράρης έσπευσε να υπερασπιστεί τον προστατευόμενό του. “Εχουμε δικαίωμα”, βροντοφώναξε, “να πάρουμε αυτά τα λεφτά για να σταματήσει να υποφέρει ο λαός”. Ξάφνου, τυχαία, μπήκε στο πρωθυπουργικό γραφείο ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, ο αρχηγός της Αριστερής Πλατφόρμας και δηλωμένος υποστηρικτής του Grexit. Ρώτησε τι τρέχει. Ο Αλέξης κι ο Φλαμπουράρης τον πληροφόρησαν πως μόλις είχα ανακαλύψει 16 δισ. ευρώσ ε ρευστό να κάθονται σε χρηματοκιβώτια της ΤτΕ σπαρμένα ανά την επικράτεια. Τότε ο Φλαμπουράρης του είπε ότι, με τον Αλέξη και σε αντίθεση με μένα, πίστευαν πως οι συνθήκες δικαιολογούσαν την κατάσχεση αυτών των χαρτονομισμάτων από τα ταμεία που ανήκαν στο κράτος υπέρ του λαού.
» Προσπάθησα να τους συνετίσω και, λαμβάνοντας υπόψη τη θέση του Λαφαζάνη υπέρ του Grexit, να εξηγήσω ποιες ήταν οι πραγματικές μας πολιτικές εναλλακτικές: Αν θέλαμε να παραμείνουμε στην Ευρωζώνη, τους είπα, τότε δεν θα μπορούσαμε σε καμία περίπτωση να δημεύσουμε τα λεφτά της ΕΚΤ. Αυτά τα 16 δισ. ήταν σαν να μην υπήρχαν. Αν, από την άλλη, θέλαμε το Grexit, τότε υπήρχε κάτι που θα μπορούσαμε να κάνουμε χωρίς να χαρακτηριστούμε κλέφτες: Θα μπορούσαμε να δημεύσουμε τα 16 δισ. ευρώ, να τα ξανασφραγίσουμε σαν νέες δραχμές, να τα τοποθετήσουμε στα ΑΤΜ ως τη μαγιά για νέο νόμισμα και τέλος να καλέσουμε τον Μάριο Ντράγκι να του εξηγήσουμε πως είμαστε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και να τον ρητήσουμε ποια ήταν η αξία παραγωγής των 16 δισ. χαρτονομισμάτων (μελάνι, χαρτί, μεταφορικά κόστη κτλ.) ώστε να τον αποζημιώσουμε.
»Βλέποντάς τους να επεξεργάζονται σιωπηλά αυτά που μόλις είχα πει, άδραξα την ευκαιρία να επαναλάβω την πάγια θέση μου ότι δεν έπρεπε να κάνουμε τίποτα από όλα αυτά, αλλά να ενεργοποιήσουμε το παράλληλο σύστημα πληρωμών που είχα προετοιμάσει. Αυτό θα επεξέτεινε τα χρηματοπιστωτικά μας περιθώρια μέσα στο ευρώ ακόμα, με στόχο πάντα τη βιώσιμη συμφωνία εντός του ευρώ. Και αν δεν προέκυπτε συμφωνία, θα μας εξαγόραζε χρόνο, ή με βάση το πιο ακραίο σενάριο του Grexit, θα γινόταν θεμέλιο ενός νέου, ψηφιακού, εθνικού νομίσματος.
»Φυσικά στον Λαφαζάνη άρεσε η ιδέα να χρησιμοποιηθούν τα 16 δισ. του Ντράγκη ως η βάση μιας νέας δραχμής και συμφώνησε, αν ακολουθούσαμε αυτό το σενάριο, ότι η ΕΚΤ θα έπρεπε να αποζημιωθεί για το κόστος παραγωγής των χαρτονομισμάτων. Καθώς όμως ο Αλέξης δεν διανοοούνταν το Grexit η ιδέα ήταν καθαρά ακαδημαϊκή (…)».
Και λίγο πιο κάτω ο κ. Βαρουφάκης υποστηρίζει ότι ήταν και ο ίδιος, μαζί με τον κ. Λαφαζάνη θύμα δαιμονοποίησης από την ομάδα του κ. Τσίπρα, κατηγορώντας τον μάλιστα ευθέως πως μαζί με τον κ. Φλαμπουράρη ήταν οι μόνοι που σκέφτηκαν σοβαρά την κλοπή των χαρτονομισμάτων της ΕΚΤ:
«Mήνες αργότερα, η “Καθημερινή” δημοσίευσε ως γεγονός κίβδηλο “ρεπορτάζ” σύμφωνα με το οποίο ο Λαφαζάνης σχεδίαζε να κάνει έφοδο στο Νομισματοκοπείο, να διαρρήξει τα θησαυροφυλάκια της Τράπεζας της ΕΛλάδος, να συλλάβει τον Στουρνάρα κτλ. Κάποια ρεπορτάζ που ακολούθησαν μάλιστα με παρουσίαζαν σαν μέλος εκείνης της συνωμοσίας! Ο Στόχος τους ήταν ξεκάθαρος: να δαιμονοποιήσουν όσους είχαν στηρίξει με ειλικρινή τρόπο το ΟΧΙ, ώστε ο ΑΛέξης να φαντάζει μέσω της σύγκρισης, ως ο λογικός, ο ενήλικος πολιτικός ανήρ που, την τελευταία στιγμή, είδει τον σωστό δρόμο κι έσωσε την Ελλάδα από τους απατεώνες και τους ερασιτέχνες στο κόμμα και στην κυβέρνησή του. Το γεγονός πως ο Αλέξης και ο Φλαμπουράρης ήταν εκείνοι που, προς στιγμήν, φλέρταραν με την ανόητη ιδέα της δήμευσης χαρτονομισμάτων που ανήκαν στην ΕΚΤ δεν είδε ποτέ το φως της δημοσιότητας».
Στο πέμπτο υπόγειο της ΤτΕ με μια ατσάλινη πόρτα 20 τόνων
Μια τρίτη εκδοχή περιέγραψαν στο best seller τους «Η τελευταία μπλόφα» οι δημοσιογράφοι Ελενα Βαρβιτσιώτη και Βικτωρία Δενδρινού. Στη σελ. 310 του βιβλίου, που περιγράφει τα γεγονότα το πρωί της 6ης Ιουλίου και στο περιθώριο του συμβουλίου πολιτικών αρχηγών, διαβάζουμε:
«Την ώρα που οι πολιτικοί αρχηγοί προσπαθούσαν να βρουν έναν τρόπο να κρατήσουν τη χώρα στο ευρώ, ο Παναγιώτης Λαφαζάνης είδε την κατάσταση ως την τέλεια ευκαιρία να προχωρήσει με την εκπλήρωση του πολυετούς πόθου του. “Η μόνη λύση είναι να φύγουμε από το ευρώ, αλλιώς θα κάνεις μια συμφωνία που είχε ήδη απορρίψει ο λαός” είπε στον Τσίπρα. Πριν μεταβείο Πρωθυπουργός στις Βρυξέλλες, σε μια τετ α τετ συνάντηση στο Μαξίμου, ο Λαφαζάνης τού είχε επαναλάβει το πλάνο του για επιστροφή στη δραχμή, αυτή τη φορά αναλυτικότερα. Εξήγησε στον Τσίπρα ότι υπήρχαν περίπου 20 δισ. ευρώ στα αποθεματικά της Τράπεζας της Ελλάδος, τα οποία πρότεινε να τα δανειστούν από την ΕΚΤ σε ευρωπαϊκά επιτόκια, με κυβερνητική απόφαση, εκδίδοντας Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου. Αυτά θα τα χρησιμοποιούσαν για την ομαλή μετάβαση στη δραχμή μέχρι κάποια άλλη εκτός ευρώ δύναμη, όπως η Ρωσία, το Ιράν ή η Κίνα, ακόμα και οι ΗΠΑ, όπως του ανέφερε, να στήριζε την Ελλάδα μέχρι να τυπωνόταν νέο νόμισμα –κάτι το οποίο θεωρούσε ότι θα χρειαζόταν μόλις μερικές εβδομάδες.
“Ρε συ Παναγιώτη, θα θεωρηθεί κλοπή”. Ο τελευταίος τού είπε ότι εφόσον θα είναι πράξη νομοθετικού περιεχομένου, θα πηγάζει από τη βούληση του ελληνικού λαού
» Ο Τσίπρας τον άκουσε και επανήλθε λίγο αργότερα με συγκεκριμένες ερωτήσεις. Κάθε ευρώ έχει έναν μοναδικό σειριακό αριθμό και η ΕΚΤ θα ακύρωνε τις συγκεκριμένες σειρές κατευθείαν, καθώς γνώριζε τι υπήρχε στις κεντρικές τράπεζες όλου του ευρωσυστήματος, είπε ο Τσίπρας στον Λαφαζάνη.“Ρε συ Παναγιώτη, θα θεωρηθεί κλοπή”. Ο τελευταίος τού είπε ότι εφόσον θα είναι πράξη νομοθετικού περιεχομένου, θα πηγάζει από τη βούληση του ελληνικού λαού. Επίσης τον διαβεβαίωσε ότι ακόμα και σε περίπτωση που η ΕΚΤ ακύρωνε τη συγκεκριμένη σειρά θα ήταν σχεδόν αδύνατον να μπορέσει να τα εντοπίσει εγκαίρως στο ευρωσύστημα και να τα ακυρώσει, καθώς κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε τεράστια αναταραχή. “Θα τα χρησιμοποιούσαμε μόνο για πληρωμές και εσωτερική κατανάλωση” τον διαβεβαίωσε…
» Παρά τον ενθουσιασμό του Λαφαζάνη, πέρα από το ότι μια τέτοια κίνηση θα έφερνε την Ελλάδα σε απόλυτη ρήξη με την ΕΚΤ και την ΕΕ, η κατάσχεση αυτών των αποθεματικών παρουσίαζε και κάποια πρακτικά εμπόδια. Τα χρήματα αυτά, εκτός του ότι δεν ανήκαν στο ελληνικό Δημόσιο αλλά στην ΕΚΤ και ήταν εκεί μόνο και μόνο για τις ανάγκες ανεφοδιασμού των ΑΤΜ των τραπεζών, φυλάσσονται στο πέμπτο υπόγειο της Τράπεζας της Ελλάδος στην οδό Ομήρου μαζί με τον χρυσό της χώρας. Για να φτάσει σε αυτά τα αποθέματα κανείς, θα έπρεπε να βρει έναν τρόπο να διαπεράσει την ατσάλινη πόρτα ασφαλείας, που ζύγισε 20 τόνους.
» Ο Τσίπρας που σπάνια μπορούσε να πει ευθέως όχι στις προτάσεις των συνεργατών του και συνήθως απέφευγε τις συγκρούσεις λέγοντας αρχικά ναι αλλά χωρίς να επανέρχεται μετά στο θέμα, του είπε: “Δεν έχω άλλη επιλογή. Και να θέλουμε, δεν έχουμε κάνει καμία προετοιμασία». Πάλι ανέτοιμοι δηλαδή…