O Χανίγια το 2017, σε ομιλία του. Ηταν το δημόσιο πρόσωπο της Χαμάς | REUTERS/Mohammed Salem/File Photo/CreativeProtagon
Επικαιρότητα

Ποιος ήταν τελικά ο Ισμαήλ Χανίγια;

Ανώτατο πολιτικό στέλεχος της Χαμάς εδώ και δύο δεκαετίες και Νο 1 στο πολιτικό σκέλος της οργάνωσης τα τελευταία χρόνια. Διηύθυνε τις επιχειρήσεις από το Κατάρ, με κεντρικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις για εκεχειρία στη Γάζα. Τώρα είναι νεκρός...
Protagon Team

Ο Ισμαήλ Χανίγια, ο οποίος σύμφωνα με τη Χαμάς σκοτώθηκε ύστερα από ισραηλινή επιδρομή στο σπίτι του στην Τεχεράνη, ήταν ο ηγέτης του πολιτικού σκέλους της εξτρεμιστικής οργάνωσης της Παλαιστίνης, που ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας. Βρισκόταν στην ιρανική πρωτεύουσα για την ορκωμοσία του ιρανού προέδρου Μασούντ Πεζεσκιάν.

Ο Χανίγια ζούσε τα τελευταία χρόνια στην πρωτεύουσα του Κατάρ, Ντόχα. Ο ρόλος του, σύμφωνα με την Washington Post, ήταν να είναι το δημόσιο πρόσωπο της Χαμάς, να διαδίδει την πολιτική ρητορική της οργάνωσης και να συγκεντρώνει πόρους για τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεών της. Ο Χανίγια συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις που βρίσκονταν σε εξέλιξη με τη διαμεσολάβηση του Κατάρ και της Αιγύπτου, με στόχο την κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας.

Με τους πολιτικούς και στρατιωτικούς ηγέτες της Χαμάς να είναι διαχωρισμένοι –γεωγραφικά και οργανωτικά– δεν είναι σαφές σε ποιο βαθμό οι πολιτικοί ηγέτες όπως ο Χανίγια γνώριζαν για την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ.

Η Χαμάς ανέλαβε τον έλεγχο στη Γάζα το 2007, όταν έγιναν εκλογές για να καθοριστεί ποιος θα προεδρεύσει στον θύλακα. Το Ισραήλ είχε αποχωρήσει από τη Λωρίδα της Γάζας το 2005.

Το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών έχει ισχυριστεί ότι η προσωπική περιουσία του Χανίγια ανέρχεται σε δισεκατομμύρια δολάρια, αν και ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να τεκμηριώνουν κάτι τέτοιο, σύμφωνα με την Washington Post. Ο ίδιος βρισκόταν υπό οικονομικές κυρώσεις των ΗΠΑ από το 2018.

Το 2006, ο Χανίγια διετέλεσε για λίγο πρωθυπουργός μιας παλαιστινιακής κυβέρνησης ενότητας, η οποία διαλύθηκε μετά από μήνες έντασης και ένοπλης σύγκρουσης μεταξύ των παλαιστινιακών παρατάξεων, όπως γράφουν οι New York Times.

Το 2017, ορίστηκε επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Χαμάς, σε μια περίοδο που η οργάνωση προσπαθούσε να βελτιώσει τη δημόσια εικόνα της, καθώς διεκδικούσε επιρροή μεταξύ των Παλαιστινίων και διεθνώς.

Ο Χανίγια ηγήθηκε της Χαμάς από το Κατάρ και την Τουρκία τα τελευταία χρόνια.

Γεννήθηκε το 1962 στον προσφυγικό καταυλισμό Σάτι, βόρεια της πόλης της Γάζας, από παλαιστίνιους γονείς οι οποίοι το 1948 είχαν εκτοπιστεί από το σπίτι τους στο σημερινό Ισραήλ, στο Ασκελον. Φοίτησε σε σχολεία που διαχειρίζεται η υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους, η UNRWA, και σπούδασε αραβική λογοτεχνία στο Ισλαμικό Πανεπιστήμιο της Γάζας.

Συνελήφθη από τον ισραηλινό στρατό και εξέτισε αρκετές ποινές σε ισραηλινές φυλακές τις δεκαετίες του 1980 και 1990.

Ο Χανίγια το 2002, με τον ιδρυτή της Χαμάς σεΐχη Αχμέντ Γιασίν (REUTERS/Suhaib Salem/File Photo)

Η άνοδός του στην εξουσία στη Γάζα υποβοηθήθηκε από τον μέντορά του, τον πνευματικό ηγέτη και ιδρυτή της Χαμάς, Σεΐχη Γιασίν, τον οποίο υπηρέτησε ως προσωπικός γραμματέας. Οι δύο τους αποτέλεσαν στόχους απόπειρας δολοφονίας από το Ισραήλ το 2003. Τον επόμενο χρόνο, ο Γιασίν σκοτώθηκε από τον ισραηλινό στρατό.

«Δεν χρειάζεται να κλαίτε», είπε τότε ο Χανίγια στο πλήθος που είχε συγκεντρωθεί έξω από το νοσοκομείο Σίφα στην πόλη της Γάζας. «Πρέπει να είστε ακλόνητοι και έτοιμοι για εκδίκηση».

Τον περασμένο Μάιο, ο εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου ζήτησε ένταλμα σύλληψης για τον Χανίγια. Ο εισαγγελέας κατηγόρησε τον ίδιο και άλλους ηγέτες της Χαμάς για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας  που σχετίζονταν με την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων «εξοντώσεων, δολοφονιών, ομήρων, βιασμών και σεξουαλικών επιθέσεων».

Τον Ιούνιο, η Χαμάς είπε ότι η αδελφή του Χανίγια και η οικογένειά της σκοτώθηκαν σε επίθεση του ισραηλινού στρατού στο σπίτι της οικογένειας στη Γάζα, κάτι που ο στρατός δεν επιβεβαίωσε. Τον Απρίλιο, τρεις από τους 13 γιους του Χανίγια σκοτώθηκαν από τις ισραηλινές δυνάμεις σε άλλη στρατιωτική επιχείρηση στη Γάζα.

«Δεν θα υποχωρήσουμε, ανεξάρτητα από τις θυσίες», είπε ο Χανίγια τότε, σημειώνοντας ότι είχε ήδη χάσει δεκάδες μέλη της οικογένειάς του στον πόλεμο.