Το ματς Σαχτάρ – Μέταλιστ (0-0), στο άδειο Ολυμπιακό Στάδιο του Κιέβου, δεν προσέφερε γκολ και θέαμα. Ούτε θα χάριζε στον νικητή κάποιον τίτλο. Αλλά ήταν ιστορικό. Η μπάλα κύλησε ξανά στην Ουκρανία, για πρώτη φορά μετά τη ρωσική εισβολή στη χώρα που εδώ και έξι μήνες βιώνει τη φρίκη του πολέμου.
Ηταν και συγκινητικό. Ιδίως τη στιγμή που, στην έναρξη της αναμέτρησης, κλήθηκε να δώσει την πρώτη πάσα ο Γιάροσλαβ Γκόλικ, ένας νεαρός στρατιώτης που πολέμησε στο Αζοβσταλ και τραυματίστηκε από εχθρικά πυρά, όπως μαρτυρούσε και η δυσκολία του στο περπάτημα.
Οι ποδοσφαιριστές των δυο ομάδων -ανάμεσά τους και ο Λούκας Τέιλορ, τον οποίο ο ΠΑΟΚ δάνεισε στη Σαχτάρ- εισήλθαν στον αγωνιστικό χώρο με ουκρανικές σημαίες στην πλάτη, και με δυο τεράστια πανό. Το ένα έγραφε «Για την Ουκρανία! Η ζωή θα νικήσει!». Το άλλο, «Η νέα σεζόν της UPL (Πρέμιερ Λιγκ της Ουκρανίας) άρχισε!».
Ναι, αυτό το παιχνίδι δεν ήταν φιλικό. Σηματοδότησε την επανέναρξη της αθλητικής δραστηριότητας στη χώρα, και οι αντίπαλοι στην πρεμιέρα της ποδοσφαιρικής σεζόν 2022-2023 δεν επελέγησαν τυχαία. Η Σαχτάρ προέρχεται από το Ντονέτσκ, που τον περασμένο Ιούνιο αυτοανακηρύχθηκε Λαϊκή Δημοκρατία. Και η Μέταλιστ 1925 από το Χάρκοβο, άλλη μια «γκρίζα» περιοχή κοντά στη Ρωσία. Η Σαχτάρ είναι εξόριστη από το 2014 – ένας σύλλογος πρόσφυγας στην ίδια του τη χώρα. Οταν δυο ισχυρότατες εκρήξεις κατέστρεψαν το γήπεδό του («Ντονμπάς Αρίνα»), μετέφερε την έδρα του στο Λβιβ, στην άλλη άκρη της Ουκρανίας. Υστερα στο Χάρκοβο και, από το 2020, στο Κίεβο. Τους εντός έδρας αγώνες της στους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ θα τους δώσει στη γειτονική Πολωνία.
Ούτε η ημερομηνία της πρεμιέρας ήταν τυχαία. Οι Ουκρανοί γιόρταζαν, χθες, 23 Αυγούστου, τη σημαία τους. Και σήμερα, που η 1η αγωνιστική συνεχίζεται, την ανεξαρτησία τους από την πρώην Σοβιετική Ενωση (1991). Την ίδια χρονιά συστάθηκε και το ποδοσφαιρικό τους πρωτάθλημα, το οποίο πολύ σύντομα έγινε πόλος έλξης για μεγάλης αξίας παίκτες από όλο τον Κόσμο. Αυτό, βεβαίως, δεν ισχύει πια. Με τις ευλογίες της FIFA, σχεδόν όλοι οι ξένοι έλυσαν τα συμβόλαιά τους και έφυγαν από τη χώρα. Από τους 22 που παρατάχθηκαν στη σέντρα του αγώνα Σαχτάρ – Μέταλιστ, 20 ήταν Ουκρανοί. Αλλά και αρκετοί ντόπιοι δεν θα εμφανιστούν εφέτος με τις ομάδες τους. Πήραν τα όπλα τους και πήγαν να πολεμήσουν τους εισβολείς.
«Ολοι θέλουμε να παίξουμε, το ποδόσφαιρο το αγαπάμε, είναι η ζωή μας», εξομολογήθηκε στον Guardian ένας παίκτης κορυφαίας ουκρανικής ομάδας. «Ωστόσο, όταν ο ενθουσιασμός υποχωρεί και επικρατεί η λογική, συνειδητοποιείς τον κίνδυνο. Κανείς δεν μπορεί να σου εγγυηθεί ότι δεν θα πάθεις κακό». Το πρωτόκολλο ασφαλείας, που συνοδεύει την προκήρυξη του νέου πρωταθλήματος, είναι τρομακτικό. Σε περίπτωση που ηχήσουν οι σειρήνες αεροπορικής επιδρομής, οι ποδοσφαιριστές, οι προπονητές, οι διαιτητές και όλοι οι παράγοντες του αγώνα πρέπει να τρέξουν στα καταφύγια, τα οποία έχουν κατασκευαστεί σε απόσταση, περίπου, 500 μέτρων από κάθε γήπεδο. Στο ερώτημα, αν το παιχνίδι θα συνεχιστεί μετά τη λήξη του συναγερμού, ή όχι, την απάντηση θα δίνει ο διαιτητής, αναλόγως με το αν ο βομβαρδισμός πραγματοποιήθηκε, αλλά και τη διάρκεια της διακοπής. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, ήταν αδύνατο να επιτραπεί η παρουσία θεατών στις εξέδρες.
Το ρίσκο δεν είναι ευκαταφρόνητο, όμως όλα αυτά δεν γίνονται, απλώς, για να παιχτεί ποδόσφαιρο. Γίνονται για όσα το ποδόσφαιρο μπορεί να σημαίνει για τα 45 εκατομμύρια των Ουκρανών: αντίσταση, αίσθηση κανονικότητας, ανύψωση του ηθικού, αισιοδοξία για το μέλλον. «Θέλουμε να δείξουμε σε όλο τον κόσμο τη θέλησή μας να νικήσουμε», εξήγησε σε τηλεφωνική του συνέντευξη στο Associated Press ο αρχηγός της Σαχτάρ, Τάρας Στεπανένκο. Την απόφαση την έλαβε ο ίδιος ο Πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, όπως αποκάλυψε τον περασμένο Ιούνιο, επίσης στο AP, ο επικεφαλής της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας της χώρας, Αντρέι Παβέλκο, ανακοινώνοντας την επιστροφή των ομάδων στα γήπεδα. Νωρίτερα, τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, ο Παβέλκο είχε περιοδεύσει σε ολόκληρη την Ουκρανία, για να πείσει τους προέδρους των συλλόγων να μην αφήσουν τις ομάδες τους να διαλυθούν.
Το προηγούμενο πρωτάθλημα (2020-2021) είχε διακοπεί τον περασμένο Δεκέμβριο, για το συνηθισμένο χειμερινό του διάλειμμα, και επρόκειτο να επαναρχίσει στις 25 Φεβρουαρίου. Μια μέρα πριν, στις 24, ξέσπασε ο πόλεμος. Δεν απονεμήθηκε ο τίτλος του πρωταθλητή (στην κορυφή βρισκόταν η Σαχτάρ Ντονέτσκ με 47 βαθμούς, δυο περισσότερους από την Ντινάμο Κιέβου), όμως η ομοσπονδία μοίρασε τα «εισιτήρια» για τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις σύμφωνα με την κατάταξη των ομάδων τη στιγμή της διακοπής.
Ολα τα ματς της νέας σεζόν θα διεξαχθούν στο Κίεβο και σε πόλεις της δυτικής Ουκρανίας (Λβιβ, Τερνοπόλ). Θα λάβουν μέρος 16 ομάδες, όπως και πέρυσι, όμως δεν βρίσκονται ανάμεσά τους η Μαριούπολη και η Ντέσνα Τσερνίχιβ, που δεν κατάφεραν να επιβιώσουν. Οι αγώνες θα μεταδίδονται και στο εξωτερικό, τηλεοπτικά και στο YouTube, από το
ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο Setanta, που συμφώνησε να καταβάλει για τα σχετικά δικαιώματα περί τα 15 εκατ. ευρώ για τρία χρόνια. Η επανεκκίνηση των πρωταθλημάτων αφορά και τις δυο χαμηλότερες επαγγελματικές κατηγορίες, αλλά και την Α’ των Γυναικών.
Στο χθεσινό ματς στο Ολυμπιακό Στάδιο του Κιέβου έδωσαν το «παρών» και δυο μεγάλες αθλητικές μορφές της Ουκρανίας, που πέρασαν και από την Ελλάδα: ο Ολεγκ Μπλαχίν και ο Ολεγκ Προτάσοφ. «Ζούσαμε για τη σημερινή στιγμή. Αυτοί οι άνθρωποι αξίζουν να είναι χαρούμενοι. Δεν είναι οι κακοί, δεν είναι ζηλιάρηδες, δεν θέλουν κάτι που δεν τους ανήκει. Απλά μάχονται για τους εαυτούς τους, τα παιδιά τους, τη γη τους», τόνισε μετά τον αγώνα, δακρυσμένος, ο αθλητικός διευθυντής της Σαχτάρ, Ντάριο Σρνα.
Πρωτάθλημα σε καιρό πολέμου. Αν όχι μοναδικό, σπάνιο στην παγκόσμια Ιστορία. «Ποδόσφαιρο στο όνομα της ειρήνης», όπως σχολίασε περήφανος γι’ αυτήν την πρωτοβουλία ο Αντρέι Παβέλκο.