Το Brexit δεν έγινε για να διαλύσει την Ευρώπη, αλλά για να χτίσει μια πιο ισχυρή, ανεξάρτητη Μεγάλη Βρετανία, τόνισε η βρετανή πρωθυπουργός, ξεδιπλώνοντας σε ομιλία της την Τρίτη τους σχεδιασμούς της κυβέρνησής της για την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Πρόκειται για μια λυπηρή διαδικασία, όπως χαρακτήρισε την ιστορική ομιλία της Τερέζα Μέι ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ. Ο αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, ανέφερε ότι «έφεραν λίγη περισσότερη σαφήνεια στα σχέδια του Λονδίνου για την αποχώρηση από την ΕΕ», όπως θα διαβάσετε παρακάτω στο κείμενο.
Μετά από περίπου επτά μήνες κατά τους οποίους η κυβέρνηση της Βρετανίας σχεδίαζε επί χάρτου και αναζητούσε στρατηγική, η Μέι έδειξε στην πολυαναμενόμενη, μείζονα ομιλία της ότι το Λονδίνο θέλει ένα «σκληρό Brexit».
Καμία (νομική) επαφή με την ΕΕ με την μορφή δεσμεύσεων, με άλλα λόγια. Αλλά, πάντως, ένα διαζύγιο -κατά το δυνατόν- με αγάπη και χωρίς άσχημα αισθήματα, αν είναι εφικτό.
Η όποια συμφωνία, δεσμεύτηκε τέλος η Μέι, θα επικυρωθεί από το Κοινοβούλιο και τη Βουλή των Λόρδων.
Ψηφίζοντας «με τα μάτια ανοιχτά»
Οι Βρετανοί ψήφισαν για την αλλαγή πριν από έξι μήνες, είπε ανοίγοντας την ομιλία της, «για να διαμορφώσουν ένα πιο λαμπρό μέλλον για τη χώρα». Ψήφισαν «με τα μάτια ανοιχτά», γνωρίζοντας τι επιπτώσεις θα έχει η ψήφος τους, είπε, επιλέγοντας να προσπεράσει το οριακό αποτέλεσμα (52%-48%) και τις διαμαρτυρίες.
Η πρωθυπουργός, σύμφωνα με τις διαρροές εδώ και κάποιες ημέρες, επέμενε στην ενότητα του λαού για τη διαχείριση αυτής της μεγάλης απόφασης. Η Μέι τόνισε εξάλλου ότι η χώρα θα εξακολουθήσει να είναι ένα ενωμένο βασίλειο, σπεύδοντας από την αρχή σχεδόν της ομιλίας να κλείσει ένα μέτωπο που το Brexit απειλεί να ανοίξει διάπλατο με δεδομένη την επιθυμία της Σκωτίας να κρατήσει τη στενότερη δυνατή επαφή με την ΕΕ
Τώρα, πλέον, «είναι δουλειά της κυβέρνησης να φέρει σε πέρας αυτό το έργο». Αλλά επίσης, «να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να ρωτήσουμε “τι Βρετανία θέλουμε”». Η απάντηση που δίνει η ίδια είναι «μια πιο δυνατή, δίκαιη, ενωμένη Βρετανία, μια πραγματικά Παγκόσμια Βρετανία».
Ο «άβολος εταίρος»
Η πρωθυπουργός επιθυμεί μιαν ενωμένη και επιτυχημένη Ευρώπη, απορρίπτοντας εμμέσως, όπως σημειώνει ο Guardian, την μάλλον χαλαρή αντιμετώπιση της προοπτικής εξόδου και άλλων χωρών από την ΕΕ όπως τη διατύπωσε σε συνέντευξή του ο Ντόναλντ Τραμπ.
Παραδέχτηκε ότι η Βρετανία ήταν ένας ιδιαίτερος εταίρος στην Ενωση, που αισθανόταν άβολα («awkward», όπως είπε), θα παραμείνει όμως και μετά την αποχώρησή της ένας αξιόπιστος εμπορικός εταίρος.
Σε κάθε περίπτωση όμως, η Βρετανία δεν θέλει «μερική συμμετοχή στην ΕΕ, ο,τιδήποτε θα μας άφηνε μισούς μέσα και μισούς έξω». Η χώρα της θα σταματήσει να δεσμεύεται από το Ευρωπαϊκό Δίκαιο, εξήγησε η πρωθυπουργός. Αυτή η απαγκίστρωση από το ευρωπαϊκό δίκαιο, αλλά και ο έλεγχος της μετανάστευσης ήταν ένας από τους βασικούς άξονες της επιχειρηματολογίας και των υποστηρικτών του Leave, αλλά και της κυβέρνησης, όπως τους είχε διατυπώσει από το περασμένο φθινόπωρο.
Πρόκειται για στόχους που είναι εκ των πραγμάτων ασύμβατοι με τη συμμετοχή στην Κοινή Αγορά. Ως εκ τούτου, η Βρετανία θα επιδιώξει να καταλήξει σε εμπορική συμφωνία με την ΕΕ, με τη Βρετανία -βεβαίως- έξω από την Κοινή Αγορά. «Η πλήρης συμμετοχή στην τελωνειακή ένωση (της ΕΕ) μας εμποδίζει από το να διαπραγματευτούμε τις δικές μας εμπορικές συμφωνίες», υπογράμμισε.
Ως τότε θα πρέπει να υπάρξει μια μεταβατική συμφωνία, τα τμήματα της οποίας θα έχουν ποικίλη διάρκεια, ανάλογα με τις ανάγκες. Κανένας όμως, υπογράμμισε δεν θέλει να υπάρχει γκρεμός, εννοώντας καταστάσεις που προκύπτουν ξαφνικά, ενώ εξέφρασε και την αντίθεσή της σε μια «ατέρμονη μετάβαση» έξω από την Ενωση.
Απομένει στην πράξη να φανεί πώς θα διατυπωθεί (αλλά και πού θα καταλήξει) η διαπραγμάτευση με την ΕΕ
Αναφερόμενη εξάλλου στις καθοδηγητικές αρχές της διαπραγμάτευσης, είπε καταρχάς ότι θα επιδιώξει να υπάρχει «όσο το δυνατόν περισσότερη σιγουριά».
Προτεραιότητες
Αναλυτικότερα, οι δώδεκα στόχοι έχουν ως εξής:
- Σιγουριά «όπου μπορούμε»
- Όχι πλέον νόμοι από τις Βρυξέλλες, αλλά από το Ουέστμινστερ
- Μία πιο δυνατή Βρετανία σημαίνει και ενίσχυση της ένωση ανάμεσα στα τέσσερα έθνη των Ηνωμένου Βασιλείου
- Διατήρηση της ειδικής συμφωνίας με την Ιρλανδία
- Brexit σημαίνει έλεγχος του αριθμού των ανθρώπων που έρχονται στη Βρετανία από την ΕΕ
- Διασφάλιση των δικαιωμάτων των πολιτών της ΕΕ που ζουν στη Βρετανία και των Βρετανών στην ΕΕ
- Η κυβέρνηση θα προστατεύσει και θα επεκτείνει τα δικαιώματα των εργαζομένων που απορρέουν από την ευρωπαϊκή νομοθεσία
- «Τολμηρή και φιλόδοξη» συμφωνία ελευθέρου εμπορίου με την ΕΕ
- Είναι η ώρα η Βρετανία να ξαναβγεί στον κόσμο και να ανακαλύψει εκ νέου τον ρόλο της
- «Καλωσορίζουμε» τη συμφωνία για συνεργασία στην επιστήμη και την έρευνα
- Συνεργασία με τους ευρωπαίους εταίρους στη διεθνή και αμυντική πολιτική, ακόμα και μετά την έξοδο
- Υλοποίηση κατά φάσεις γιατί αυτό θα είναι προς το συμφέρον όλων των πλευρών
Γερμανία: «Επιτέλους, σαφήνεια»
Από την πλευρά της η Γερμανία, δια του υπουργού Εξωτερικών Φρανκ-Βάλτερ Στάινμαγερ, δηλώνει ότι η Βρετανία «έφερε επιτέλους λίγη σαφήνεια» αναφορικά με το Brexit, μετά την ομιλία της Μέι
«Χαιρετίζουμε το γεγονός ότι η βρετανίδα πρωθυπουργός σκιαγράφησε σήμερα το όραμα της κυβέρνησής της για την έξοδο (από την ΕΕ) και έφερε επιτέλους λίγη σαφήνεια αναφορικά με τα βρετανικά σχέδια», δήλωσε ο Στάινμάγερ σε ανακοίνωσή του, στην οποία καλεί επίσης να υπάρξουν «όσο το δυνατόν πιο καλές, στενές σχέσεις» αφού επισημοποιηθεί το Brexit.
Η Μέι «υπογράμμισε πως η Βρετανία επιδιώκει μια θετική και εποικοδομητική σύμπραξη, φιλία με μια ισχυρή Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό είναι καλό», ανέφερε επίσης ο Στάινμαϊερ στην ανακοίνωσή του.
Σε μια πρώτη αντίδραση των αμεσότερα ενδιαφερομένων, των αγορών, η στερλίνα ενισχύθηκε κατακόρυφα.
Ενώ από τις 24 Ιουνίου, την επομένη του δημοψηφίσματος, το βρετανικό νόμισμα πήρε την κατηφόρα και έκτοτε διολισθαίνει όλο και πιο χαμηλά, χρειάστηκε μόνο μία ομιλία για να κερδίζει -έστω και λίγο- από το χαμένο έδαφος. Μέσα σε ελάχιστα λεπτά, όσο η πρωθυπουργός εξηγούσε ότι η χώρα θα βγει από την Κοινή Αγορά, κέρδισε πάνω από 2% και βρέθηκε περίπου στα 1.22 δολάρια. Μικρότερα ήταν τα κέρδη της έναντι του ευρώ, αλλά διαμορφώθηκε περίπου στα 1,14 ευρώ.
Αντιδράσεις για μια βρετανική ομιλία
«Λυπηρή διαδικασία, σουρεαλιστικές εποχές, αλλά τουλάχιστον πιο ρεαλιστική ανακοίνωση για το Brexit» χαρακτήρισε την Τρίτη την ιστορική ομιλία της βρετανίδας πρωθυπουργού Τερέζα Μέι ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ.
Με μήνυμά του στο Twitter, ο πολωνός πολιτικός σημείωσε πως ήταν «τουλάχιστον πιο ρεαλιστική», επισημαίνοντας ότι τα υπόλοιπα 27 μέλη της ΕΕ παραμένουν ενωμένα και έτοιμα να διαπραγματευτούν.
Σημειώνεται ότι ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα επιβλέψει τις δύσκολες διαπραγματεύσεις της εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ εκ μέρους των υπολοίπων χωρών-μελών. «Οι 27 της ΕΕ ενωμένοι και έτοιμοι να διαπραγματευτούν μετά το άρθρο 50», συμπλήρωσε, αναφερόμενος στις διαπραγματεύσεις που θα ξεκινήσουν αφού η Μέι προσφύγει επισήμως στο συγκεκριμένο άρθρο της Συνθήκης της Λισαβόνας για να ξεκινήσει η διαδικασία της αποχώρησης.
Ο αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, χαιρέτισε τις ανακοινώσεις που έκανε η πρωθυπουργός της Βρετανίας, λέγοντας ότι έφεραν λίγη περισσότερη σαφήνεια στα σχέδια του Λονδίνου για την αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ενωση. «Είναι καλό που υπάρχει, επιτέλους, τώρα λίγη περισσότερη σαφήνεια για την κατεύθυνση που ακολουθεί η Βρετανία» ανέφερε ο Γκάμπριελ σε μηνύματα που έστειλε σε δημοσιογράφους. «Είναι επίσης σαφές ότι δεν θα υπάρξει κάποια επιλεκτική εφαρμογή (σ.σ. του Brexit). Οποιος επιθυμεί την πρόσβαση στην κοινή αγορά θα πρέπει επίσης να είναι μέλος της πολιτικής ένωσης», υπογράμμισε. Ο Γκάμπριελ υπενθύμισε ότι οι διαπραγματεύσεις με τη βρετανική κυβέρνηση δεν θα ξεκινήσουν μέχρι να υποβάλει η Βρετανία το επίσημο αίτημα αποχώρησής της από την ΕΕ.