Οι προσπάθειες της Κίνας να γεφυρώσει το χάσμα που χωρίζει το Πολεμικό Ναυτικό της με εκείνο των ΗΠΑ υπέστησαν σοβαρό πλήγμα μετά τη βύθιση του καινούργιου υπερσύγχρονου πυρηνικού υποβρυχίου της, ενώ βρισκόταν σε προβλήτα ναυπηγείου.
Το περιστατικό συνέβη τον Μάιο ή τον Ιούνιο στο ναυπηγείο Γουτσάνγκ, κοντά στη Γουχάν, και ήρθε στο φως χάρη σε δορυφορικές εικόνες και στις παρατηρήσεις Αμερικανών, παρά τις προσπάθειες των κινεζικών αρχών να το κρύψουν.
Αμερικανός αξιωματούχος του Πενταγώνου δήλωσε στο Reuters ότι το σκάφος κλάσης Zhou –το πρώτο ενός νέου τύπου κινεζικών υποβρυχίων και χαρακτηριστικό για την πρύμνη του σε σχήμα Χ, που το κάνει πιο ευέλικτο– πιστεύεται ότι βυθίστηκε ενώ βρισκόταν σε μια προβλήτα.
Δεν είναι γνωστό αν υπήρξαν θύματα ή αν το υποβρύχιο ήταν φορτωμένο με πυρηνικά καύσιμα, αν και οι ειδικοί το θεωρούν πιθανό, σύμφωνα με την Wall Street Journal, η οποία γνωστοποίησε πρώτη το περιστατικό.
Οι Κινέζοι κατάφεραν να ανελκύσουν το υποβρύχιο, αλλά οι ειδικοί τονίζουν ότι θα χρειαστεί σημαντικές επισκευές, πολλά χρήματα και πολλούς μήνες πριν να είναι έτοιμο να ταξιδέψει.
Αμερικανοί αξιωματούχοι σημειώνουν ότι δεν έχουν καμία ένδειξη ότι οι κινεζικές αρχές έχουν ελέγξει το νερό ή το κοντινό περιβάλλον για ραδιενέργεια.
Ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (PLA), όπως είναι η επίσημη ονομασία των κινεζικών ενόπλων δυνάμεων, δεν έχει αναφέρει τίποτα για το γεγονός.
Η αμερικανική εφημερίδα ανέφερε ότι η πρώτη ένδειξη ότι κάτι ασυνήθιστο είχε συμβεί, ήρθε το καλοκαίρι, όταν ο Τόμας Σούγκαρτ, ανώτερος συνεργάτης του Κέντρου για μια Νέα Αμερικανική Ασφάλεια και πρώην αξιωματικός υποβρυχίων των ΗΠΑ, σημείωσε την ασυνήθιστη δραστηριότητα των πλωτών γερανών –που είχε δει σε δορυφορικές εικόνες– στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ο Σούγκαρτ υπέθεσε ότι μπορεί να έγινε κάποιο ατύχημα στο οποίο εμπλεκόταν υποβρύχιο, αλλά δεν γνώριζε ότι ήταν πυρηνικό. «Μπορείτε να φανταστείτε ένα αμερικανικό πυρηνικό υποβρύχιο να βυθίζεται στο Σαν Ντιέγκο και η αμερικανική κυβέρνηση να το αποσιωπά και να μην το λέει σε κανέναν;» είπε ο Σούγκαρτ.
Αξιωματούχος του Πενταγώνου δήλωσε στο Reuters ότι το περιστατικό και το τείχος σιωπής που το καλύπτει εγείρουν σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την ικανότητα και τη λογοδοσία του κινεζικού στρατού.
«Εκτός από τα προφανή ερωτήματα σχετικά με τα πρότυπα εκπαίδευσης και την ποιότητα του εξοπλισμού, το περιστατικό εγείρει βαθύτερα ερωτήματα σχετικά με την εσωτερική λογοδοσία των ενόπλων δυνάμεων και την εποπτεία της αμυντικής βιομηχανίας της Κίνας, η οποία εδώ και καιρό μαστίζεται από διαφθορά» είπε. «Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το κινεζικό Ναυτικό θα προσπαθούσε να το αποκρύψει».
Εκπρόσωπος της κινεζικής πρεσβείας στην Ουάσινγκτον αρνήθηκε να σχολιάσει. «Δεν είμαστε εξοικειωμένοι με την κατάσταση που αναφέρατε και επί του παρόντος δεν έχουμε καμία πληροφορία να σας δώσουμε» δήλωσε στο Reuters.
Από το 2022, η Κίνα διέθετε έξι πυρηνοκίνητα υποβρύχια βαλλιστικών πυραύλων, έξι πυρηνοκίνητα επιθετικά υποβρύχια και 48 πετρελαιοκίνητα επιθετικά υποβρύχια, σύμφωνα με έκθεση του Πενταγώνου για τον κινεζικό στρατό. Αυτή η δύναμη υποβρυχίων αναμένεται να αυξηθεί σε 65 μέχρι το 2025 και σε 80 μέχρι το 2035.
Η έκθεση του Πενταγώνου ανέφερε ότι ο στόχος της ανάπτυξης των νέων υποβρυχίων, μαζί με τα πλοία επιφανείας και τα πολεμικά αεροσκάφη, είναι να αντιμετωπιστούν οι κινήσεις των ΗΠΑ προς βοήθεια της Ταϊβάν, σε περίπτωση που της επιτεθεί η Κίνα, και να εδραιωθεί η θαλάσσια υπεροχή σε μια σειρά νησιών που εκτείνονται από το ιαπωνικό αρχιπέλαγος έως τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
«Η βύθιση ενός νέου πυρηνικού υποβρυχίου που κατασκευάστηκε σε ένα νέο ναυπηγείο θα επιβραδύνει τα σχέδια της Κίνας να αυξήσει τον στόλο των πυρηνικών υποβρυχίων της» δήλωσε στην WSJ ο Μπρεντ Σάντλερ, ανώτερος ερευνητής στη δεξαμενή σκέψης του Heritage Foundation.