«Η λέξεις “κακοποίηση” και “παρενόχληση” δεν υπάρχουν στο προσωπικό μου λεξιλόγιο».
Αυτό ξεκαθαρίζει ρητά και κατηγορηματικά ο ισπανός τενόρος Πλάθιντο Ντομίνγκο, στην πρώτη του μεγάλη συνέντευξη στην ιταλική εφημερίδα Repubblica, μετά τον κυκεώνα κατηγοριών οι οποίες του αποδόθηκαν ακριβώς ένα χρόνο πριν, τον Αύγουστο του 2019.
Κατηγορίες για σεξουαλική παρενόχληση εννέα γυναικών, συναδέλφων του, σε βάθος τριών δεκαετιών, όπως αποκάλυπτε το σχετικό ρεπορτάζ του Associated Press.
Αλλά και κατηγορίες ότι σε κάποιες περιπτώσεις, «χαντάκωσε» τις προοπτικές λαμπρής καριέρας κάποιων νεαρών γυναικών, οι οποίες δεν ενέδωσαν στις σεξουαλικές ή ερωτικές «πιέσεις» του και, έκτοτε, όπως ισχυρίζονται οι ίδιες, βρέθηκαν… στα μαύρα κατάστιχα της όπερας.
Σύμφωνα με πηγές που επικαλέστηκε το Associated Press, δικηγόροι μίλησαν με συνολικά 55 ανθρώπους (άνδρες και γυναίκες, στενούς ή μακρινούς συνεργάτες του τενόρου), από τον Σεπτέμβριο έως τον Δεκέμβριο του 2018, σχετικά με την συμπεριφορά του 79χρονου Ισπανού τενόρου και διευθυντή της Οπερας του Λος Αντζελες.
Πέρα από τους 27 που ανέφεραν ότι υπέστησαν ή ήταν μάρτυρες «σεξουαλικά υπαινικτικής συμπεριφοράς» από πλευράς του Ντομίνγκο, άλλοι 12 είπαν ότι «γνώριζαν τη φήμη του τενόρου» και ότι η συμπεριφορά του αυτή, ως αρσενικού «αρπακτικού», ήταν «κοινό μυστικό παντού».
Η έρευνα διαπίστωσε ότι οι ισχυρισμοί αυτοί περιελάμβαναν αυθαίρετη σωματική επαφή, από φιλιά στο στόμα μέχρι θωπεία, τηλεφωνήματα μέσα στη νύχτα, στα οποία ο Ντομίνγκο ζητούσε από γυναίκες να πάνε στο σπίτι του, όπως και προσκλήσεις σε γυναίκες να βγουν μαζί του, με τέτοια επιμονή, που κάποιες ένιωσαν ότι τις κυνηγούσε.
Ο τενόρος προσπάθησε επίσης να πιέσει τις γυναίκες να ενδώσουν σε σεξουαλικές σχέσεις μαζί του, προκειμένου να αποκτήσουν μια «εξαιρετική θέση εργασίας σε κάποιο χώρο σχετικό με τη Λυρική», σύμφωνα με το Associated Press.
Οι πρώτες καταγγελίες χρονολογούνται στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και μεταξύ των «θυμάτων» του περιλαμβάνονται 8 τραγουδίστριες και μία χορεύτρια.
Αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση του ρεπορτάζ του ΑΡ, άρχισε το ντόμινο των αντιδράσεων: Τον Σεπτέμβριο, τα μέλη της ορχήστρας και της χορωδίας της Μητροπολιτικής Οπερας, σε συνάντηση που είχαν με τον γενικό διευθυντή του οργανισμού, Πίτερ Γκελμπ, εξέφρασαν τις ανησυχίες τους σχετικά με το αν και κατά πόσο η παρουσία του Ντομίνγκο εκθέτει την Οπερα.
Τρεις μέρες μετά, ο τενόρος, με ανακοίνωσή του στην εφημερίδα The New York Times, έκανε γνωστή την αποχώρησή του από τις παραστάσεις του «Μάκβεθ» του Τζουζέπε Βέρντι, που θα ξεκινούσε τον Οκτώβριο του 2019.
«Εκανα το ντεμπούτο μου στη Μητροπολιτική Οπερα σε ηλικία 27 ετών και έχω τραγουδήσει σε αυτό το θαυμάσιο θέατρο επί 51 συναπτά, ένδοξα χρόνια. Διαφωνώ έντονα με τους πρόσφατους ισχυρισμούς που διατυπώθηκαν εις βάρος μου και ανησυχώ για τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι καταδικάζονται χωρίς να προηγηθεί η απαραίτητη διαδικασία. Πιστεύω ότι η εμφάνισή μου στην παραγωγή του Μάκβεθ θα αποτελούσε τροχοπέδη στη σκληρή δουλειά των συναδέλφων μου, τόσο πάνω στη σκηνή όσο και εκτός αυτής. Ως εκ τούτου, ζήτησα να αποσυρθώ και ευχαριστώ την ηγεσία της Met για την άμεση ανταπόκριση στο αίτημά μου», ήταν η ανακοίνωσή του, ενώ ταυτόχρονα έσπευσε να ξεκαθαρίσει το εξής.
«Ποτέ δεν προέβην σε αντίποινα, δεν κατέστρεψα την καριέρα οποιουδήποτε. Ποτέ δεν υποσχέθηκα ότι θα δώσω κάποιον ρόλο σε αντάλλαγμα για κάποια χάρη».
Οι μήνες πέρασαν και φτάσαμε στις 25 Φεβρουαρίου του 2020, όταν ο Ντομίνγκο παραδέχτηκε, για πρώτη φορά, εμμέσως πλην σαφώς, ότι όντως κάποιες από τις κατηγορίες αυτές… ευσταθούσαν, έστω και στο ελάχιστο.
Στην ανακοίνωσή του, η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα στην Ισπανία από το πρακτορείο Europa Press, ο Ντομίνγκο βεβαιώνει ότι κάθισε και σκέφτηκε τους τελευταίους μήνες τις κατηγορίες εναντίον του και σημειώνει ότι καταλαβαίνει τώρα πως «ορισμένες γυναίκες μπορεί να δίσταζαν να εκφραστούν ειλικρινά λόγω του φόβου πως θα έχουν συνέπειες στην καριέρα τους».
Ο διάσημος ισπανός τενόρος τους ζήτησε συγγνώμη και πρόσθεσε ότι λυπάται ειλικρινά «για τα δεινά που τους προκάλεσε».
«Θέλω να ξέρουν ότι λυπάμαι ειλικρινά για τα δεινά που τους προκάλεσα. Αποδέχομαι όλη τη ευθύνη των πράξεών μου».
Και πρόσθεσε: «Είναι επώδυνο να ακούω πως μπορεί να αναστάτωσα ή να έκανα κάποιον να νιώσει άβολα – ανεξάρτητα από το πότε και παρά τις καλύτερες προθέσεις μου».
Συμπτωματικά πάντως, η δημόσια αυτή συγγνώμη του Ντομίνγκο γνωστοποιήθηκε μια μέρα μετά από δυο σημαντικά γεγονότα:
Πρώτον, την επίσημη ανακοίνωση από το σωματείο εργαζομένων στον χώρο της μουσικής AGMA, ότι έπειτα από εσωτερική έρευνα διαπιστώθηκε ότι όντως και πέραν πάσης αμφιβολίας, ο τενόρος εμφάνιζε εδώ και χρόνια ένα μοτίβο «ανάρμοστης συμπεριφοράς απέναντι στις γυναίκες».
Και δεύτερον, την απόφαση των ενόρκων δικαστηρίου του Μανχάταν, οι οποίοι έκριναν ένοχο τον κινηματογραφικό παραγωγό Χάρβεϊ Γουάινσταϊν για σεξουαλική επίθεση και βιασμό, ικανοποιώντας έτσι το κίνημα #MeToo.
Τυχαίο;
Πάντως, έξι μήνες μετά και με πιο γαλήνια τα νερά των εξελίξεων, ο Ντομίνγκο εμφανίζεται στην ιταλική εφημερίδα… ακόμη απορημένος με την αντίδραση και τη χλεύη που είχε να αντιμετωπίσει εδώ και ένα χρόνο.
«Έκανα την ενδοσκόπησή μου και αναρωτήθηκα κατά πόσον η συμπεριφορά μου μπορεί να έχει αφήσει ανοιχτές πληγές σε κάποιες γυναίκες που συνάντησα στη ζωή μου. Και κατέληξα στο ότι, ακόμη και αν κάποια στιγμή προσέβαλα κάποια, την αμέσως επόμενη στιγμή προσπάθησα να βρω τον τρόπο προκειμένου να επανορθώσω», είπε, προσθέτοντας ρητά ότι:
«Η λέξη κακοποίηση δεν υπάρχει στο προσωπικό μου λεξιλόγιο. Επίσης, δεν συνηθίζω, όπως με κατηγόρησαν, να στέκομαι εμπόδιο στην καριέρα κάποιου ή κάποιας, απεναντίας, εγώ είμαι αυτός ο οποίος βοήθησε και συνέβαλε ώστε να ανθίσει η καριέρα κάποιων συναδέλφων μου, ανδρών ή γυναικών».
Μάλιστα, ο 79χρονος τενόρος κάνει λόγο για «προειλημμένη απόφαση περί της ενοχής του» καθώς, όπως αναφέρει στην Repubblica, «άρθρο του Associated Press από τις 24 Φεβρουαρίου με ανέφερε ξεκάθαρα ως ένοχο σχεδόν 12 ώρες προτού βγει η επίσημη ανακοίνωση του AGMA μια ημέρα μετά».
«Και αμέσως μετά τη δημόσια απολογία μου, το υπουργείο Πολιτισμού της Ισπανίας ακύρωσε την εμφάνισή μου σε δύο παραστάσεις τον Μάιο, στο θέατρο Ζαρζουέλα της Μαδρίτης, ως ένδειξη αλληλεγγύης προς τις γυναίκες που επηρεάστηκαν από τη συμπεριφορά μου», επισημαίνει.
Ωστόσο, και όπως υποστηρίζει ο Ισπανός, «καμιά από τις κατηγορίες αυτές δεν αποδείχτηκε. Υπάρχουν μαρτυρίες, όντως, αλλά στην αναπαράσταση των γεγονότων αυτών λείπουν σημαντικές λεπτομέρειες, οι οποίες δεν με βοηθούν να “δω” τον εαυτό μου μέσα σε αυτές τις καταστάσεις που περιγράφονται».
«Προσπάθησα να ζητήσω συγγνώμη για όλα (σ.σ: κάνει λόγο για την επίσημη δήλωση απολογίας του στα τέλη Φεβρουαρίου), αλλά δυστυχώς άργησα μερικά 24ωρα και τελικά τα λόγια μου έπεσαν στο κενό. Από τότε μέχρι σήμερα, είμαι εξίσου θυμωμένος και θλιμμένος, κυρίως η οικογένεια μου, η οποία ξαφνικά βρέθηκε και αυτή αναμεμειγμένη», τονίζει.
«Σε αυτούς τους έξι μήνες που μεσολάβησαν, άλλαξα. Δεν φοβάμαι πια. Ακόμη και όταν νόσησα από κορονοϊό (τον Απρίλιο), υποσχέθηκα στον εαυτό μου ότι αν έβγαινα ζωντανός από αυτό, θα έκανα τα πάντα προκειμένου να καθαρίσω το όνομά μου που είχε κηλιδωθεί. Θα το λέω μέχρι να πεθάνω: δεν έχω εκμεταλλευτεί σεξουαλικά κανέναν άνθρωπο», σημειώνει ο Ντομίνγκο, καταλήγοντας με νόημα ότι:
«Γνωρίζω όλες τις προσβολές που έχουν ειπωθεί για μένα αυτό τον καιρό. Με έχουν αποκαλέσει μέχρι και Γουάινσταϊν της όπερας, κάτι που με προσβάλλει και με πληγώνει τόσο ως καλλιτέχνη όσο και ως άνθρωπο. Γι’ αυτό, το όνειρό μου πλέον, για όσο καιρό ζήσω ακόμη, είναι να βρω μέσα μου ειρήνη και ηρεμία και όλα αυτά για τα οποία με κατηγορούν να διαλευκανθούν ώστε να αποδειχθεί η πραγματική αλήθεια».
Σοκαριστικές οι καταγγελίες
Πάντως, αλήθεια ή μη, οι καταγγελίες είναι λεπτομερειακά σοκαριστικές.
Κάποιες από τις φερόμενες παρενοχλήσεις λέγεται ότι συνέβησαν σε συναυλιακούς χώρους, όπου ο Ντομίνγκο κατείχε διευθυντικές θέσεις.
Επτά από τις εννέα γυναίκες που τον κατηγόρησαν για σεξουαλική παρενόχληση ανέφεραν ότι οι καριέρες τους επηρεάστηκαν αρνητικά όταν απέρριψαν τις προτάσεις του, με κάποιες να λένε πως οι ρόλοι που τους είχε υποσχεθεί, δεν υλοποιήθηκαν ποτέ.
«Ενα επαγγελματικό γεύμα δεν είναι κάτι περίεργο» δήλωσε, ανώνυμα, μία από τις τραγουδίστριες στο Associated Press.
«Κάποιος που προσπαθεί να σου πιάσει το χέρι κατά τη διάρκεια ενός επαγγελματικού γεύματος είναι περίεργο ή όταν βάζει το χέρι στο στο γόνατό σου. Πάντα σε άγγιζε με κάποιον τρόπο και πάντα σε φιλούσε», συνέχισε.
Μόνο μία από τις γυναίκες, η μεσόφωνος Πατρίσια Γουλφ, που τραγούδησε μαζί με τον Ντομίνγκο στην Όπερα της Ουάσινγκτον στο «Μαγικό Αυλό», δέχτηκε να δημοσιοποιηθεί το όνομά της.
«Κάθε φορά που έφευγα από την σκηνή με περίμενε στο πλάι» δήλωσε η Γουλφ, που είναι πλέον 62 ετών.
«Ερχόταν κατευθείαν επάνω μου, όσο πιο κοντά μπορούσε, έβαζε το πρόσωπό του ακριβώς μπροστά στο δικό μου, χαμήλωνε τη φωνή του και έλεγε: “Πατρίτσια, πρέπει να πας στο σπίτι σου απόψε;”».
Η Γουλφ λέει ότι ο Ντομίνγκο δεν την άγγιξε ποτέ σωματικά, αλλά πιστεύει ότι δεν κάνει λάθος για τις προθέσεις του.
«Απολύτως και σίγουρα, αυτή ήταν σεξουαλική παρενόχληση. Επηρέασε τον τρόπο που έβλεπα τους άνδρες για το υπόλοιπο της καριέρας μου στην όπερα αλλά και για τον υπόλοιπο της ζωής μου γενικότερα» δήλωσε στο Associated Press.
Μία άλλη από τις γυναίκες που τον κατηγορούν, είπε ότι όταν τραγουδούσε στην χορωδία της όπερας του Λος Άντζελες την δεκαετία του 1980, έπρεπε, για τις ανάγκες του ρόλου τους, να φιλήσει τον Ντομίνγκο κατά την διάρκεια της πρόβας.
Μετά το φιλί, ισχυρίστηκε ότι της ψιθύρισε στο αυτί: «Μακάρι να μη βρισκόμασταν στη σκηνή τώρα…».
Μια ακόμη τραγουδίστρια είπε ότι ο διάσημος τενόρος τη φίλησε στο μάγουλο και έβαλε το χέρι του στο πλάι του στήθους της στα καμαρίνια της όπερας του Λος Άντζελες το 1998.
«Είχα τρομοκρατηθεί και ένιωσα πως το να του πω “όχι” θα ήταν σαν να έλεγα όχι στον ίδιο τον Θεό. Πώς μπορείς να πεις όχι στον Θεό;» είπε.
Πολλές ιστορίες των γυναικών αυτών παρουσιάζουν εντυπωσιακά παρόμοιες συμπεριφορές που περιλάμβαναν τον Ντομίνγκο να προσπαθεί επίμονα να έρθει σε επαφή μαζί τους – συχνά καλώντας τους επανειλημμένα στο σπίτι του αργά τη νύχτα, εκφράζοντας το ενδιαφέρον του για τις καριέρες τους και παροτρύνοντάς τες να τον συναντήσουν ιδιωτικά για ένα ποτό ή ένα γεύμα, είτε στο διαμέρισμά του είτε σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου, με το πρόσχημα της προσφοράς επαγγελματικών συμβουλών.
Δύο από τις γυναίκες λένε ότι ενέδωσαν στις απαιτήσεις του Ντομίνγκο, υπό τον φόβο πως μια πιθανή άρνηση θα μπορούσε να καταστρέψει τη σταδιοδρομία τους, αν τυχόν έλεγαν όχι στον πιο ισχυρό άνδρα στο επάγγελμά τους.
Μία από αυτές, μάλιστα, είπε ότι έκανε σεξ μαζί του δύο φορές, και συγκεκριμένα την μία φορά στο ξενοδοχείο Biltmore του Λος Αντζελες.
Οταν ο Ντομίνγκο έφυγε από το δωμάτιο του ξενοδοχείου για μια παράσταση, η γυναίκα είπε ότι της άφησε 10 δολάρια, λέγοντάς της: «Δεν θέλω να νιώσεις σαν πόρνη, αλλά δεν θέλω και να πληρώσεις για το πάρκινγκ».
Κάποιες δήλωσαν ότι τις είχαν προειδοποιήσει επανειλημμένα οι συνάδελφοί τους να μην είναι ποτέ μόνες τους με τον τενόρο ακόμη και στο… ασανσέρ.
Αν έπρεπε να πάνε για φαγητό μαζί του, να προτιμούσαν το (μεσημεριανό) γεύμα και όχι το δείπνο και να απέφευγαν το αλκοόλ, ενώ η συνάντηση θα έπρεπε να γίνει απαραιτήτως σε χώρο με πολλά άτομα μπροστά.