Πεπεισμένος ότι η ιστορική –όπως χαρακτηρίζεται– μεταρρύθμιση για την ίδρυση και λειτουργία μη κρατικών-μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων στη χώρα μας δεν θα αντιμετωπίσει προβλήματα συνταγματικότητας –σε περίπτωση τυχόν ενστάσεων– εμφανίστηκε σε δηλώσεις του πρωί της Πέμπτης στον ΑΝΤ1 ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης, μία ημέρα μετά την πρώτη παρουσίαση του σχετικού σχεδίου νόμου.
«Τα κριτήρια λειτουργίας στα μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια, που θα ιδρυθούν ως παραρτήματα μεγάλων και καταξιωμένων ιδρυμάτων του εξωτερικού σε συνεργασία με τα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια, θα είναι τα πιο αυστηρά στην Ευρώπη», θέλησε να επαναλάβει ο κ. Πιερρακάκης και αναφέρθηκε στους βασικούς λόγους των προωθούμενων αλλαγών:
– γεγονός πως είμαστε η μόνη χώρα στον κόσμο που δεν ισχύει αυτή η τάξη πραγμάτων στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση,
-την προοπτική να αναστρέψουμε το brain drain τόσο εκπαιδευτικά όσο και οικονομικά και
-την τεράστια ευκαιρία να γίνει η Ελλάδα ένα περιφερειακό εκπαιδευτικό κέντρο, όπως η Κύπρος, με τεράστιες ωφέλειες για την εκπαίδευση, την κοινωνική κινητικότητα και την οικονομία.
Ο υπουργός Παιδείας επέμεινε στην προτεραιότητα του δημοσίου πανεπιστημίου στην κυβερνητική λογική, υπογραμμίζοντας ότι το μεγαλύτερο μέρος του νομοσχεδίου αφορά τα δημόσια ιδρύματα, «επειδή εκεί ρίχνουμε κυρίως το βάρος μας, τόσο από πλευράς χρηματοδότησης όσο και από τις θεσμικές τροποποιήσεις που είναι αναγκαίες για να λειτουργήσει στη σύγχρονη εποχή το πανεπιστημιακό αυτοδιοίκητο».
«Επιχορηγούμε –τόνισε– τα δημόσια ΑΕΙ με πάνω από ένα δισεκατομμύριο ευρώ –θα έλεγα έναν δεύτερο προϋπολογισμό– και ταυτόχρονα λύνουμε όλες τις θεσμικές ανορθογραφίες που τα κρατούν δέσμια, επειδή θέλουμε ένα ελεύθερο δημόσιο πανεπιστήμιο ελεύθερο από τη γραφειοκρατία που το κρατάει δέσμιο και ταυτόχρονα επιδιώκουμε τη διεθνοποίησή του μέσα από μια σειρά συνεργασιών».
«Τα μεγάλα ξένα πανεπιστήμια θα έρθουν στη χώρα μας μέσω των δημοσίων πανεπιστημίων», σημείωσε και ενδεικτικά ανέφερε ότι «το Yale θα μπορεί να κάνει μεταπτυχιακό μέσα στο ΕΚΠΑ».
«Ανοίγουμε το “παιχνίδι” και βάζουμε κι άλλους μέσα. Αντί να πάνε [τα παιδιά μας] στη Βουλγαρία, την Κύπρο, θα μείνουν εδώ. Η πολιτική των ανοικτών συνόρων έχει αλλάξει τη ζωή», πρόσθεσε και για μία ακόμη φορά, επανέλαβε πως ο νόμος θα είναι σκληρός και η πιστοποίηση των παραρτημάτων των αλλοδαπών πανεπιστημίων θα γίνεται από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης σύμφωνα με συγκεκριμένες προϋποθέσεις και ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια εναρμονισμένα με τις Αρχές και τις κατευθυντήριες Οδηγίες για τη Διασφάλιση της Ποιότητας στον Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕSG 2015).
Οσον αφορά το ενδεχόμενο κατάθεσης συνταγματικών ενστάσεων, ο υπουργός είπε:
«Κάνουμε μια ασφαλή και μελετημένη κίνηση. Ηδη σχεδόν το σύνολο των συνταγματολόγων έχει εκφραστεί θετικά, μερικοί διατύπωσαν την άποψη πως μπορούσαμε να προχωρήσουμε και παραπέρα. Η συνταγματικότητα αλλαγών που έχουν ήδη συντελεστεί, όπως τα μεταπτυχιακά προγράμματα και τα Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, που ήδη λειτουργούν με χρηματικό αντίτιμο, έχει ήδη κριθεί. Σε κάθε περίπτωση είμαστε αισιόδοξοι για τη συνταγματικότητα της μεταρρύθμισης και επιμένουμε σε μια δυναμική ερμηνεία του Συντάγματος, όπως άλλωστε συμβαίνει σε μια σειρά άλλες περιπτώσεις».
«Είναι μια ασφαλής ρύθμιση. Μία σύγχρονη αλλαγή του Συντάγματος», επέμεινε απαντώντας στο αν υπάρχει περίπτωση αντισυνταγματικότητας του νόμου, για να υπογραμμίσει ότι η μεταρρύθμιση αυτή γίνεται «ετεροχρονισμένα», όταν περίπου 40.000 Ελληνες φεύγουν έξω για να σπουδάσουν και ενώ η χώρα μας μπορεί να γίνει περιφερειακό κέντρο εκπαίδευσης.
«Γιατί να μη μπορεί η Ελλάδα να γίνει ένα παγκόσμιο κέντρο για σπουδές φιλοσοφίας ή μαθηματικών;» διερωτήθηκε. «Δεν γίνεται να δίνουμε συνεχώς μάχες οπισθοφυλακής, όπως συμβαίνει με την αντιπολίτευση, αυτό πρέπει να τελειώσει», παρατήρησε χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου πηγή, σημείο-«κλειδί», έτσι ώστε να περάσει ο νόμος από το ΣτΕ σε περίπτωση ενστάσεων, είναι η υποχρέωση να μην είναι κερδοσκοπικά τα παραρτήματα των ξένων πανεπιστημίων που θα εγκατασταθούν στη χώρα.
Ειδικά για τον χαρακτηρισμό μη κερδοσκοπικό που προστέθηκε αναφορικά με την ίδρυση και λειτουργία μη κρατικών ΑΕΙ, το υπουργείο Παιδείας απαντά:
«Οι διαδοχικές προτάσεις συνταγματικής αναθεώρησης του άρθρου 16 της Νέας Δημοκρατίας προέβλεπαν την άρση του κρατικού μονοπωλίου στην ανώτατη εκπαίδευση με την ίδρυση μη κερδοσκοπικών μη κρατικών πανεπιστημίων. Θεωρούμε ότι αυτό το θεμελιώδες βήμα συνιστά μια ασφαλή ερμηνεία του άρθρου 16 υπό το φως του ενωσιακού δικαίου».
O υπουργός Παιδείας απέρριψε επίσης κάθε πιθανότητα η μεταρρύθμιση για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια να οδηγήσει σε σχολές κατώτερων προσδοκιών,. «Αυτό –ξεκαθάρισε– είναι αδύνατο να γίνει λόγω των κριτηρίων ίδρυσης και λειτουργίας που θα εγκριθούν».
«Τα κριτήρια λειτουργίας των Μη Κρατικών-Μη Κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, που θα ιδρυθούν ως παραρτήματα μεγάλων και καταξιωμένων ιδρυμάτων του εξωτερικού σε συνεργασία με τα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια, θα είναι τα πιο αυστηρά στην Ευρώπη. Καλώ όλους να εξετάσουν και να συγκρίνουν τα αντίστοιχα κριτήρια των άλλων χωρών και θα διαπιστώσουν από μόνοι τους του λόγου το αληθές», τόνισε στη συνέντευξή του στον ΑΝΤ1.
«Με τουλάχιστον τρεις σχολές και 30 καθηγητές με διδακτορικό και δημοσιεύσεις, αλλά και τις αντίστοιχες βασικές κτιριακές υποδομές –δεν μπορεί ένα ξένο ΑΕΙ να στεγάζεται σε έναν όροφο– δημιουργούμε το αυστηρότερο πλαίσιο για τη λειτουργία αυτών των Μη Κρατικών-Μη Κερδοσκοπικών ΑΕΙ και σε επίπεδο υποδομών», συμπλήρωσε ο υπουργός.
Η συζήτηση που πρέπει να γίνει, κατέληξε ο κ. Πιερρακάκης, «δεν είναι στο αν θα το κάνουμε ή όχι, αλλά στο πώς θα το κάνουμε. Δείτε τι συνέβη στην Κύπρο, όπου όλα τα κόμματα, συμπεριλαμβανομένου του ΑΚΕΛ, στήριξαν την πρωτοβουλία. Θα καλέσουμε όλους σε στήριξη της πρωτοβουλίας αυτής και εκτιμούμε πως θα προκύψουν εποικοδομητικές συνθέσεις, είναι άλλωστε κοινωνικό αίτημα αυτή η μεταρρύθμιση».
Την Πέμπτη ο υπουργός Παιδείας επισκέφθηκε την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, προκειμένου να την ενημερώσει για την νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης.
«Είναι ιδιαίτερη η χαρά που σας επισκέπτομαι σήμερα, για να σας ενημερώσω για το σύνολο των δραστηριοτήτων του υπουργείου Παιδείας, σε μεταρρυθμιστικό επίπεδο σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, με αιχμή τις τελευταίες πρωτοβουλίες για την ανώτατη εκπαίδευση, τις οποίες είχα την ευκαιρία να παρουσιάσω χθες στο υπουργικό συμβούλιο», είπε ο κ. Πιερρακάκης στον διάλογο που είχε με την κυρία Σακελλαροπούλου κατά τη συνάντησή τους στο Προεδρικό Μέγαρο.