Ηταν ο ηγέτης που άλλαξε την Κίνα, αυτός που ανέλαβε να οδηγήσει και ουσιαστικά να μετασχηματίσει ένα τραυματισμένο έθνος, ένα απαρχαιωμένο κράτος και ένα κλονισμένο κομμουνιστικό κόμμα που τελούσαν υπό το σοκ της εξέγερσης της Τιενανμέν το 1989: ο Ζιάνγκ Ζεμίν, γενικός γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας και de facto ηγέτης της πολυπληθέστερης χώρας του πλανήτη, από το 1989 ως το 2002, πέθανε την Τετάρτη σε ηλικία 96 ετών, όπως μετέδωσαν τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης.
Ο Ζεμίν πέθανε από λευχαιμία και πολλαπλή οργανική ανεπάρκεια στη Σαγκάη στις 12:13 μ.μ. τοπική ώρα (6:13 π.μ. ώρα Ελλάδος), μετέδωσε το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων Xinhua. Η είδηση έγινε επισήμως γνωστή σε επιστολή που απευθυνόταν σε ολόκληρο το κόμμα, τον στρατό και τον κινεζικό λαό.
Η επιστολή ανέφερε ότι ο «σύντροφος Ζιάνγκ Ζεμίν ήταν ένας εξαιρετικός ηγέτης με υψηλό κύρος που αναγνωρίζεται από ολόκληρο το Κόμμα, ολόκληρο τον στρατό και τον κινεζικό λαό όλων των εθνοτήτων, ένας μεγάλος μαρξιστής, ένας μεγάλος προλετάριος επαναστάτης, πολιτικός, στρατιωτικός στρατηγός και διπλωμάτης, δοκιμασμένος κομμουνιστής μαχητής και εξαιρετικός ηγέτης της μεγάλης υπόθεσης του σοσιαλισμού με κινεζικά χαρακτηριστικά.
»Hταν ο πυρήνας της τρίτης γενιάς της κεντρικής συλλογικής ηγεσίας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας και ο κύριος ιδρυτής της Θεωρίας των Τριών Αντιπροσώπων», κατέληξε η επιστολή, αναφερόμενη στη βασική θεωρητική συμβολή του Ζεμίν, ο οποίος το 2002 περιέγραψε το Κόμμα ως τον αποκλειστικό φορέα που αντιπροσωπεύει την οικονομική ανάπτυξη και την πολιτισμική ανωτερότητα της Κίνας, καθώς και τα θεμελιώδη συμφέροντα του κινεζικού λαού.
Ο Ζιάνγκ Ζεμίν είχε γεννηθεί στην Τζιανγκντού το 1926, και ήταν γνωστό ότι μιλούσε εννέα γλώσσες.
Ανήλθε στην εξουσία ύστερα από έναν συμβιβασμό στο εσωτερικό του Κομμουνιστικού Κόμματος μετά την αιματηρή εξέγερση της Τιενανμέν: αντικατέστησε τον Ζάο Ζιγιάνγκ, που κατηγορήθηκε ότι υπήρξε υποστηρικτικός ως προς τους εξεγερθέντες, αλλά σε αντίθεση με τους άλλους σεβάσμιους μεγάλους του Κόμματος προώθησε δραστικά το άνοιγμα της Κίνας προς τη Δύση, μετατρέποντάς την σταδιακά σε οικονομικό εταίρο της Ευρώπης και έπειτα του Καναδά και των ΗΠΑ.
Μολονότι μνημονεύεται ως μαρξιστής και προλετάριος, επί των ημερών του θεωρείται πως τέθηκαν οι βάσεις για τη μετατροπή της κομμουνιστικής Κίνας σε ένα υβρίδιο κρατικού καπιταλισμού και φυσικά σε παγκόσμια βιομηχανική υπερδύναμη. Παράλληλα ο Ζεμίν επέβλεψε δύο ιστορικά γεωπολιτικά γεγονότα: την προσάρτηση στην κινεζική επικράτεια του Χονγκ Κονγκ (από τη Βρετανία το 1997) και του Μακάο (από την Πορτογαλία το 1999).
Από το 2002 άρχισε να παραδίδει τα ηνία στον Χου Τζιντάο: το 2002 έπαψε να είναι γενικός γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος, τον Μάρτιο του 2003 έφυγε και από την προεδρία της χώρας, ενώ το 2004 παρέδωσε στον Τζιντάο και το αξίωμα του προέδρου της Κεντρικής Στρατιωτικής Επιτροπής.