Στις ΗΠΑ συνηθίζεται ο χαρακτηρισμός «towering figure» για έναν πραγματικά σπουδαίο άνθρωπο. Ο Τζον Λιούις υπήρξε ένας τέτοιος. Ενας πρωτοπόρος του κινήματος πολιτικών δικαιωμάτων, επί σειρά ετών μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, ένας από τους γίγαντες που διαμόρφωσαν τη σύγχρονη Αμερική. Αυτός ο άνδρας, ένα σύμβολο των Αφροαμερικανών και όχι μόνο, έχασε τη μοναδική μάχη που έδωσε γνωρίζοντας ότι δεν μπορούσε να κερδίσει —αυτή με τον καρκίνο στο πάγκρεας. Ηταν 80 ετών.
Την είδηση του θανάτου του Λιούις ανακοίνωσε η πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόζι.
Ο Λιούις, βουλευτής από την Ατλάντα είχε ανακοινώσει μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο ότι έπασχε από καρκίνο στο πάγκρεας. Ήταν μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων επί 33 χρόνια.
«Ο Τζον Λιούις ήταν ένας γίγαντας του κινήματος πολιτικών δικαιωμάτων, του οποίου η καλοσύνη, η πίστη και η γενναιότητα μεταμόρφωσαν το έθνος μας — από την αποφασιστικότητα με την οποία αντιμετώπιζε τις διακρίσεις στα εστιατόρια και στα λεωφορεία, μέχρι το θάρρος που επέδειξε ως νεαρός άνδρας απέναντι στη βία και στον θάνατο στη Γέφυρα Έντμουντ Πέτους, την ηθική ηγεσία που έφερε στο Κογκρέσο για περισσότερα από 30 χρόνια», ανέφερε σε δήλωσή της η Πελόζι.
«Στο Κογκρέσο, ο Τζον Λιούις έχαιρε θαυμασμού και ήταν αγαπητός και στις δυο πλευρές του διαδρόμου και στις δύο πλευρές του Καπιτωλίου. Για όλους μας ήταν τιμή να αποκαλούμε τον βουλευτή Λιούς συνάδελφο και είμαστε συντετριμμένοι από τον θάνατό του», προσέθεσε η Πελόζι.
Οι New York Times στη νεκρολογία τους για τον Λιούις τον χαρακτήρισαν «συνείδηση του Κογκρέσου» και θύμισαν ότι πίσω στα βάρβαρα χρόνια του ρατσισμού των 60s, η εικόνα του ξυλοδαρμού του στη Σέλμα το 1965 είχε σοκάρει ένα ολόκληρο έθνος. Ο ίδιος ο Λιούις είχε πει ότι περισσότερες από 40 φορές είχε συλληφθεί ή είχε ξυλοκοπηθεί αγρίως από τις δυνάμεις καταστολής στα χρόνια της μεγάλης εκστρατείας για τα πολιτικά δικαιώματα των Αφροαμερικανών.
Ηταν άλλωστε από τα ιδρυτικά στελέχη της θρυλικής SNCC και ένας από τους 13 αρχικούς Freedom Riders, τους νεαρούς που αμφισβητούσαν με την παρουσία τους και την άρνησή τους να φύγουν τον φυλετικό διαχωρισμό σε λεωφορεία, εστιατόρια και άλλους δημόσιους χώρους.
Ο Μπαράκ Ομπάμα, τον οποίο ο Λιούις είχε υποστηρίξει όταν ήταν ακόμα ένας γερουσιαστής του Ιλινόι με παράξενο όνομα, ανέφερε για τον θάνατό του.
«Ο Τζον Λιούις αγαπούσε αυτή τη χώρα τόσο πολύ που διακινδύνευσε τη ζωή του για να μπορέσει να ανταποκριθεί στις υποσχέσεις της. Όλες αυτές τις δεκαετίες, δεν αφιέρωσε απλώς τόνε αυτό του στον αγώνα για ελευθερία και δικαιοσύνη, αλλά ενέπνευσε και τις γενιές που ακολούθησαν να προσπαθήσουν να ακολουθήσουν το παράδειγμα του».
Ο Λιούις συνέχισε να μάχεται για τα πολιτικά δικαιώματα μέχρι το τέλος της ζωής του. Είχε κάνει την τελευταία δημόσια εμφάνισή του πριν από λίγες εβδομάδες καθώς μεγάλες διαδηλώσεις για φυλετική δικαιοσύνη πραγματοποιούνταν στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε όλο τον κόσμο, με αφορμή τον φόνο του Τζορτζ Φλόιντ.
Στηριζόμενος σε ένα μπαστούνι, βάδισε δίπλα στη δήμαρχο της Ουάσινγκτον Μιούριελ Μπόουζερ σε έναν δρόμο κοντά στον Λευκό Οίκο που είχε μόλις μετονομαστεί Πλατεία Black Lives Matter, στο δάπεδο της οποίας αναγράφεται με τεράστια κίτρινα γράμματα, ώστε να διακρίνεται από το Διάστημα, το σύνθημα «Οι ζωές των μαύρων μετράνε».
Φυσικά ήταν πολέμιος σε κάθε τι πρέσβευε ο Ντόναλντ Τραμπ – ήταν και εισηγητής στη μάχη που δόθηκε στο Κογκρέσο για την παραπομπή του προέδρου των ΗΠΑ.
«Ο Τζον Λιούις ήταν ένα σύμβολο που πάλευε με κάθε ικμάδα της ύπαρξής του για να προωθήσει την υπόθεση των πολιτικών δικαιωμάτων για όλους τους Αμερικανούς», έγραψε στο Twitter η γερουσιαστής Κάμαλα Χάρις, η πρώτη μη λευκή πολιτικός που εκπροσωπεί την Καλιφόρνια στη Γερουσία. «Εκφράζω τα βαθιά μου συλλυπητήρια στην οικογένεια, τους φίλους, το προσωπικό του – και όλους εκείνους των οποίων επηρέασε τη ζωή».
Η γερουσιαστής Ελίζαμπεθ Γουόρεν έγραψε στο Twitter ότι «ο Τζον Λιούις ήταν ένας πραγματικός Αμερικανός ήρωας και η ηθική πυξίδα του έθνους μας. Ας ευχηθούμε το κουράγιο και τα πιστεύω του να ζήσουν για πάντα μέσα σε όλους μας καθώς συνεχίζουμε να κάνουμε ‘καλή φασαρία’ για τη δικαιοσύνη και τις ίσες ευκαιρίες».
«Η συνείδησή μας, ήταν ένας τροβαδούρος αυτής της σύγχρονης εποχής, ένας άνθρωπος που έβλεπε το μίσος της αλλά πάλευε διαρκώς προς το φως», δήλωσε η Στέισι Έιμπραμς, Δημοκρατική ακτιβίστρια και ιδρύτρια της Fair Fight, μιας οργάνωσης για τα δικαιώματα ψήφου στην πολιτεία Τζόρτζια όπου είχε γεννηθεί ο Λιούις.
«Και ποτέ, ούτε μια φορά δεν δίστασε να μοιραστεί την ομορφιά. Τον αγαπούσα και θα μου λείψει».