Δεν είναι συνηθισμένο να μνημονεύεται τόσο ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος. Ομως ο Γιώργος Προβόπουλος, ο οποίος έφυγε από τη ζωή την Τρίτη σε ηλικία 74 ετών, δεν ήταν απλώς ο κεντρικός τραπεζίτης· ήταν ο άνθρωπος που είδε το τρομακτικό έλλειμμα του ελληνικού Δημοσίου το 2009, αυτό που κληροδότησε η κυβέρνηση Καραμανλή στον Γιώργο Παπανδρέου, προτού ως χώρα οδηγηθούμε στα μνημόνια και στην τουλάχιστον δεκαετή κρίση. Και έπειτα ήταν εκείνος που επιχείρησε να διασώσει ένα τραπεζικό σύστημα που έμπαζε από παντού.
Υπό μία έννοια, λοιπόν, ο εκλιπών υπήρξε ένας από τα πρόσωπα, τους πρωταγωνιστές, του ελληνικού δράματος: ήξερε και δεν μίλησε; μίλησε αργά; Σε κάθε περίπτωση, ήταν αυτός που, ως επικεφαλής της ΤτΕ από τον ανέμελο Ιούνιο του 2008 ως τον δραματικό Ιούνιο του 2014, είδε την Ελλάδα να πηγαίνει από την υπερεπέκταση των τραπεζών και την ευμάρεια των δανεικών, στον τρόμο της δραχμής και πίσω στο ευρώ της σκληρής δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Οταν πια, το καλοκαίρι του 2014, παρέδωσε την ΤτΕ στον Γιάννη Στουρνάρα, το σύστημα με κάποιον τρόπο είχε σταθεροποιηθεί —μετά, βέβαια, θα προέκυπτε η περιπέτεια των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και των capital controls του Γιάνη Βαρουφάκη.
Επί των ημερών του Γιώργου Προβόπουλου, οι τράπεζες έμειναν ανοικτές και οι καταθέσεις ανέγγιχτες χάρη σε μια συστηματική δουλειά, ιδίως εκείνες τις δραματικές εβδομάδες ανάμεσα στις πρώτες και τις δεύτερες εκλογές, ανάμεσα στον Μάιο και τον Ιούνιο του 2012. Ακολούθησε η κυπριακή κρίση και προηγήθηκαν και ακολούθησαν πολλές απορροφήσεις και συγχωνεύσεις τραπεζών που εξαιτίας της κεφαλαιακής τους ανεπάρκειας δεν μπορούσαν πλέον να διαχειρίζονται χρήματα καταθετών. Ο Προβόπουλος το πιστώνεται αυτό. Χρεώνεται τη σιωπή του για το τι είδε το 2008 και δεν μίλησε, τουλάχιστον δημοσίως.
Τον Οκτώβριο του 2009 το έλλειμμα, όπως ειπώθηκε στο Ecofin, ήταν στο 12,5% —από 6% που το υπολόγιζε η κυβέρνηση Καραμανλή. Τελικά, το 2010 αναθεωρήθηκε στο 15,4%. Ενας απίστευτος αριθμός.
Γεννήθηκε στις 20 Απριλίου 1950 στον Πειραιά. Αποφοίτησε από το Οικονομικό Τμήμα της Νομικής Σχολής Αθηνών και συνέχισε τις σπουδές του με υποτροφία στη Βρετανία, όπου και έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο του Έσσεξ μετά από υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών.
Από το 1979 έως το 2007 δίδαξε Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1990 συμμετείχε μαζί με τον Άγγελο Αγγελόπουλο σε επιτροπή που σύστησε η Κυβέρνηση Ζολώτα για την σταθεροποίηση της οικονομίας. Επί κυβέρνησης Κωνσταντίνου Μητσοτάκη (1990-1993) διετέλεσε υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδο καθώς και πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων.
Το 1993 μεταπήδησε στον ιδιωτικό τομέα, και εργάστηκε ως οικονομικός σύμβουλος στην Alpha Bank. Το 2004 είχε πολύ σημαντικό ρόλο στη συγγραφή του κυβερνητικού προγράμματος της Νέας Δημοκρατίας στον τομέα της οικονομίας. Την ίδια χρονιά τοποθετήθηκε στη διοίκηση της Εμπορικής Τράπεζας από τον Κώστα Καραμανλή και στη συνέχεια επέβλεψε την πώλησή της στους Γάλλους της Credit Αgricole.
Μεταξύ 2006 και 2008 υπήρξε αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς.
Τον Ιούνιο του 2008 έληξε η εξαετής θητεία του διοικητή της ΤτΕ, Νίκου Γκαργκάνα, που είχε επιλεγεί το 2002 από την προηγούμενη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, και ο Γιώργος Προβόπουλος διορίστηκε διοικητής της με απόφαση της κυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή, η οποία θεωρείται υπεύθυνη για τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό της χώρας που οδήγησε στην κρίση και στα μνημόνια. Η θητεία του έληξε το 2014 και τον διαδέχθηκε ο Γιάννης Στουρνάρας.
Μετά το τέλος της θητείας του εκλήθη ως ύποπτος από την εισαγγελία για την πώληση της Proton Bank στον Λαυρέντη Λαυρεντιάδη, ενώ από το 2015 ήταν μέλος του συμβουλίου της Eurobank, διαχειριζόμενος τα καταστήματα της τράπεζας στη Βουλγαρία.
Μεταξύ άλλων είχε συμμετάσχει ως αντιπρόεδρος στο συμβούλιο της Ενωσης Ελληνικών Τραπεζών, μέλος της Νομισματικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Αναπληρωτής Διοικητής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για την Ελλάδα, αντιπρόεδρος του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, μέλος της εταιρείας ΤΙΤΑΝ και του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ).
Την Τρίτη 28 Μαΐου 2024, έχασε τη μάχη με τον καρκίνο.
Τα μηνύματα Χατζηδάκη, Καραμανλή, Βενιζέλου
Με αφορμή την απώλεια του Γιώργου Προβόπουλου, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Ο Γιώργος Προβόπουλος προσέφερε πολύτιμο έργο στην επιστήμη του, στον τραπεζικό τομέα και στην πατρίδα.
Ως Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας λειτούργησε, σε δύσκολες στιγμές για την χώρα μας, με αίσθημα ευθύνης και απέναντι στις φωνές του λαϊκισμού και της πόλωσης.
Με τους χειρισμούς του συνέβαλε σημαντικά στην αντιμετώπιση της κρίσης χρέους αλλά και στην αλλαγή σελίδας στον τραπεζικό τομέα. Όπως επίσης ολοκλήρωσε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την θεσμική αποστολή του στην υλοποίηση της νομισματικής πολιτικής και στην εν γένει εποπτεία του τραπεζικού συστήματος.
Θα ήθελα να εκφράσω τα θερμά μου συλλυπητήρια στην οικογένεια του και σε όλους του δικούς του ανθρώπους».
Ο πρώην πρωθυπουργός, Κώστας Καραμανλής, έκανε την ακόλουθη δήλωση για την απώλεια του Γιώργου Προβόπουλου:
«Με βαθύτατη λύπη αποχαιρετώ τον Γιώργο Προβόπουλο. Μας συνέδεαν σχέσεις εκτίμησης, εμπιστοσύνης και συνεργασίας που κράτησαν πολλές δεκαετίες. Διακρινόταν για το ήθος και την επιστημονική του συγκρότηση. Ξεχώρισε για την αφοσίωσή του στα απαιτητικά καθήκοντα που του ανατέθηκαν, το αίσθημα ευθύνης που επέδειξε σε περιστάσεις κρίσιμες για τη χώρα, την αποτελεσματικότητά του. Στην οικογένειά του εκφράζω τα ειλικρινή συλλυπητήριά μου».
Για τον θάνατο του Γιώργου Προβόπουλο, ο Βαγγέλης Βενιζέλος, ο οποίος υπήρξε αντιπρόεδρος των κυβερνήσεων της περιόδου 2011-2015 και υπουργός Οικονομικών ένα κρίσιμο διάστημα από το 2011 έως και την άνοιξη του 2012, σημείωσε:
«Ο Γιώργος Προβόπουλος που έφυγε πρόωρα και με αθόρυβη αξιοπρέπεια έχει καταγραφεί στην οικονομική Ιστορία της χώρας ως Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος τις πιο σκοτεινές και δύσκολες ώρες της κρίσης. Όταν ανέλαβα τον Ιούνιο του 2011 τα καθήκοντα του αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και υπουργού Οικονομικών, βρήκα τον Γιώργο Προβόπουλο στην ΤτΕ, πάντα λιτό, πρακτικό, συγκεκριμένο και αποτελεσματικό.
»Σεβόμενος πλήρως τη θεσμική ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας και την ιδιότητα του μέλους του ΔΣ της ΕΚΤ, βοήθησε τα μέγιστα σε όλους τους δύσκολους και λεπτούς χειρισμούς που απαιτούσε η αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους, η προστασία των καταθέσεων, η ευστάθεια και η ανασυγκρότηση του τραπεζικού συστήματος, η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, η διαφύλαξη του δημοσίου συμφέροντος. Ευτυχώς είχα την ευκαιρία να τα πω αυτά δημόσια και να τα ακούσει πριν φύγει και τον αποχαιρετώ με τα ίδια αυτά λόγια αναγνώρισης και τιμής σε ένα υψηλό στέλεχος του τραπεζικού συστήματος, σε ένα θεράποντα της οικονομικής επιστήμης πρωτίστως όμως σε ένα δημόσιο λειτουργό. Δεν πρόλαβα να του πω ιδιωτικά, ως φίλο που τον έζησα στο πεδίο της μάχης, όλα όσα ήθελα, ελπίζω όμως ότι τα είχε καταλάβει και διαισθανθεί. Παρακαλώ την οικογένειά του να δεχθεί τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια».
Από την πλευρά του, ο κ. Στουρνάρας, νυν διοικητής της ΤτΕ, ανέφερε:
«Ο Γιώργος Προβόπουλος προσέφερε σημαντικό έργο, τόσο στον ακαδημαϊκό όσο και στον τραπεζικό τομέα, αλλά και στα δημόσια οικονομικά της χώρας, καθώς και στη νομισματική πολιτική και την εποπτεία του τραπεζικού συστήματος.
»Είχε σημαντική συμβολή στη δημοσιονομική πολιτική και στην εξυγίανση του τραπεζικού τομέα, και από τη θέση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος την περίοδο 2008-2014, διαχειρίστηκε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις επιπτώσεις της κρισης χρέους στον τραπεζικό τομέα.
»Ο θάνατός του είναι μια μεγάλη απώλεια για την οικογένειά του, τους φίλους του και για τον δημόσιο βίο της χώρας».