Ενας από τους σημαντικότερους –αν όχι ο σημαντικότερος– προπονητές του ευρωπαϊκού μπάσκετ, ένας παγκόσμιος θρύλος του αθλήματος, ο Ντούσαν Ιβκοβιτς, δεν είναι πια εδώ. Εφυγε από τη ζωή την Πέμπτη, σε νοσοκομείο του Βελιγραδίου, σε ηλικία 78 ετών.
Οπως ανέφερε ο σερβικός Τύπος, ο Ιβκοβιτς νοσηλευόταν τις τελευταίες ημέρες στην εντατική νοσοκομείου του Βελιγραδίου με υγρό στον πνεύμονα, ενώ αντιμετώπιζε και προβλήματα με την καρδιά του.
Αν τα δεις από απόσταση, ο γεννημένος το 1943 στο Βελιγράδι «Ντούντα» είχε δύο προπονητικές «ταυτότητες», δύο ζωές.
Η μία ήταν η γιουγκοσλαβική –ναι, γιουγκοσλαβική, όχι σέρβικη. Ηταν εκείνος που κατάφερε να «δέσει» μια υπέροχη ομάδα από απίστευτα ταλέντα, τέτοια που ποτέ του δεν είχε δει το ευρωπαϊκό μπάσκετ, και να την κάνει παγκόσμια υπερδύναμη –για να τη δει να διαλύεται μόνο εξαιτίας του τρομακτικού εμφυλίου πολέμου στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Ομως αυτά τα παιδιά, τα παιδιά του «Ντούντα», ήταν αδέλφια. Ο Κροάτης Ντράζεν Πέτροβιτς ήταν κολλητός, «αδελφός» με τον Σέρβο Βλάντε Ντίβατς, ο Σλοβένος Γιούρι Ζντοβτς συμπαίκτης με τον Ζάρκο Πάσπαλι από το Μαυροβούνιο, ο γεννημένος στο Σπλιτ της Κροατίας Τόνι Κούκοτς συναθλητής με τον γεννημένο στη Ζένιτσα της Βοσνίας Ζόραν Ζάβιτς κ.λπ. – όλοι επειδή είχαν δει στην προπονητική ιδιοφυΐα του Ιβκοβιτς το όραμα για ένα ευρωπαϊκό μπάσκετ ανώτερου επιπέδου, που θα κοίταζε το ΝΒΑ στα μάτια.
Εκείνη η Γιουγκοσλαβία του Ιβκοβιτς αναδείχθηκε πρωταθλήτρια κόσμου το 1990, νικώντας με άνεση την ακριβοθώρητη ομάδα των ΗΠΑ στον ημιτελικό και συντρίβοντας στον τελικό την υπερδύναμη Σοβιετική Ενωση.
Και φυσικά ήταν πρωταθλήτρια Ευρώπης το 1989 και το 1991, συντρίβοντας στους αντίστοιχους τελικούς την Ελλάδα (πρωταθλήτρια Ευρώπης το 1987) και την Ιταλία που διοργάνωσε εκείνο το Ευρωμπάσκετ του ’91, το κύκνειο άσμα εκείνης της γιουγκοσλαβικής υπερομάδας. Πολλοί πίστευαν ότι μια ενωμένη Γιουγκοσλαβία θα μπορούσε να αντιμετωπίσει ακόμα και την αμερικανική Dream Team στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης την επόμενη χρονιά –άλλωστε πολλοί παίκτες του Ιβκοβιτς έπαιζαν ήδη στο ΝΒΑ. Ομως ήρθε ο εμφύλιος, η χώρα διαλύθηκε από το μίσος και τον αλληλοσπαραγμό, όπως και εκείνη η υπέροχη ομάδα του Ντούντα. Ακόμα και τα «αδέλφια» ο Ντράζεν με τον Βλάντε –πόσο οραματικός, πατρικός, μαεστρικός ο Ντούντα που σκέφτηκε να παντρέψει δύο τόσο διαφορετικές προσωπικότητες, βάζοντάς τους από μικρούς στο ίδιο δωμάτιο– έφτσανα να μη μιλιούνται.
Και έτσι ήρθε η δεύτερη «ταυτότητα» του Ιβκοβιτς, όταν βρήκε καταφύγιο στην Ελλάδα –αυτό το «μπρε» του, αντί για «βρε», θα μας τον θυμίζει πάντα.
Ηταν μια επιστροφή στη Θεσσαλονίκη, μετά από μια πρώτη, μάλλον αποτυχημένη, απόπειρα ως προπονητής του Αρη του νεόφερτου Νίκου Γκάλη την περίοδο 1980-82. Ο Ντούντα ανέλαβε τον ΠΑΟΚ το 1991 και τον οδήγησε όχι μόνο στην κατάκτηση του πρωταθλήματος Ελλάδος το 1992, τερματίζοντας διαπαντός την μπασκετική δυναστεία των Κιτρινόμαυρων, αλλά και στο Φάιναλ Φορ του 1993, που διεξήχθη στο ΣΕΦ στο Φάληρο και ο Δικέφαλος του Βορρά το έχασε μέσα από τα χέρια του.
Ακολούθησε μια διετία στον Πανιώνιο, τον οποίο παρά τις περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες και το νεανικό ρόστερ, οδήγησε μια ανάσα από τον τελικό του πρωταθλήματος το 1996 –ο τρίτος ημιτελικός στο ΟΑΚΑ από τον οποίο οι Κυανέρυθροι έχασαν από τον Παναθηναϊκό υπήρξε μνημείο διαιτητικών σφαλμάτων εις βάρος των φιλοξενούμενων.
Και έπειτα ήρθε ο Ολυμπιακός, τον οποίο οδήγησε το 1997 στο triple crown, στην κατάκτηση δηλαδή του πρωταθλήματος και του Κυπέλλου Ελλάδας καθώς και της Ευρωλίγκας.
Ακολούθησε ένας ακόμα σταθμός στην ελληνική καριέρα του Ιβκοβιτς, η ΑΕΚ, την οποία οδήγησε το 2000 τόσο στην κατάκτηση του Κυπέλλου Ελλάδος όσο και στον θρίαμβο της κατάκτησης του Κυπέλλου Σαπόρτα ύστερα από έναν μνημειώδη τελικό στη Λωζάννη απέναντι στη θεωρητικά ανώτερη Κίντερ Μπολόνια.
Ακολούθησε μια ακόμη θητεία στον Ολυμπιακό (2010-2012), τον οποίο οδήγησε στην κατάκτηση του πρωταθλήματος Ελλάδας και βεβαίως στην κατάκτηση της Ευρωλίγκας σε εκείνον τον τελικό-θρίλερ απέναντι στην ΤΣΣΚΑ Μόσχας.
Μετά το μπάσκετ, ή μάλλον παράλληλα με αυτό, μεγάλη του αγάπη ήταν τα περιστέρια του. Μαζί τους έβρισκε τη γαλήνη που του έλειπε στα γήπεδα.
«Είναι οικογενειακή ρίζα. Ο σπουδαίος φυσικός Νίκολα Τέσλα ήταν θείος της μητέρας μου. Ξέρω ότι στα δωμάτια που ζούσε είχε πάντοτε ζευγάρια περιστέρια. Είναι τρομερό πάθος, είναι τρέλα. Δουλεύω με επιλογές ειδών, τα ζευγαρώνω. Σήμερα, στον τρελό κόσμο που ζούμε, στο στρες, εμένα με λυτρώνει να ασχοληθώ τον ελάχιστο χρόνο που έχω ελεύθερο με τα περιστέρια μου», είχε πει.
Σύμφωνα όμως με σερβικά ΜΜΕ, από τα περιστέρια προκλήθηκε η μόλυνση που του κόστισε τη ζωή. Το είπε ο Ντούσκο Βουγιόσεβιτς, φίλος του και πρώην προπονητής της Παρτιζάν Βελιγραδίου. «Ήξερα ότι είχε κάποια προβλήματα, ότι μολύνθηκε από τα περιστέρια τα οποία ήταν το μεγάλο του πάθος. Επίσης ξέρω ότι είχε κάποια προβλήματα με έρπη. Ποτέ δεν ξέρεις τι σου επιφυλάσσει το αύριο. Είναι ένας δαίμονας που λέγεται “αύριο”», είπε στη σερβική τηλεόραση.