Αγωνιστής κατά της Χούντας, διακεκριμένος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου —μια φωνή καθαρή που τόσο ανάγκη είχαμε στις ημέρες μας, μια εποχή που οι θεσμοί βρίσκονταν σε κρίση διαρκείας— ένα από τα σημαντικότερα μυαλά της γενιάς της Μεταπολίτευσης. Ο Σταύρος Τσακυράκης ήταν αυτά και πολλά άλλα. Εφυγε από τη ζωή αργά τη νύχτα της Παρασκευής σε ηλικία 67 ετών, είχε χάσει την πολυετή μάχη με τον καρκίνο, μια μάχη που όπως όλες στη ζωή του την έδωσε με απίστευτη γενναιότητα.
Ο Σταύρος Τσακυράκης είχε γεννηθεί στη Μήθυμνα Λέσβου το 1951 και βρέθηκε στην Αθήνα ως οικότροφος του Κολλεγίου Αθηνών, επιλεγμένος από το σχολείο που έδινε βάρος στην ανάγκη να στηριχθούν οι σπουδές παιδιών από χαμηλά οικονομικά στρώματα. Εισήχθη στη Νομική και δραστηριοποιήθηκε πολιτικά, φτάνοντας στη θέση του γενικού γραμματέα του «Ρήγα Φεραίου», της νεολαίας του ΚΚΕ Εσωτερικού. Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στη φιλοσοφία του δικαίου στο Πανεπιστήμιο Ρώμης ενώ το 1990 αναγορεύθηκε διδάκτωρ του συνταγματικού δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Κατά την περίοδο της Χούντας των Συνταγματαρχών διετέλεσε γραμματέας της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος και μέλος της συντονιστικής επιτροπής κατάληψης του Πολυτεχνείου. Για την αντιδικτατορική του δράση συνελήφθη, φυλακίστηκε στα κρατητήρια ΕΑΤ-ΕΣΑ, όπου και βασανίστηκε.
Υπήρξε καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή Αθηνών, όπου τον Απρίλιο του 2018 έδωσε το τελευταίο του μάθημα σε μία κατάμεστη αίθουσα καθώς θα αφυπηρετούσε στο τέλος της ακαδημαϊκής χρονιάς.
Στο παρελθόν υπήρξε ακαδημαϊκός επισκέπτης στα πανεπιστήμια Χάρβαρντ, Κολούμπια και Νέας Υόρκης.
Στις ευρωεκλογές του 2014 υπήρξε υποψήφιος με Το Ποτάμι χωρίς όμως επιτυχία. Αρθρογραφούσε τακτικά σε νομικά περιοδικά και στον ημερήσιο τύπο και ήταν μέλος της επιστημονικής επιτροπής της επιθεώρησης «The Books’ Journal».
Ισως καλύτερος αποχαιρετισμός για τον Τσακυράκη να υπήρξε αυτό που συνέβη τον περασμένο Απρίλιο στη Νομική όταν έδωσε το τελευταίο του μάθημα σε ένα κατάμεστο αμφιθέατρο, όπου γνώρισε την αποθέωση από τους φοιτητές.
Τη σκηνή περιέγραψε ο Σταύρος Θεοδωράκης του Ποταμιού με μια ανάρτηση τότε στο Facebook.
«Το Αμφιθέατρο Σαριπόλων (από τους Σαρίπολους, πατέρα και γιο συνταγματολόγους) είναι ίσως το μεγαλύτερο της Νομικής Σχολής. Είναι στον 3ο όροφο, κάτω από την ταράτσα της Νομικής. Εκεί που τον Μάρτιο του ’73 συγκεντρώθηκαν οι φοιτητές στην πρώτη μεγάλη διαμαρτυρία τους κατά της Χούντας. Ανάμεσα τους και ο Ρηγάς τότε Σταύρος Τσακυράκης. Σαράντα πέντε χρόνια από τότε, σήμερα το μεσημέρι, ο καθηγητής Νομικής Σταύρος Τσακυράκης έδωσε το αποχαιρετιστήριο μάθημά του (οι καθηγητές πανεπιστημίου αφυπηρετούν στα 67 τους χρόνια).
Δεν μίλησε για την εξέγερση του Πολυτεχνείου, ούτε για τα βασανιστήρια της ΕΑΤ-ΕΣΑ. Ούτε καν για τις σπουδές του στη Ρώμη και αργότερα στην Αμερική. Αρνήθηκε να πει προσωπικές ιστορίες, αν και του το ζήτησαν πολλοί φοιτητές του. Μίλησε μόνο για τα δικαιώματα του ανθρώπου. Σε αυτό έχει αφιερώσει την δικηγορική και πανεπιστημιακή του καριέρα. Το δικαίωμα! Την εξουσία μου δηλαδή να πράξω αυτό που θέλω ή να αρνηθώ να πράξω αυτό που οι άλλοι μου επιβάλλουν – όπως είπε κάποια στιγμή.
Τα 300 καθίσματα του αμφιθεάτρου δεν ήταν αρκετά, οι φοιτητές κρεμόντουσαν σαν τα τσαμπιά από τις σκάλες και τον εξώστη. Ανάμεσα τους και λίγοι φίλοι από την δημοσιογραφία, την πολιτική, τα πανεπιστήμια.
Το ατέλειωτο χειροκρότημα στο τέλος ήταν ίσως ο καλύτερος χαιρετισμός για τον καθηγητή Τσακυράκη. Για τον πολίτη Τσακυράκη όμως το χειροκρότημα δεν τελειώνει εδώ. Θα κρατάει όσο συνεχίζει να μας συνεγείρει με τις καθαρές του απόψεις. Και με την ισχυρή και ταυτόχρονα σεμνή – τι δύσκολος συνδυασμός και αυτός; – παρουσία του.
Τα σέβη μας κύριε καθηγητά».
Ο κ. Θεοδωράκης είχε αναρτήσει και σχετικό βίντεο