Μια τρυφερή βαθιά φωνή που, όμως, μπορούσε την ίδια στιγμή να γίνει κωμική. Ένα απίστευτα εκφραστικό βλέμμα που δεν ήξερες αν συγκινείται μαζί σου ή σε ειρωνεύεται, αν αγαπά ή τρομοκρατεί. Ενα ζευγάρι χείλη αναιδή, αλλά και σοβαρά. Ένα αντισυμβατικό και πανύψηλο ανάστημα, σαν το μπαλέτο να είχε ένα τρελό ξαδελφάκι. Και ρόλοι. Ρόλοι μνημειώδεις, ρόλοι που σφράγισαν ταινίες και άλλαζαν την Έβδομη Τέχνη, εκείνη ακριβώς την εποχή που αυτή έκανε τη μεγάλη της μετατόπιση, από τα κλισέ των στούντιο στο σινεμά των συναισθημάτων, της σκέψης και της ανατροπής.
Ήταν o Χόκαϊ στο αντιπολεμικό «M.A.S.H.» (1970), ο Τζον Κλιούτ στην «Εξαφάνιση» (1971), ο Βέρνον στα «12 καθάρματα» (1966), ο Τσαρλς στο ανατρεπτικό «Ξεκινήστε την Επανάσταση Χωρίς Εμένα» (1970), ο Χριστός στο «Ο Τζόνι πήρε τ’ όπλο του» (1971), ο Τζον Μπάξτερ στο «Μετά τα μεσάνυχτα» (1973), ο Κάλβιν Γκάρετ στο οσκαρικό «Ordinary people» (1980) · ήταν ο μέγας Ντόναλντ Σάδερλαντ. Ηταν 88 ετών. Και μας άφησε και αυτός, όπως, μαζί του, μας αφήνει σιγά σιγά ολόκληρος ο 20ος αιώνας.
Τον θάνατο του σπουδαίου αυτού καναδού ηθοποιού ανακοίνωσε, μέσω ανάρτησής του σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο γιος του, Κίφερ Σάδερλαντ, επίσης ηθοποιός —είχαμε φτάσει, η νεότερη γενιά να ξέρει τον Ντόναλντ από τον Κίφερ (με τρομερό σουξέ στο τηλεοπτικό «24»), μέχρι που ο πρεσβύτερος Σάδερλαντ έγινε και ο πρόεδρος Σνόου στην κινηματογραφική σειρά «Αγώνες πείνας» και κατακτήσει και τους πιτσιρικάδες.
«Με βαριά καρδιά, σας ενημερώνω ότι ο πατέρας μου, Ντόναλντ Σάδερλαντ, έφυγε από τη ζωή. Προσωπικά, τον θεωρώ ως έναν από τους σπουδαιότερους ηθοποιούς στην Ιστορία του κινηματογράφου», έγραψε στην ανάρτησή του. Πρόσθεσε ότι ο πατέρας του «ποτέ δεν πτοήθηκε από κάποιον ρόλο… του καλού, του κακού ή του άσχημου. Αγαπούσε αυτό που έκανε και έκανε αυτό που αγαπούσε. Κανείς δεν θα μπορούσε να ζητήσει κάτι παραπάνω. Την έζησε τη ζωή του».
Ο Κίφερ είχε δίκιο. Ο Ντόναλντ Σάδερλαντ δεν φοβήθηκε κανέναν ρόλο. Τους έπαιρνε και τους έκανε δικούς του, ακόμα και όταν δεν το άξιζαν. Είχε μια απίστευτη ικανότητα να «κλέβει» μέσα σε λίγα λεπτά μια ολόκληρη ταινία. Επαιξε σε σχεδόν 200 φιλμ και σειρές, τον ήθελαν οι μεγαλύτεροι σκηνοθέτες της εποχής του —και αυτή η «εποχή του» ήταν από τα 60s ως τις μέρες μας, έξι δεκαετίες γεμάτες επιτυχίες και αναγνώριση· αν και όχι βραβεία.
Οσκαρ δεν πήρε ποτέ ο Σάδερλαντ, δεν ήταν καν υποψήφιος. Η Ακαδημία τον τίμησε, το 2018, για το σύνολο της προσφοράς του στην Εβδομη Τέχνη. Ηταν επίσης εννέα φορές υποψήφιος για Χρυσή Σφαίρα – κέρδισε τις δύο, για το «Citizen X», ένα θρίλερ του 1995 που εδώ κυκλοφόρησε μόνο σε DVD και για την τηλεταινία «Path to War» το 2003.
Ομως το μοναδικό πρόσωπό του και τις ερμηνευτικές του αρετές ήταν που ήθελαν εμβληματικοί σκηνοθέτες, από τον Μπερνάρντο Μπερτολούτσι και τον Φεντερίκο Φελίνι, ως τον Νίκολας Ρεγκ, τον Αντονι Μινγκέλα, τον Ρόμπερτ Αλτμαν, τον Όλιβερ Στόουν, τον Τζον Στέρτζες.
Ο Σάδερλαντ γεννήθηκε στις 17 Ιουλίου 1935 στο Σεντ Τζον της Νέας Σκωτίας, στον Καναδά. Παντρεύτηκε τρεις φορές, απέκτησε πέντε παιδιά και μας κληροδότησε μια απίστευτη παλέτα χαρακτήρων τους οποίους υπηρέτησε πάντα με συνέπεια —άσχετα με το αν η ταινία ήταν καλή ή αποτυχία (οι καταστροφικοί «Επαναστάτες» κόντεψαν, το 1985, να διαλύσουν την καριέρα του Αλ Πατσίνο, αλλά ο Σάδερλαντ παρέμεινε περιζήτητος).
Υπήρξε ένας ακούραστος εργάτης του σινεμά, αντιστάρ και ώρες ώρες σπάταλος με το κρυστάλλινο ταλέντο του. Αλλά αυτή του η τεράστια εργογραφία τον έκανε μια εικόνα οικεία σε όλον τον πλανήτη —σε βαθμό που όλοι να έχουν μια αγαπημένη τους ταινία με τον Σάδερλαντ.