Δεν είναι μόνο η υπερβολική χορήγηση αντιβιοτικών που έχει προκαλέσει παγκόσμιο πρόβλημα στη δημόσια υγεία. Τα φάρμακα αυτά έχουν μολύνει εκατοντάδες ποτάμια σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με τη μεγαλύτερη του είδους της μελέτη που έχει γίνει μέχρι σήμερα. Τι μας πειράζει αυτό;
Από τη μία τα μικρόβια (και βακτήρια), είναι έξυπνοι μικροοργανισμοί και εξελίσσονται ταχύτητα. Δημιουργούν τη λεγόμενη αντίσταση απέναντι στα αντιβιοτικά που τα απειλούν. Δηλαδή καταφέρνουν να μεταλλαχθούν και να μην τα «πιάνουν» τα φάρμακα. Από την άλλη καινούργια αντιβιοτικά έχουν να ανακαλυφθούν περισσότερα από 20 χρόνια. Ετσι, έχουμε μείνει ανοχύρωτοι απέναντι στην απειλή των μικροβίων, με αποτέλεσμα χιλιάδες άνθρωποι να πεθαίνουν κάθε χρόνο, λόγω αντίστασης από την αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών. Μάλιστα, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Επιτήρησης της Κατανάλωσης των Αντιβιοτικών (ESAC), η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα σε κατάχρηση.
Πώς μεταφέρονται
Τα βακτήρια δεν γεννιούνται ξαφνικά στον ανθρώπινο οργανισμό. Από κάπου εμφανίζονται… Συγκεκριμένα προέρχονται από παντού. Βρίσκονται σε χλωρίδα, πανίδα και μέσω της τροφικής αλυσίδας, του νερού και του αέρα, φτάνουν να μολύνουν ανθρώπους και ζώα, αλλά και να κυκλοφορούν ανενόχλητα ακόμη και μέσα στα νοσοκομεία.
Και σαν να μην έφταναν αυτά, νέα μελέτη μας ενημερώνει ότι τα περισσότερα ποτάμια του κόσμου είναι γεμάτα αντιβιοτικά, τα οποία βέβαια βοηθούν τα βακτήρια να εξελιχθούν και να αντιστέκονται.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας που παρουσιάστηκε σε επιστημονικό συνέδριο στο Ελσίνκι, από τον καθηγητή περιβαλλοντικής επιστήμης Αλιστερ Μπόξαλ, από το Πανεπιστήμιο Γιορκ, τα αντιβιοτικά καταλήγουν στα ποτάμια και στο έδαφος μέσω των ανθρωπίνων και ζωικών αποβλήτων, καθώς και των λυμάτων από εργοστάσια.
Η συνεχής αύξηση της ανθεκτικότητάς τους, μπορεί να προκαλέσει το σοβαρότερο πρόβλημα δημόσιας υγείας παγκοσμίως, με πρόσθετους θανάτους έως 2050, σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις του ΟΗΕ.
Τα ποτάμια με τα περισσότερα αντιβιοτικά
Οι ερευνητές πήραν δείγματα από 711 σημεία ποταμών, από 72 χώρες και βρήκαν αντιβιοτικά στα δύο τρίτα από αυτά (65%). Χαρακτηριστικό είναι ότι στις 111 δειγματοληψίες του νερού, οι συγκεντρώσεις των αντιβιοτικών ξεπερνούσαν τα επίπεδα ασφαλείας. Το αρνητικό ρεκόρ κατέχει ποταμός στο Μπαγκλαντές, όπου ανιχνεύθηκε μετρονιδαζόλη 300 φορές πάνω από το επιτρεπόμενο όριο. Η μαζική και παράνομη ρίψη λυμάτων και αποβλήτων απευθείας στα ποτάμια, ευθύνεται σε αρκετές περιπτώσεις για τα υψηλά επίπεδα των αντιβιοτικών, όπως στην Κένυα, όπου βρέθηκε να ξεπερνούν κατά 100 φορές τα όρια ασφαλείας.
Το πρόβλημα είναι αισθητό από τον Τάμεση και τον Δούναβη στην Ευρώπη μέχρι τον Τίγρη στη Μεσοποταμία, αλλά η κατάσταση είναι συγκριτικά ακόμη χειρότερη στα ποτάμια της Αφρικής και της Ασίας που διασχίζουν τις φτωχότερες χώρες. Ο Τάμεσης στη Βρετανία, ο οποίος θεωρείται από τα πιο καθαρά ευρωπαϊκά ποτάμια, ανακαλύφθηκε ότι περιέχει πέντε είδη αντιβιοτικών, ένα εκ των οποίων ανιχνεύθηκε σε τριπλάσια επίπεδα σε σχέση με το όριο ασφαλείας.
Στην Αυστρία οι μετρήσεις στον Δούναβη , το δεύτερο μεγαλύτερο της Ευρώπης αλλά και το πιο επιβαρυμένο με αντιβιοτικά ποτάμι, έδειξαν την παρουσία επτά διαφορετικών φαρμάκων της κατηγορίας, τα ποσοστά των οποίων ήταν περίπου τετραπλάσια από αυτά που θεωρούνται ασφαλή. Συνολικά σχεδόν ένα στα δέκα ποτάμια (8%) της Ευρώπης βρέθηκε να έχει πρόβλημα.