Δεν είναι είδηση ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί καρδιολογικές και πνευμονικές παθήσεις. Τα νεότερα δεδομένα όμως ότι επηρεάζει ακόμη και τα πιο μικρά κύτταρα του οργανισμού, είναι τρομακτικά.
Όπως σχολιάζουν ειδικοί επιστήμονες που συμμετείχαν στη μεγαλύτερη μελέτη για τον ατμοσφαιρικό αέρα που έχει εκπονηθεί μέχρι σήμερα, «ο μολυσμένος αέρας που αναπνέει το 90% του παγκόσμιου πληθυσμού, είναι ίσως ο μεγαλύτερος φονιάς». Κι αυτό διότι «χτυπάει» όλα τα όργανα και τα κύτταρα του οργανισμού. «Από την κορφή μέχρι τα νύχια, προκαλεί απειλητικές για τη ζωή ασθένειες», αναφέρουν στην επιστημονική επιθεώρηση Chest Journal.
Η έρευνα αποκαλύπτει ότι πέρα από τα γνωστά, όπως είναι το άσθμα και ο καρκίνος, ο αέρας που αναπνέουμε δύναται να προκαλέσει άνοια, προβλήματα γονιμότητας, αλλά και να μας κάνει λιγότερο… έξυπνους. Μάλιστα, στην Ελλάδα ο αέρας είναι τόσο βρώμικος και επιβλαβής, που όπως φάνηκε από πρόσφατη μελέτη προκαλεί άσθμα σε 2.800 παιδιά κάθε χρόνο.
Από την ανάλυση που έκαναν οι ειδικοί αποκάλυψαν ότι η ποιότητα του αέρα συμβάλει τόσο πολύ στην ανθρώπινη υγεία, που μπορεί να τη διαφυλάξει ή να την καταστρέψει. Οι πιο συχνές παθήσεις που προκαλεί η ρύπανση, είναι καρδιοαναπνευστικές, διαβήτης, άνοια και προβλήματα από το συκώτι, μέχρι και καρκίνο της ουροδόχου κύστης έως εύθραυστα οστά και γηρασμένο δέρμα.
Η συστημική βλάβη στον οργανισμό από τους ρύπους προκαλείται από τη φλεγμονή που δημιουργούν στον οργανισμό, η οποία στη συνέχεια πλημμυρίζει το σώμα. Με τον τρόπο αυτό τα μικροσωματίδια μεταφέρονται μέσω της κυκλοφορίας του αίματος και στα πιο απομακρυσμένα κύτταρα.
Η φλεγμονή είναι και η βασική αιτία για τις εγκεφαλικές βλάβες, αναφέρει στον Guardian ο Σκραφνάγκελ. Τα κύτταρα της άμυνας του οργανισμού (ανοσοκύτταρα) νομίζουν ότι τα νανοσωματίδια είναι βακτήρια και τους επιτίθενται. Προσπαθώντας να τα σκοτώσουν απελευθερώνουν ένζυμα και οξέα. Οι πρωτεΐνες αυτές είναι φλεγμονώδεις και περνούν στον οργανισμό επηρεάζοντας τον εγκέφαλο, τους νεφρούς, το πάγκρεας και τα υπόλοιπα όργανα. Στην εξελικτική πραγματικότητα ο οργανισμός έχει δημιουργηθεί για να αντιμετωπίζει ιούς και βακτήρια και όχι τα σωματίδια της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Περίπου 9 εκατ. άνθρωποι θύματα του αέρα
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κάνει λόγο για κατάσταση «εκτάκτου ανάγκης» στη δημόσια υγεία, καθώς περισσότερο από το 90% του παγκόσμιου πληθυσμού αναπνέει τοξικό αέρα στην ύπαιθρο. Όπως καταγράφεται από τα αποτελέσματα, 8,8 εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο επειδή ο αέρας που αναπνέουν δεν είναι καθαρός. Ωστόσο, δεν έχουν ξεκαθαρίσει ακόμη που μπορεί να «χτυπάει» το κάθε μικροσωματίδιο. Σε κάθε περίπτωση καρδιολογικές και πνευμονικές παθήσεις είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου.
«Η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να προκαλέσει προβλήματα όχι μόνο μακροπρόθεσμα, αλλά και άμεσα, επηρεάζοντας κάθε όργανο του σώματος», αναφέρουν επιστήμονες από το Φόρουμ της Διεθνούς Πνευμονολογικής Ομοσπονδίας. «Δεν θα μου προκαλέσει καμία εντύπωση εάν αποδειχθεί ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση προσβάλει κάθε όργανο ξεχωριστά», δηλώνει ο καθηγητής Ντιν Σκραφνάγκελ από το Πανεπιστήμιο του Σικάγο.
«Η μελέτη επιβεβαιώνει με πολύ ισχυρά επιστημονικά δεδομένα, πράγματα που μέχρι σήμερα πιστεύαμε, αλλά ως επιστήμονες έπρεπε να τα αποδείξουμε», σχολιάζει η Μαρία Νέιρα, διευθύντρια Δημόσιας και Περιβαλλοντικής υγείας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. «Οι αποδείξεις που έχουμε προέρχονται από 70.000 επιστημονικές μελέτες. Αυτό που διερευνούμε τώρα, είναι αν λειτουργεί ως εκλυτικός παράγοντας για την εκδήλωση αυτισμού και της νόσου του Πάρκινσον, για τα οποία ακόμη δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα.
Ποια όργανα επηρεάζει η ρύπανση
Πνεύμονες και καρδιά
Η συνέπειες του βρώμικου αέρα ξεκινούν με την εισπνοή του και φυσικά από τους πνεύμονες. Οι πνεύμονες προσβάλλονται από άσθμα, εμφύσημα και φυσικά από καρκίνο. Στην καρδιά αυξάνει τον κίνδυνο εμφράγματος, καθώς οι αρτηρίες που μεταφέρουν το αίμα στενεύουν και οι μύες αποδυναμώνονται.
Ενας από τους λόγους που επηρεάζει τόσο πολύ όλα τα όργανα του σώματος, είναι ότι τα μικροσωματίδια είναι τόσο μικρά, που μπορούν να εισχωρήσουν από τους πνεύμονες και να μεταφερθούν με το οξυγόνο σε όλο τον οργανισμό. Μελέτες που έχουν γίνει σε ζώα, δείχνουν ότι το οσφρητικό νεύρο μεταφέρει άμεσα στον εγκέφαλο τους ρύπους της ατμόσφαιρας. Επίσης, πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι η ρύπανση επηρεάζει τη λειτουργία των γονιδίων.
Μυαλό και εγκέφαλος
Καθώς οι ρύποι περνούν απευθείας, αλλά και με έμμεσους τρόπους στον εγκέφαλο, προκαλούν εγκεφαλικό, άνοια και μειωμένη νοημοσύνη. Υπάρχουν επίσης δεδομένα που υποστηρίζουν ότι ο κακός ύπνος είναι συνέπεια του τοξικού αέρα που αναπνέουμε.
Σπλάχνα
Μεταξύ των πολλών οργάνων που επηρεάζει η ρύπανση, βλάπτει σοβαρά και το συκώτι. Και μπορεί να αποτελεί έκπληξη, αλλά το συκώτι υπερλειτουργεί για να καθαρίσει τις τοξίνες από την ατμοσφαιρική ρύπανση. Καθώς η βασική του λειτουργεία είναι να λειτουργεί ως φίλτρο του οργανισμού, επιβαρύνεται πολύ με αυτή τη διαδικασία.
Δέρμα και οστά
Ακόμη και το δέρμα και τα οστά επηρεάζει, προκαλώντας πρόωρη γήρανση, κνίδωση (συστηματική φαγούρα) και εύθραυστα οστά.
Αναπαραγωγικό σύστημα
Ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα που προκαλεί η ρύπανση είναι η υπογονιμότητα, καθώς όχι μόνο μειώνει τις πιθανότητες απόκτηση απογόνου, αλλά προκαλεί και πολλές αποβολές. Ακόμη και το έμβρυο στη μήτρα επηρεάζεται, με την τελευταία έρευνα να αποκαλύπτει ότι τοξικά συστατικά του αέρα έχουν βρεθεί στον πλακούντα. Ως αποτέλεσμα το έμβρυο τρέφεται με ατμοσφαιρικούς ρύπους.
Επίσης, το βάρος του νεογνού, κάτι που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη, αλλά και στη γενικότερη υγεία της ενήλικης ζωής του, μειώνεται όταν οι ρύποι που αναπνέει καθημερινά η μητέρα είναι υψηλοί. Η έκθεση του νεογνού σε βρώμικο αέρα, αυξάνει τις πιθανότητες χρόνιων πνευμονικών παθήσεων, λευχαιμίας και νόσων της ψυχικής σφαίρας.
Στην εν λόγω έρευνα οι ειδικοί καταλήγουν σε μία πληθώρα καρκίνων που προκαλεί η ρύπανση, από κακοήθειες της ουροδόχου κύστης και του εντέρου, μέχρι πρόκληση συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου και επισημαίνουν για ακόμη μία φορά τη λήψη μέτρων από τις κυβερνήσεις.