Το φθινόπωρο, ο καιρός δροσίζει και είναι κατάλληλος για αχνιστά, χαλαρωτικά φλιτζάνια τσαγιού. Όμως, καθώς πίνετε το αγαπημένο σας ρόφημα, μπορεί, χωρίς να το θέλετε, να καταπίνετε επίσης δισεκατομμύρια μικροπλαστικά, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα Environmental Science & Technology.
Πολλά τσάγια του εμπορίου είναι συσκευασμένα σε χάρτινα φακελάκια, αλλά ορισμένες μάρκες premium χρησιμοποιούν πλέον πλαστικά σακουλάκια και πυραμίδες με μεταξένια υφή. Σύμφωνα με δημοσίευμα της Εμιλι Τσανγκ, στο CBC, η Νάταλι Τούφενξι, χημικός μηχανικός καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο McGill του Μόντρεαλ και συν-συγγραφέας της νέας μελέτης, βρήκε πρόσφατα ένα από αυτά τα σακουλάκια μέσα σε ένα ζεστό φλιτζάνι, τσάι που είχε παραγγείλει σε ένα καφενείο. Και δεν της άρεσε καθόλου.
«Είπα, “Ω Θεέ”, είμαι βέβαιη ότι αν είναι πλαστικό, θα διαλύεται μέσα στο τσάι», είπε η Τούφενξι, σε συνέντευξή της στην Τσανγκ. Η καναδή καθηγήτρια και η ομάδα των συνάδελφων της, με επικεφαλής την απόφοιτο McGill Λόρα Χερνάντες, αποφάσισαν να ελέγξουν τη θεωρία.
Premium μάρκες τσαγιού έχουν αντικαταστήσει τα χάρτινα φακελάκια με πλαστικά
Οι ερευνητές αγόρασαν τέσσερις τύπους εμπορικών τσαγιών, τα οποία ήταν συσκευασμένα σε πλαστικά σακουλάκια, τα έκοψαν και αφαίρεσαν το τσάι, ώστε να είναι σίγουροι ότι αν έβρισκαν μικροπλαστικά, θα ήταν από τα σακουλάκια και όχι από το τσάι.
Στη συνέχεια, βύθισαν τα σακουλάκια σε γυάλινα φιαλίδια με καυτό νερό στους 95 βαθμούς Κελσίου, μια μέση θερμοκρασία εκχύλισης του τσαγιού. Με τη χρήση ηλεκτρονικών μικροσκοπίων, η ομάδα ανέλυσε δείγματα νερού και βρήκε ότι μόνο ένα πλαστικό σακουλάκι τσαγιού, το οποία εμβαπτίζεται σε καυτό νερό, απελευθερώνει περίπου 11,6 δισ. σωματίδια μικροπλαστικών (οι συγγραφείς της μελέτης τα ορίζουν ως κομμάτια με μέγεθος που κυμαίνεται από 100 νανόμετρα έως 5 χιλιοστά) και 3,1 δισ. νανοπλαστικά (κομμάτια με μέγεθος μικρότερο ή ίσο με 100 νανόμετρα. Να σημειωθεί ότι το 1 νανόμετρο είναι μονάδα μέτρησης μήκους ίση με το 1 δισεκατομμυριοστό του ενός μέτρου).
«Πιστεύουμε ότι είναι πολλά σε σύγκριση με τις ποσότητες μικροπλαστικών που περιέχονται σε άλλα τρόφιμα», δήλωσε η Τούφενξι στο New Scientist. Για παράδειγμα, «το επιτραπέζιο αλάτι, το οποίο έχει σχετικά υψηλή περιεκτικότητα σε μικροπλαστικά, έχει αναφερθεί ότι περιέχει περίπου 0,005 μικρογραμμάρια πλαστικού ανά γραμμάριο άλατος. Ένα φλιτζάνι τσάι περιέχει χιλιάδες φορές μεγαλύτερη μάζα πλαστικών, που φθάνει τα 16 μικρογραμμάρια ανά φλιτζάνι».
Το Smithsonianmag αναφέρει ότι οι ερευνητές διεξήγαγαν μια σειρά από πειράματα ελέγχου. Μεταξύ άλλων εξέτασαν άθικτα σακουλάκια τσαγιού για να διασφαλίσουν ότι κόβοντάς τα για να τα ανοίξουν, δεν θα προκαλούσαν τη δημιουργία σωματιδίων μικροπλαστικών. Διαπίστωσαν, μάλιστα, ότι «ένας σημαντικός αριθμός σωματιδίων απελευθερώνεται ακόμη και όταν τα σακουλάκια του τσαγιού είναι άκοπα». Η ομάδα ανέλυσε επίσης το νερό που χρησιμοποιήθηκε για την παρασκευή τσαγιού με μεταλλικό φίλτρο και δεν βρήκε πλαστικά σωματίδια.
Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει σαφές ότι τα μικροπλαστικά έχουν διεισδύσει παντού: από τους ωκεανούς και τα εδάφη, μέχρι τον αέρα μακρινών ορεινών όγκων ενώ επίσης έχουν ανιχνευθεί και σε ανθρώπινα κόπρανα. Φαίνεται, εξάλλου, ότι τα μικροπλαστικά επηρεάζουν αρνητικά τα ζώα. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα σωματίδια βλάπτουν την αναπαραγωγή και καταστρέφουν τις πεπτικές οδούς διαφόρων ειδών. Αλλά οι κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία δεν έχουν μέχρι στιγμής αποσαφηνιστεί.
Τον Αύγουστο, μια ανάλυση για το πλαστικό στο νερό της βρύσης και το εμφιαλωμένο από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, διαπίστωσε ότι τα σωματίδια «δεν φαίνεται να αποτελούν κίνδυνο για την υγεία στα τρέχοντα επίπεδα». Οι ερευνητές σημειώνουν, όμως, επίσης ότι τα δεδομένα είναι «εξαιρετικά περιορισμένα».
Σε τσάι περασμένο από μεταλλικό σουρωτήρι δεν βρέθηκαν μικροπλαστικά
Στο πλαίσιο της μελέτης τους, οι ερευνητές του McGill εξέθεσαν ψύλλους νερού (μικροσκοπικοί υδρόβιοι οργανισμοί γνωστοί ως Daphnia magna), σε διάφορες δόσεις μικροπλαστικών και νανοπλαστικών από σακουλάκια τσαγιού. Τα πλάσματα δεν πέθαναν, αλλά άρχισαν να παρουσιάζουν ανατομικές και συμπεριφορικές ανωμαλίες. Κολυμπούσαν «τρελά», και το αμυντικό τους κέλυφος δεν αναπτυσσόταν σωστά.
Βέβαια, δεν ξέρουμε τι σημαίνει αυτό για τον άνθρωπο. Οι συγγραφείς της μελέτης αναγνωρίζουν ότι η ποσότητα μικροπλαστικών σε ένα φλιτζάνι τσαγιού -περίπου 16 μικρογραμμάρια- δεν είναι πιθανό να προκαλέσει κινδύνους οξείας τοξικότητας, αλλά τα ερωτήματα παραμένουν για τις επιπτώσεις της μακροχρόνιας έκθεσης. «Συνολικά, οι γνώσεις σχετικά με τις δυσμενείς επιπτώσεις των πλαστικών σωματιδίων στην ανθρώπινη υγεία εξακολουθούν να είναι ελλιπείς», γράφουν οι ερευνητές, «και επείγει να διερευνηθούν πιθανοί τοξικοί μηχανισμοί στα ανώτερα σπονδυλωτά και τους ανθρώπους».