H φλόγα στο Πεκίνο άναψε. Οι ιθύνοντες θέλουν να πείσουν τους πάντες ότι όλα στην χώρα είναι όμορφα και γιορτινά. Κατά πόσο όμως ισχύει αυτό; | REUTERS/Florence Lo
Επικαιρότητα

Πεκίνο: Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί της εικονικής πραγματικότητας

Στο Πεκίνο το χιόνι θα είναι ψεύτικο: 100% τεχνητό. Οι θεατές, λιγοστοί και επιλεγμένοι - άγνωστο με ποιον τρόπο. Οι αθλητές, «φιμωμένοι», υπό την απειλή τιμωρίας. Τα stories για την Κίνα, κατασκευασμένα, από έναν «στρατό» πληρωμένων influencers. Και η (δήθεν) γιορτή παγκόσμιας φιλίας, ψυχροπολεμική
Sportscaster

Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του Πεκίνου αρχίζουν (την Παρασκευή), και η κινεζική πρωτεύουσα γίνεται η πρώτη πόλη που έχει φιλοξενήσει Χειμερινούς αλλά και Θερινούς Αγώνες. Σχεδόν 3.000 αθλητές και αθλήτριες θα διεκδικήσουν, έως τις 20 Φεβρουαρίου, 109 μετάλλια -τα περισσότερα στα χρονικά της διοργάνωσης- σε 15 αγωνίσματα επτά Ολυμπιακών αθλημάτων: αλπικό σκι, ελεύθερο σκι, δίαθλο, έλκυθρο, χιονοδρομία αντοχής, κέρλινγκ, καλλιτεχνική παγοδρομία, χόκει επί πάγου, λουτζ, βόρειο σύνθετο, παγοδρομία μικρής πίστας, σκελετός, άλμα με σκι, χιονοσανίδα και παγοδρομία ταχύτητας.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της οργανωτικής επιτροπής οι γυναίκες που θα συμμετάσχουν, ανέρχονται σε 1.314 και αποτελούν το 45,2% του συνόλου των αθλητών και αθλητριών. Οι Αγώνες «άγγιξαν» την ισότητα των φύλων περισσότερο παρά ποτέ. Πριν από σχεδόν έναν αιώνα, στους πρώτους Χειμερινούς Ολυμπιακούς (το 1924 στο Σαμονί Μον Μπλαν της Γαλλίας), είχαν λάβει μέρος μόλις 13 γυναίκες (ποσοστό 4,17%). Είναι, ίσως, το μόνο «καλό νέο» που θα βρει κανείς λίγο πριν από την έναρξη της διοργάνωσης.

Τα «κακά νέα» αρχίζουν από την παντελή έλλειψη χιονιού. Στο Πεκίνο δεν έχει πέσει ούτε νιφάδα, ενώ και στις δύο ορεινές ζώνες όπου θα φιλοξενηθούν αγωνίσματα, την κομητεία Γιανκίνγκ και την πόλη Ζανγκιάκου, η χιονόπτωση είναι ελάχιστη. Ετσι, η διοργάνωση που έχει για σλόγκαν το «Ενα καθαρό πάθος για τον πάγο και το χιόνι», είναι η πρώτη που θα χρησιμοποιήσει τεχνητό πάγο και τεχνητό χιόνι σε ποσοστό 100%. Τα στρώνουν, δουλεύοντας νυχθημερόν εδώ και μήνες, τεράστιες κίτρινες τουρμπίνες, οι οποίες έχουν καταναλώσει (συνολικά) πάνω από 2 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού: ποσότητα που αντιστοιχεί στο 10% των υδάτινων αποθεμάτων της Ζανγκιάκου.

Οι ειδικοί κάνουν λόγο για τεράστια περιβαλλοντική επιβάρυνση, κυρίως επειδή χρησιμοποιούνται χημικά για την επιβράδυνση της τήξης. Επισημαίνουν, επίσης, ότι το τεχνητό χιόνι δημιουργεί εξαιρετικά ολισθηρές και σκληρές επιφάνειες, που μπορεί να προκαλέσουν σοβαρούς τραυματισμούς στους αθλητές. Αλλά δεν υπήρχε άλλη λύση. Η εξάρτηση των Χειμερινών Ολυμπιακών από το τεχνητό χιόνι είναι ιστορία πολλών ετών. Το 2014 στο Σότσι της Ρωσίας είχε φτάσει στο 80%, και τέσσερα χρόνια αργότερα, στο Πιόνγκτσανγκ της Νότιας Κορέας, στο 90%. Σύμφωνα με μελέτη της Sport Ecology Group, η ανθρωπογενής υπερθέρμανση του πλανήτη, δηλαδή η κλιματική αλλαγή, απειλεί το μέλλον των χειμερινών σπορ, τα οποία θα χρειαστεί να ανέβουν σε ακόμη ψηλότερα βουνά.

Εκτός από το χιόνι και τον πάγο, «ψεύτικοι» θα είναι και οι θεατές. Τα εισιτήρια δεν θα πωλούνται στο ευρύ κοινό, πάρα μόνο σε επιλεγμένες -με ποια κριτήρια, άραγε;- ομάδες (κινέζων) θεατών. Με την προϋπόθεση ότι θα τηρούν αυστηρά τα μέτρα κατά της Covid-19. Το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα της μετάλλαξης όμικρον έβαλε τέλος στις ελπίδες των διοργανωτών για περισσότερο κόσμο στις εξέδρες.

Το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι η (υποτιθέμενη) παγκόσμια γιορτή φιλίας και συναδέλφωσης των λαών θα διεξαχθεί μέσα σε ένα ψυχροπολεμικό κλίμα. Πέρα από τις καταγγελίες που οδήγησαν στο διπλωματικό μποϊκοτάζ των Αγώνων, η Δύση εξακολουθεί να κατηγορεί την Κίνα για ό,τι μπορεί κανείς να φανταστεί. Ακόμη και για καταναγκαστική εργασία μουσουλμάνων στις φυτείες βαμβακιού, το οποίο χρησιμοποιήθηκε από τις βιοτεχνίες για τις στολές των εμπλεκόμενων στους Αγώνες. Τον τελευταίο κρίκο σε αυτήν την αλυσίδα τον πέρασε το FBI. Σύμφωνα με το BBC, συνέστησε στους αθλητές και τους συνοδούς τους «να αφήσουν τα κινητά τους στο σπίτι και να χρησιμοποιούν άλλα, προσωρινά τηλέφωνα όσο θα βρίσκονται στους Αγώνες», προειδοποιώντας για κακόβουλο λογισμικό, κλοπή δεδομένων, ή εγκατάσταση εργαλείων εντοπισμού σε φορητές συσκευές.

Οι Κινέζοι, από την πλευρά τους, προσπάθησαν να «φιμώσουν» τους αθλητές. Ο πρόεδρος της Επιτροπής Αθλητών των Χειμερινών Αγώνων, Γιανγκ Γιανγκ, τόνισε: «Υπάρχουν πολύ αυστηροί κανόνες στο Καταστατικό της ΔΟΕ. Στις τελετές απονομής των μεταλλίων (οι αθλητές) δεν μπορούν να εκφράσουν τις απόψεις τους. Μόνο σε συνεντεύξεις Τύπου, ή συνεντεύξεις. Αλλά, και πάλι, θα πρέπει να είναι υπεύθυνοι για αυτά που λένε. Θα διασφαλίσουμε ότι ο Κανόνας 50 θα τηρηθεί αυστηρά». Ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της οργανωτικής επιτροπής, Γιανγκ Σου, ήταν ακόμη πιο… σαφής: «Κάθε συμπεριφορά ή λόγος που είναι ενάντια στο Ολυμπιακό πνεύμα, ιδιαίτερα ενάντια στους κινεζικούς νόμους και κανονισμούς, υπόκειται σε συγκεκριμένη τιμωρία». Αρνήθηκε, όμως, να απαντήσει στην ερώτηση για το ποια είναι η μέγιστη ποινή που προβλέπεται για πολιτική διαμαρτυρία στη διοργάνωση.

Μετάλλια δεν προσδοκά πολλά, όμως η Κίνα είναι αποφασισμένη να εκμεταλλευτεί τους Αγώνες για να παρουσιάσει στον υπόλοιπο Κόσμο το πρόσωπο μιας ισχυρής, σύγχρονης και δημοκρατικής χώρας. Τόσο (αποφασισμένη), ώστε, σύμφωνα με τον Guardian, το Πεκίνο έχει προσλάβει έναν «στρατό» δυτικών influencers, οι οποίοι υποσχέθηκαν να πλημμυρίσουν τα social media (TikTok, Instagram, Twitch, κ.λπ.) με κολακευτικά stories. Εναντι αδράς αμοιβής, βεβαίως. Στο σχετικό συμβόλαιο που ο Vipp Jaswal (εξωτερικός συνεργάτης του Newsweek και πρώην στέλεχος του Fox News και της HSBC) κατέθεσε στο υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ περιγράφεται λεπτομερώς η καμπάνια του, κυρίως σε πλατφόρμες social media που χρησιμοποιούν οι νέοι στις ΗΠΑ, και προβλέπεται αμοιβή 300.000 δολαρίων.

Πίσω από τη γλυκιά και φιλική Μπινγκ Ντουέν Ντουέν, τη μασκότ των Αγώνων που έχει τη μορφή ενός πάντα, κρύβεται ένας γεωπολιτικός και οικονομικός «πόλεμος». Εμείς, στους τηλεοπτικούς μας δέκτες, θα παρακολουθούμε μια άλλη, εικονική πραγματικότητα.