Ενας Ιρανός, ένας Σαουδάραβας, ένας Γάλλος και μία Γερμανίδα φτάνουν σχεδόν ταυτόχρονα στο Πεκίνο. Οσο κι αν θυμίζει ανέκδοτο, το γεγονός επιβεβαιώνει την κινεζική ισχύ στην παγκόσμια πολιτική σκηνή.
Αυτό συνέβη την Πέμπτη: την ώρα που ο Εμανουέλ Μακρόν και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν συναντούσαν τον Σι Τζιπίνγκ στο Μέγαρο του Λαού στην πλατεία Τιανανμέν, λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα, στη συνοικία Τσαογιάνγκ, οι υπουργοί Εξωτερικών του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας έδιναν τα χέρια σε μία «ιστορική» συνάντηση, παρουσία του Τσιν Γκανγκ, ΥΠΕΞ της Κίνας.
Ο Χουσέιν Αμιραμπντολαχιάν και ο πρίγκιπας Φάισαλ μπιν Φαρχάν αλ Σαούντ, οι κορυφαίοι διπλωμάτες του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας αντίστοιχα, βρέθηκαν στο Πεκίνο για να βάλουν την υπογραφή τους στη νέα φιλία που ξεκινά -μετά από κινήσεις των Κινέζων- ανάμεσα στις δύο μέχρι τώρα εχθρικές χώρες του Κόλπου.
Η προσέγγιση ανάμεσα στο Ιράν και τη Σαουδική Αραβία θα βοηθήσει στην προώθηση «της ασφάλειας, της σταθερότητας και της ευημερίας» στη Μέση Ανατολή, δήλωσαν οι δύο υπουργοί μετά τη συνάντησή τους στο Πεκίνο.
«Οι δύο πλευρές συμφώνησαν να αναπτύξουν την συνεργασία τους σε όλους τους τομείς, για να εγγυηθούν την ασφάλεια και την σταθερότητα στην περιοχή», είπαν σε κοινή τους ανακοίνωση.
Το Ιράν και η Σαουδική Αραβία θα αποκαταστήσουν τις διπλωματικές τους σχέσεις εντός της δίμηνης προθεσμίας που ορίζεται σε συμφωνία που διευκόλυνε η Κίνα τον Μάρτιο, αναφέρεται σε κοινή δήλωση που υπέγραψαν οι δύο χώρες σήμερα.
Το σιιτικό Ιράν και η σουνιτική Σαουδική Αραβία θα συνεχίσουν τις συζητήσεις για να εξετάσουν τρόπους επέκτασης της συνεργασίας τους, συμπεριλαμβανομένης της επανάληψης των πτήσεων και των διμερών επισκέψεων, επιπροσθέτως της διευκόλυνσης της έκδοσης θεωρήσεων εισόδου (βίζες) για πολίτες, πρόσθεσαν στην δήλωσή τους.
Σε μήνυμά του στο Twitter, ο Αμιραμπντολαχιάν σημείωσε ότι η συνάντηση στο Πεκίνο με τον Μπιν Φαρχάν ήταν θετική και πρόσθεσε ότι «η έμφαση στην σταθερότητα, στη βιώσιμη ασφάλεια και την περιφερειακή ανάπτυξη» ήταν μεταξύ των θεμάτων που συμφωνήθηκαν και «στην κοινή ατζέντα».
Οι δύο υπουργοί συναντήθηκαν στο Πεκίνο για να θέσουν σε εφαρμογή την ομαλοποίηση των σχέσεων ανάμεσα στις δύο δυνάμεις της Μέσης Ανατολής έπειτα από χρόνια εντάσεων.
Οι Χοσεΐν Αμιραμπντολαχιάν και Φάισαλ μπιν Φαρχάν «διαπραγματεύτηκαν και αντάλλαξαν απόψεις με έμφαση στην επίσημη επανάληψη των διμερών σχέσεων και στα μέτρα που θα ληφθούν ενόψει του εκ νέου ανοίγματος των πρεσβειών και των προξενείων των δύο χωρών», ανέφερε σε ανακοίνωση που εξέδωσε νωρίτερα το ιρανικό υπουργείο Εξωτερικών, προσθέτοντας ότι οι δύο υπουργοί συζήτησαν επίσης διμερή ζητήματα.
Η Σαουδική Αραβία και το Ιράν αιφνιδίασαν τον κόσμο ανακοινώνοντας στις 10 Μαρτίου ότι θέλουν να αποκαταστήσουν τις διπλωματικές τους σχέσεις σε διάστημα δύο μηνών, έπειτα από συνομιλίες που έγιναν μυστικά στην Κίνα.
Το κρατικό κινεζικό τηλεοπτικό δίκτυο CCTV χαιρέτισε σήμερα «την πρώτη επίσημη συνάντηση ανάμεσα στους υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών σε πάνω από επτά χρόνια», σε μια πρόοδο που επετεύχθη «υπό την ενεργή μεσολάβηση της Κίνας».
Η προσέγγιση ανάμεσα στο Ιράν και τη Σαουδική Αραβία αναμένεται να τους επιτρέψει να ξανανοίξουν τις πρεσβείες τους ως τα μέσα Μαΐου και να θέσουν σε εφαρμογή συμφωνίες οικονομικής συνεργασίας και ασφαλείας που είχαν υπογραφεί πριν από πάνω από 20 χρόνια.
Αυτή αναμένεται να επικυρωθεί επισήμως με αφορμή επίσκεψη του ιρανού προέδρου Εμπραχίμ Ραϊσί στο Ριάντ κατόπιν προσκλήσεώς του από τον βασιλιά Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας. Η επίσκεψη αναμένεται να γίνει μετά το Ραμαζάνι, στα τέλη Απριλίου.
Αυτό το κλίμα χαλάρωσης μπορεί να έχει συνέπειες σε πολλές περιφερειακές συγκρούσεις, κυρίως στην Συρία και την Υεμένη, όπου οι δύο χώρες υποστηρίζουν αντίπαλα στρατόπεδα.
Η σύναψη της συμφωνίας στο Πεκίνο τον Μάρτιο σηματοδοτεί παράλληλα την αυξανόμενη δέσμευση και επιρροή της Κίνας στη Μέση Ανατολή, ενώ η χώρα θεωρούνταν ως τότε απρόθυμη να αναμιχθεί στα ακανθώδη ζητήματα της περιοχής.
Το Ιράν και η Σαουδική Αραβία ευχαρίστησαν τον Μάρτιο την Κίνα «που υποδέχθηκε και υποστήριξε τις συνομιλίες» μεταξύ τους.
Επίσης υπογράμμισαν τον μεσολαβητικό ρόλο που διαδραμάτισαν το Ιράκ και το Ομάν από την άνοιξη του 2021.
Οι ΗΠΑ από την πλευρά τους χαιρέτισαν την ανακοίνωση της 10ης Μαρτίου, υπογραμμίζοντας ότι απομένει «να δούμε αν το Ιράν θα εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του».
«Καθώς η Κίνα είναι ένας σταθερός υποστηρικτής του Ιράν, η Σαουδική Αραβία θα πρέπει να καθησυχαστεί ότι το Ιράν θα σεβαστεί την συμφωνία», είπε ο Τζόελ Ρούμπιν, πρώην υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ.
Η σημερινή συνάντηση «υποδηλώνει ότι η διαδικασία δεν ξέφυγε από την πορεία της μετά την ανακοίνωση του Πεκίνου τον περασμένο μήνα», σημείωσε παράλληλα ο Αλί Βαέζ, ειδικός για το Ιράν στην οργάνωση International Crisis Group.