Νίκησε μία ιστορία πάθους. Μία ιστορία για την τυχαία συνάντηση -σε ένα σφαγείο αλλά και στον κόσμο των ονείρων- δύο όχι και τόσο ξεχωριστών ανθρώπων που γοήτευσε την κριτική επιτροπή, επειδή «μας θύμισε μία λέξη που ξεχνάμε συχνά», όπως είπε ο πρόεδρος της επιτροπής, κορυφαίος σκηνοθέτης, Πολ Βερχόφεν. Το «πάθος» κέρδισε λοιπόν στο 67ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου.
Υστερα από εννέα έτη απουσίας από τη μεγάλη οθόνη –εν τω μεταξύ ασχολήθηκε και εντυπωσιάστηκε με την ουγγρική εκδοχή της τηλεοπτικής σειράς «In Treatment»- η ουγγαρέζα σκηνοθέτρια Ιντιγκο Ενιέντι επέστρεψε με το «Οn body and soul» για να τιμηθεί τελικά με το πρώτο βραβείο της Μπερλινάλε, τη Χρυσή Αρκτο.
«Το φιλμ μιλά για το πώς το σώμα και η ψυχή κινούν το ένα το άλλο ή πώς εμποδίζουν το ένα το άλλο. Μερικές φορές πρέπει να αφήνεις το σώμα να παίρνει τις αποφάσεις», λέει η ίδια σε συνέντευξή της στο Flix. «Θέλαμε να σας παρουσιάσουμε ένα απλό φιλμ σαν ένα ποτήρι νερό αλλά δεν ξέραμε αν το κοινό θα μας ακολουθούσε. Γιατί είναι μια ταινία που απευθύνεται σε θεατές με γενναιόδωρη καρδιά», είπε η Ενιέντι την ημέρα που βραβεύτηκε και συνειδητοποίησε ότι τελικά το κοινό –ή έστω οι κριτές- «ακολούθησαν».
Εκείνη, μία μικροσκοπική, γλυκιά και συνεσταλμένη φυσιογνωμία όπως την περιγράφουν όλοι, ανέβηκε στη σκηνή λάμποντας για να παραλάβει το ανώτατο βραβείο. Αλλά όταν ήρθε η ώρα της βράβευσης του φινλανδού Ακι Καουρισμάκι, χρειάστηκε να έρθει η «σκηνή», ο ίδιος ο διευθυντής του Φεστιβάλ, Ντίτερ Κόσλικ, σε εκείνον.
Ο ταλαντούχος Καουρισμάκι δεν σηκώθηκε καν από τη θέση του. «Κυρίες και κύριοι σας ευχαριστώ πολύ» ήταν το μόνο που είπε όταν παρέλαβε την Αργυρή Αρκτο. Πάντως, νωρίτερα, είπε περισσότερα για το μήνυμα που περνά η ταινία του, «Η άλλη πλευρά της ελπίδας», η οποία αφορά το πολύ επίκαιρο Προσφυγικό και συγκεκριμένα την ιστορία ενός σύρου πρόσφυγα στο Ελσίνκι, που αναζητεί τα ίχνη της χαμένης αδελφής του.
«Από το «Λιμάνι της Χάβρης» -την άλλη τεράστια ταινία του- ως σήμερα, τα πράγματα έχουν αλλάξει προς το πολύ χειρότερο. Θυμάμαι καλά το millennium, όπως κι όλοι σας σίγουρα. Ολοι χαμογελούσαν κι έσφιγγαν τα χέρια. Το δικό μου χαμόγελο ήταν στραβό», περιέγραψε. Τελικά τα πράγματα άλλαξαν και χειροτέρεψαν. Και ο 59χρονος, απολαυστικός σκηνοθέτης καταλήγει ότι «είναι οι γυναίκες, οι μητέρες, που θα έπρεπε τώρα να βάλουν χαρακώματα, να καθίσουν από πίσω και ν’ απαιτήσουν ν’ αλλάξουν τα πράγματα. Κι όχι μεθαύριο. Σήμερα. Και λέω οι γυναίκες, επειδή απλώς έχει αποδειχτεί ότι οι άντρες είναι ηλίθιοι».
Αλλο ένα κοινωνικό ζήτημα κέρδισε την κριτική επιτροπή. Η «Φανταστική γυναίκα», η ιστορία μιας τρανσέξουαλ που αντιμετωπίζει γενναία τον ρατσισμό και την μισαλλοδοξία στο Σαντιάγο, του χιλιανού Σεμπαστιάν Λέλιο, αναδείχθηκε ως η ταινία με το καλύτερο σενάριο.
«Πρέπει να μαχόμαστε τη σκοτεινή εποχή με ομορφιά, κομψότητα κι ποίηση κι όλα αυτά είναι η πρωταγωνίστρια της ταινίας μας, Ντανιέλα Βέγα», είπε ο σκηνοθέτης και ανέβασε την ηρωίδα του στη σκηνή αποσπώντας ένα δυνατό χειροκρότημα.
Με την Αργυρή Αρκτο – Μεγάλο βραβείο της επιτροπής, τιμήθηκε ο γαλλοσενεγαλέζος Αλέν Γκομίς για το «Felicity» που πραγματεύεται την αγωνιώδη προσπάθεια μιας τραγουδίστριας, της Κινσάσα, να σώσει το παιδί της που κινδυνεύει να χάσει το πόδι του. «Αυτή είναι μια ταινία για εμάς, για τους ανθρώπους, για να μας πει ότι είμαστε όμορφοι κι υπέροχοι και θα χαρώ αν μ’ αυτό το βραβείο μπορέσει να φτάσει και ν’ αγγίξει περισσότερους θεατές», εξήγησε ο ίδιος. «Πιστεύω σ’ εμάς, στους ανθρώπους, όλοι μας χτίζουμε κάτι».
Το βραβείο «Αλφρεντ Μπάουερ για την καλύτερη ταινία που ανοίγει νέες προοπτικές» το κέρδισε το «Pokot» της πολωνής Ανιέσκα Χόλαντ η οποία επέλεξε να θίξει ένα παραγκωνισμένο ζήτημα την κακοποίηση και τον βασανισμό των ζώων.
«Ζούμε σε δύσκολες εποχές και χρειαζόμαστε την πρωτοπορία και τις ταινίες που αγγίζουν όσα θέματα είναι σημαντικά για τον πλανήτη μας», είπε η ίδια, παρουσιάζοντας στην σκηνή και την κόρη της Κάσια Ανταμικ την οποία συνέστησε ως συνσκηνοθέτη!
Τα κοινωνικά ζητήματα βρίσκονται ανέκαθεν στην καρδιά αυτού του Φεστιβάλ. Το ίδιο και η πολιτική επικαιρότητα, σήμερα μάλιστα περισσότερο από ποτέ. Οπως είπε ο κ. Κόσλικ, «σ’ αυτούς τους ταραγμένους καιρούς, οι δημιουργοί και παρευρισκόμενοι μάς θύμισαν την αληθινή ποίηση του πραγματικού κόσμου».
Τα βραβεία
Χρυσή Αρκτος
«On Body And Soul» της Ιλντιγκο Ενιέντι
Αργυρή Αρκτος Αλφρεντ Μπάουερ Κινηματογραφικής Πρωτοπορίας
«Pokot» της Ανιέσκα Χόλαντ
Αργυρή Αρκτος – Βραβείο της Επιτροπής
«Felicite» του Αλέν Γκομίς
Αργυρή Αρκτος Καλύτερης Σκηνοθεσίας
Ακι Καουρισμάκι για το «The Other Side of Hope»
Καλύτερη Ηθοποιός
Κιμ Μιν-Χι για την ερμηνεία της στο «On the Beach at Night Alone»
Καλύτερος Ηθοποιός
Γκέοργκ Φρίντριχ για την ερμηνεία του στο «Bright Nights»
Βραβείο Σεναρίου
Σεμπαστιάν Λέλιο και Γκονζάλο Μάτσα για το «Una Mujer Fantastica»
Βραβείο Καλλιτεχνικού Επιτεύγματος – Διεύθυνση Φωτογραφίας
Ντάνα Μπουνέσκου για το Μοντάζ στην ταινία «Ana, mon amour»
Βραβείο Ντοκιμαντέρ
«Ghost Hunting» του Ραέντ Αντόνι (Παλαιστίνη)
Βραβείο Καλύτερης Πρώτης Ταινίας
«Summer of 1993» της Κάρλα Σιμόν (Ισπανία)
Χρυσή Αρκτος Καλύτερης Μικρού Μήκους Ταινίας
«Cidade Pequena» του Ντιέγκο Κόστα Αμαράντε (Πορτογαλία)
Βραβείο «Audi» – Μικρού Μήκους Ταινίας
«Street of Death» του Καράμ Γκουσεΐν (Λίβανος, Γερμανία)
Ειδική Μνεία Μικρού Μήκους Ταινίας
«Centauro» του Νίκολας Σουάρεζ (Αργεντινή)