Σε κάποιους άρεσε πολύ. Σε άλλους, όχι. Λογικό – η τέχνη είναι υποκειμενική. Και εδώ και αρκετές δεκαετίες, οι τελετές έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων είναι, πρωτίστως, υπερθέαμα. Φαντασμαγορικά σόου που διαγωνίζονται για το χρυσό μετάλλιο του εντυπωσιασμού.
Μέχρι τη δεκαετία των ‘80s, οι τελετές αυτές ήταν… αποστειρωμένες. Παρέλαση των αθλητών, ομιλίες επισήμων, έπαρση της ολυμπιακής σημαίας, άναμμα του βωμού. Ωσπου, το 1980, η Σοβιετική Ενωση αποφάσισε να δείξει στον υπόλοιπο Κόσμο το μεγαλείο της. Με υπέροχα κορεό στις εξέδρες και καταπληκτικές χορογραφίες στην πίστα της γιορτής, η Μόσχα εγκαινίασε έναν άτυπο διαγωνισμό που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Το 1980 οι κοσμοναύτες του διαστημικού σταθμού «Μιρ» ευχήθηκαν καλή επιτυχία στους αθλητές, σε ζωντανή σύνδεση. Το 1984, στο Λος Αντζελες, έκλεψε την παράσταση ο άνθρωπος που πέταξε πάνω από το στάδιο με ένα jetpack (πυραυλικό προωθητήρα πλάτης). Το 1988, στη Σεούλ, η ιδέα να απελευθερωθούν περιστέρια στη διάρκεια της τελετής, δεν πήγε τόσο καλά. Κάποια από αυτά, πανικόβλητα, προσγειώθηκαν στον βωμό όπου έκαιγε η ολυμπιακή φλόγα, και ο κόσμος τα είδε να καίγονται. Το 1992, στη Βαρκελώνη, η τελετή ήταν νυκτερινή. Για να είναι ακόμη πιο εντυπωσιακή η βροχή των πυροτεχνημάτων πάνω από το Ολυμπιακό Στάδιο της πόλης, αλλά και η αφή του βωμού με ένα φλεγόμενο βέλος.
Ηταν η τελευταία φορά που το θέαμα της τελετής έναρξης απευθυνόταν στους θεατές. Από το 1996, που η Ατλάντα «τρύπησε τον ουρανό» των τηλεοπτικών μεταδόσεων, οι τελετάρχες των Ολυμπιακών Αγώνων δημιουργούν με το μυαλό στην τηλεόραση. Αλλοι λιγότερο (Αθήνα 2004), και άλλοι περισσότερο (Σίδνεϊ 2000, Πεκίνο 2008). Την Παρασκευή, το Παρίσι 2024… το τερμάτισε.
Η τελετή έναρξης είχε φαντασία, λάμψη και γοητεία, όμως δεν τίμησε -όσο θα έπρεπε- τους αθλητές, και δεν σεβάστηκε τους θεατές. Η πλωτή παρέλαση των αθλητών, σε πλοιάρια μακριά από τις όχθες του Σηκουάνα, τους στέρησε το χειροκρότημα, την επαφή με το κοινό. Σε αρκετά από τα σημεία της διαδρομής δεν υπήρχαν, καν, εξέδρες. Και στην κεντρική σκηνή, το Τροκαντερό, η απουσία των αθλητών ήταν μεγάλο φάουλ. Τις σημαίες των χωρών τις μετέφεραν εκεί κάποιοι εθελοντές, κι όχι οι σημαιοφόροι των αποστολών.
Οι θεατές (οι οποίοι είχαν πληρώσει τα εισιτήριά τους σε τιμές έως και 2.700 ευρώ) παρακολούθησαν μόνο ένα μικρό μέρος της τελετής, η οποία απλώθηκε σε έξι χιλιόμετρα. Οσοι βρίσκονταν στον Σηκουάνα, είδαν μόνο τα πλοιάρια που πέρασαν από μπροστά τους και τα καλλιτεχνικά happenings που έλαβαν χώρα κοντά στις θέσεις τους. Οσοι βρίσκονταν στο Τροκαντερό, δεν είδαν όσα συνέβησαν στον Σηκουάνα. Παρά μόνο σε γιγαντοοθόνες με πολύ χαμηλό ήχο, κάποιες από τις οποίες τέθηκαν εκτός λειτουργίας λόγω της βροχής.
Την κορύφωση της τελετής, το άναμμα του βωμού – αερόστατου, δεν την είδε κανείς. Ούτε οι αθλητές, ούτε οι θεατές. Πρωτοφανές. Εγινε σε κλειστό κύκλο, στα Ηλύσια Πεδία, και την παρακολούθησαν μόνο οι τηλεθεατές. Ηταν η μεγαλύτερη απόδειξη ότι όλα έγιναν, όπως έγιναν, για χάρη της τηλεόρασης. Ανάμεσα στις παραδόσεις που περιφρονήθηκαν, ήταν και το γεγονός ότι η ολυμπιακή φλόγα μοιράστηκε σε δυο δάδες, επειδή οι λαμπαδηδρόμοι ήταν πολλοί, κάτι που συνέβη για πρώτη φορά στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων.
Στο Λονδίνο του 1948, η ταπεινή ατραξιόν ήταν μια ομοβροντία 21 πυροβόλων όπλων πριν ανάψει ο βωμός. Στο Λονδίνο του 2012, μεταξύ άλλων, η Βασίλισσα Ελισάβετ (μια κασκαντέρ, εννοείται) προσγειώθηκε στο στάδιο με αλεξίπτωτο. Δεν είναι κακό, που οι σύγχρονες τελετές έναρξης έχουν σκοπό να ψυχαγωγήσουν το κοινό τους. Αλλά η ασέβεια που έδειξαν οι γάλλοι διοργανωτές απέναντι στους αθλητές και τους θεατές, ενόχλησε πολλούς.